Δασμολογική πολιτική και ισορροπίες

Η ανακοίνωση της κυβέρνησης των ΗΠΑ για την επιβολή υψηλών δασμών στις εισαγωγές προϊόντων από τον Καναδά και το Μεξικό, την αύξηση των αντίστοιχων δασμών σε κινεζικά προϊόντα, καθώς και οι απειλές για την επέκταση αυτής της δασμολογικής πολιτικής σε αγαθά που εισάγονται από ευρωπαϊκές χώρες είναι εύλογο να αυξάνει την αβεβαιότητα για τον επιχειρηματικό τομέα, την οικονομική δραστηριότητα και την απασχόληση. Σε πρώτη φάση, η πολιτική αυτή είναι πιθανό να οδηγήσει σε αντίμετρα από τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των ανταποδοτικών δασμών.

Η κινητήρια δύναμη πίσω από το βασικό εμπορικό δόγμα της νέας αμερικανικής κυβέρνησης είναι η αρνητική της στάση για το ύψος του εμπορικού πλεονάσματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μία δύσκολη φάση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ήδη από την περασμένη δεκαετία, η ανταγωνιστικότητα και η παραγωγικότητά της εξασθενούν. Οι παραδοσιακές ηγέτιδες επιχειρήσεις του μεταποιητικού κλάδου των ισχυρών ευρωπαϊκών οικονομιών έχουν σημαντικές απώλειες μεριδίων αγοράς στον στίβο του διεθνούς ανταγωνισμού. Η γεωπολιτική αναταραχή μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει επιβαρύνει σημαντικά το ενεργειακό κόστος στην Ευρώπη.

Ποια θα μπορούσε να είναι η ενδεδειγμένη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της νέας δασμολογικής πολιτικής των ΗΠΑ; Αρχικώς, η λήψη αντιμέτρων με συνετό, αλλά συντεταγμένο τρόπο. Ωστόσο, ο κατακερματισμός των πολιτικών των επιμέρους χωρών δυσχεραίνει την υιοθέτηση μίας κοινής στρατηγικής. Δευτερευόντως, η Ευρώπη μπορεί να συνδυάσει το ραβδί των αντιμέτρων με το καρότο. Για παράδειγμα, η Ευρώπη θα μπορούσε να αυξήσει την αγορά αμερικανικών προϊόντων, κυρίως με την ενίσχυση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Οσον αφορά την πολιτική άμυνας, η ΕΕ θα μπορούσε να προτείνει την αύξηση των αμυντικών της δαπανών στο 3% του ΑΕΠ. Με δεδομένη την παραγωγική ικανότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, αυτό συνεπάγεται εισαγωγές περισσότερων προϊόντων για την αμυντική της θωράκιση από αμερικανικές εταιρείες. Τα ανωτέρω μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό κλειδί στις επερχόμενες εμπορικές διαπραγματεύσεις.

Η εκτίμηση του αντίκτυπου των αμερικανικών δασμών είναι επίσης ένα σημαντικό στοιχείο για τον σχεδιασμό της διαπραγματευτικής στρατηγικής της Ευρώπης. Είναι βέβαιο ότι οι δασμοί από την πλευρά των ΗΠΑ θα εξασθενήσουν περαιτέρω τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης της Ευρώπης, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό. Η επίπτωση θα εξαρτηθεί από το ύψος των δασμών που θα επιβληθούν. Η αυτοκινητοβιομηχανία, τα είδη πολυτελείας, η μεταποίηση και η γεωργία αποτελούν τους περισσότερο εκτεθειμένους κλάδους. Η Ευρώπη, πάντως, είναι λιγότερο ευάλωτη σε σχέση με τον Καναδά και το Μεξικό, λόγω της μικρότερης εμπορικής της εξάρτησης από τις ΗΠΑ. Βέβαια, ορισμένες χώρες είναι πιο ευάλωτες από άλλες, όπως η Ιρλανδία και η Γερμανία, ενώ η Γαλλία, η Ισπανία και η Ελλάδα είναι πολύ λιγότερο εκτεθειμένες. Ωστόσο, η υποχώρηση του ρυθμού μεγέθυνσης του βασικού μας εμπορικού εταίρου, της ΕΕ, εξαιτίας της αποδυνάμωσης της εξαγωγικής της διείσδυσης στις ΗΠΑ θα μας επηρεάσει έμμεσα.

Ο κ. Παναγιώτης Καπόπουλος είναι Chief Economist στην Alpha Bank

ΠΗΓΗ: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (ΟΤ) – ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ