Το ολιγοπώλιο της SeaJets στα ταχύπλοα, οι πρακτικές που προκαλούν αντιδράσεις και ένας φωτογραφικός νόμος

Έχετε βρεθεί σε λιμάνι το καλοκαίρι; Όχι οποιοδήποτε λιμάνι, στα λιμάνια των νησιών που σηκώνουν τη μεγάλη τουριστική κίνηση, Πάρο, Νάξο, Τήνο, Μύκονο, Σαντορίνη, Άνδρο, κλπ. Και συμπεριλαμβάνονται σε αυτό που το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής περιγράφει ως «βασική ακτοπλοΐα στο Αιγαίο πλην Αργοσαρωνικού». Εκεί που πατάνε το πόδι τους εκατομμύρια τουρίστες και τα καράβια δένουν σαν να συμμετέχουν σε πολεμική επιχείρηση, αφού προσπαθούν να αποβιβάσουν και να επιβιβάσουν φορτηγά, αυτοκίνητα, μηχανές, παιδιά, ηλικιωμένους, κατοικίδια και κλασσικούς τουρίστες εντός πέντε λεπτών και να πάνε για την επόμενη στάση.

Με λιμάνια που δεν έχουν τις κατάλληλες υποδομές για να σηκώσουν τόσο κόσμο, αλλά και ακτοπλόους που αναδεικνύονται ενίοτε σε «πειρατές».

Ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστος Στυλιανίδης, με δεδομένη τη γενικότερη κατάσταση στην ακτοπλοΐα δε, δηλώνει αποφασισμένος σε όλες του τις τοποθετήσεις να πάρει μέτρα για την ασφάλεια και να αντιμετωπίσει την δικαιολογία περί έλλειψης πόρων μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων, έχοντας καταγράψει μέχρι σήμερα σημαντικές επιδόσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες του in, αυτά τα κονδύλια, που θα επιχειρήσουν να φέρουν τάξη στη ναυτιλία και η εξασφάλιση τους, που έχει δρομολογηθεί είναι το προσωπικό στοίχημα του Στυλιανίδη για τη θητεία του στο Υπουργείο.

Συναγερμός στο Υπουργείο Ναυτιλίας

Για να είμαστε πιο ακριβείς στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έχει χτυπήσει συναγερμός για την ασφάλεια στην ακτοπλοΐα τόσο των εργαζομένων ναυτικών όσο και των ανθρώπων που ταξιδεύουν, λόγω σειράς παραβιάσεων της νομοθεσίας που σημειώνονταν το καλοκαίρι και θεωρούνται ως η κύρια αιτία για ενδεχόμενα ατυχήματα. Με τα ταχύπλοα, λόγω της ιδιαιτερότητας στη νομοθεσία που τα διέπει να είναι η πρώτη αιτία που δημιουργείται ανησυχία.

Ενδεικτικό είναι ότι την τουριστική περίοδο από τον Ιούνιο έως και τον Αύγουστο το Υπουργείο Ναυτιλίας είχε καταγράψει σύνολο στη βασική ακτοπλοΐα στο Αιγαίο πλην Αργοσαρωνικού, 510 παραβιάσεις για καθυστέρηση στη χρονική διάρκεια του δρομολογίου, είτε στον κατάπλου είτε στον απόπλου των πλοίων. Επίσης καταγράφηκαν παραβιάσεις διατάξεων περί ορίου χρόνου εργασίας και ανάπαυσης των ναυτικών εκ των οποίων οι 78 παραβιάσεις αφορούν συμβατικά πλοία και οι 439 ταχύπλοα. Από αυτές τις 439 παραβιάσεις στις 49 περιπτώσεις επιβλήθηκε αναστολή απόπλου.

Η εταιρεία SeaJets δεδομένων των πρακτικών που εφαρμόζει, έχει τραβήξει την προσοχή τόσο συνδικαλιστικών ενώσεων ναυτεργατών, όσο και του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Ενώ εμφανίστηκε να πρωτοστατεί σε σειρά κινήσεις που αφορούν το ωράριο, τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και μία σειρά ζητημάτων.

Φωτογραφική αλλαγή νόμου

Η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία καθώς και οι πλοιοκτήτες που δραστηριοποιούνται στην ακτοπλοΐα θεωρούν ότι με φωτογραφική διάταξη στο ν. 4770/2021, ο Πλακιωτάκης, ελαχιστοποίησε τα πρόστιμα για την υπέρβαση των μέγιστων ωραρίων εργασίας στα Ταχύπλοα όπου έχει δεσπόζουσα θέση η εταιρία του κ. Ηλιόπουλου.

Η ΠΝΟ τονίζει ότι από τα στοιχεία του Υπουργείου προκύπτει πως μετά τη ρύθμιση Πλακιωτάκη η παραβατικότητα της εταιρίας συμφερόντων Ηλιόπουλου εκτοξεύθηκε, αφού τα πενιχρά πρόστιμα λειτούργησαν ως αντικίνητρο για την τήρηση της ισχύουσας νομοθεσίας η οποία προβλέπει την πρόσληψη διπλών πληρωμάτων. Η πρακτική αυτή έχει ως αποτέλεσμα την καταστρατήγηση των ωραρίων εργασίας, τη στρέβλωση του ανταγωνισμού και θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των θαλασσίων συγκοινωνιών.

Όπως προκύπτει από έγκυρες πηγές και μετά από τις συνεχόμενες κινητοποιήσεις των ναυτεργατών, το ΥΝΑΝΠ προσανατολίζεται στην αύξηση των προστίμων για παραβάσεις της ναυτεργατικής νομοθεσίας με διάταξη μάλιστα που οι ίδιες πηγές λένε ότι θα είναι στο ερανιστικό νομοσχέδιο που έχει καταθέσει το ναυτιλίας προκειμένου οι κυρώσεις να δρουν αποτρεπτικά. Με γνώμονα όπως υπογραμμίζουν στο in οι ίδιες πηγές την ενίσχυση της ασφάλειας, ειδικότερα στα ταχύπλοα.

Το ατύχημα της Μυκόνου

Το ατύχημα στο λιμάνι της Μυκόνου στις αρχές Σεπτεμβρίου με το πλοίο Jumbo Jet της εταιρείας Sea Jets, όπου ο καταπέλτης μετακινήθηκε με αποτέλεσμα βαλίτσες και άλλα αντικείμενα να βρεθούν στη θάλασσα, ενώ οι επιβάτες έπεσαν στο έδαφος, αποφεύγοντας – ευτυχώς – τους σοβαρούς τραυματισμούς, είναι ένας από τους λόγους που τόσο στο Υπουργείο Ναυτιλίας, όσο και στα σωματεία των ναυτεργατών ανησυχούν πολύ για το τι μέλλει γενέσθαι.

Ταχύπλοα και συμβατικά

Το θέμα των ταχυπλόων ανοίγει έντονα πλέον όσον αφορά την ασφάλεια αφού σε αντίθεση με τα συμβατικά πλοία έχουν μία βάρδια πληρώματος και αυτά τα σκάφη αφορά το ανώτατο όριο εργασίας 10 ωρών που ισχύει σύμφωνα με το νόμο. Το 10ωρο αυτό εργασίας μπορεί να επεκταθεί υπό συνθήκες στις 11 ώρες, οι οποίες όταν ξεπεραστούν επιβάλλεται αναστολή απόπλου. Αποτέλεσμα είτε ακύρωση είτε χρονική μετάθεση δρομολογίων.

Η εταιρεία Sea Jets

Όπως σημειώνεται στην ιστοσελίδα της Sea Jet «η εταιρεία διαθέτει το μεγαλύτερο στόλο ταχυπλόων στο Αιγαίο» ενώ σύμφωνα με ετήσια μελέτη της XRTC για την ελληνική ακτοπλοΐα για το έτος 2024, που χαρακτηρίζεται απολύτως έγκυρη, διαθέτει το μεγαλύτερο στόλο ταχυπλόων «παγκοσμίως». Σύμφωνα με την ίδια έκθεση ως ένα από τα βασικά της στοιχεία σημειώνεται το γεγονός ότι «η Seajets συνεχίζει τις αγορές μεταχειρισμένων πλοίων και ίδρυσε την εταιρία κρουαζιέρας Neonyx Cruises. Ο ιδιοκτήτης της κ. Μάριος Ηλιόπουλος αποτελεί τον μεγαλύτερο ιδιώτη επενδυτή στην Ελληνική Ακτοπλοϊκή αγορά και κυρίως στα ταχύπλοα πλοία».

Με έμφαση στην αγορά των ταχυπλόων επισημαίνεται ακόμα η ίδρυση του «Συνδέσμου Εφοπλιστών Ταχυπλόων και Κρουαζιέρας (Σ.Ε.ΤΑ.Κ.) στον οποίο μετέχουν οι εταιρείες Seajets του κ.Μάριου Ηλιόπουλου, η Alpha Lines του κ. Αντώνη Αγαπητού και ένα πλοίο της Golden Star Ferries των κ.κ. Στεφάνου. Πρόεδρος του ΣΕΤΑΚ είναι ο κ. Α.Αγαπητός.

Ο «λαγός»

Για την Πανελλήνια Ένωση Κατώτερων Πληρωμάτων Μηχανής Ε.Ν «Ο ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ» – σύμφωνα με ανακοίνωση της στις 16 Δεκεμβρίου 2023, μία από τις πολλές που αναφέρεται στον Μάριο Ηλιόπουλο – ο συγκεκριμένος ακτοπλόος έχει πρωτοστατήσει:

• Για την κατάργηση της 10ωρης υποχρεωτικής εργασίας στα ταχύπλοα.
• Στην κατάργηση των ΣΣΕ , επιχειρώντας σε πληρώματα των πλοίων του να παρουσιάσει αγγλόφωνο κείμενο ως σύμβαση εργασίας, με την καταστρατήγηση όλων των όρων της ΣΣΕ.
• Σε «μεροκάματα επισκευής», παραβιάζοντας τη ΣΣΕ.
• Στην κατάργηση του πιστοποιητικού ελληνομάθειας, που απαιτείται να έχει όποιος ναυτεργάτης εργάζεται στην ακτοπλοΐα.
• Να μην καταβάλλεται το αντίτιμο τροφής στους ναυτεργάτες, που εργάζονται σε επισκευαζόμενα πλοία της SEAJETS.
• Να γίνει καθεστώς «ο ναυτεργάτης της μιας μέρας», με ναυτολογήσεις μέρα με την μέρα και μεταθέσεις από καράβι σε καράβι, για το διπλό πλήρωμα που απαιτείται».
• Η SEAJETS αναγνωρίζεται ως σχεδόν μονοπώλιο στα ταχύπλοα που αφορούν στην βασική ακτοπλοΐα στο Αιγαίο πλην Αργοσαρωνικού.

Πρώτη στις παραβιάσεις

Αρμόδιες πηγές υπογράμμιζαν ότι η Sea Jets, δεδομένων και του αριθμού των πλοίων του στόλου της, αλλά και της πρακτικής που ακολουθεί η εταιρεία, είναι η νούμερο ένα στις παραβιάσεις, με διαφορά, αφού οι άλλες εταιρείες έχουν μονοψήφιο αριθμό στο ενεργητικό τους. Με ναυτεργάτες να χαρακτηρίζουν την εταιρεία ως πρωταγωνιστή στην «ασυδοσία». Ενώ υπογραμμίζουν ότι η εικόνα γίνεται ακόμα πιο δύσκολη λόγω των διαρκών τροποποιήσεων των δρομολογίων.

Δρομολόγια στα όρια της σωματικής και ψυχικής εξόντωσης

Η SeaJet από την αρχή της τουριστικής περιόδου βρέθηκε στο στόχαστρο και των συνδικαλιστικών ενώσεων, για το θέμα των παραβιάσεων των ωραρίων. Με την ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ένωσης Κατώτερων Πληρωμάτων Μηχανής Ε.Ν «Ο ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ», να έχει τον χαρακτηριστικό τίτλο «Δρομολόγια στα όρια της σωματικής και ψυχικής εξόντωσης των ναυτεργατών από την Sea Jets».

Σε σχετική ανακοίνωση με ημερομηνία 17/4/2024 και αφορμή το ότι η εταιρεία έβγαλε το διπλό πλήρωμα από το Champion jet 2 που εκτελούσε δρομολόγιο στις Κυκλάδες και έβαλε εναλλάξ το Champion jet 1 και το Champion jet 2 να εκτελούν 2 διαφορετικά δρομολόγια :

• Πειραιά – Σύρο – Μύκονο – Νάξο – Σαντορίνη – Νάξο – Μύκονο – Σύρο – Πειραιά.
• Πειραιά -Σέριφο – Σίφνο – Μήλο – Σίφνο – Σέριφο – Πειραιά,

Το σωματείο τόνιζε ότι τα δρομολόγια αυτά «με τον τρόπο που εκτελούνται γίνονται εξοντωτικά ακόμα περισσότερο, με ωράρια που φτάνουν έως και της 14½ ώρες με σοβαρό κίνδυνο για την υγεία και την ασφάλεια των ναυτεργατών και των επιβατών».

Οι ναυτεργάτες υπογραμμίζουν άλλωστε ότι η υπερεργασία είναι το νούμερο ένα στατιστικό στοιχείο ως αιτία για τραυματισμούς και θανατηφόρα ατυχήματα που γίνονται λόγω της πίεσης και της καταπόνησης των εργαζομένων.

Οι ίδιες πηγές αναφέρονται σε εκβιασμό της πολιτικής ηγεσίας από τους ιδιοκτήτες των ταχυπλόων, που απειλούν αξιοποιώντας την τουριστική κίνηση του καλοκαιριού.

Σημείωναν δε το καλοκαίρι ότι ασκούνταν πιέσεις από την πλευρά της SeaJets ώστε το 10ωρο εργασίας να γίνει 12ωρο για τα ταχύπλοα.

Στυλιανίδης: Δεν μπορεί η χώρα να αντέξει νέα Τέμπη

Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστος Στυλιανίδης, έχει θέσει τα θέματα ασφάλειας σημειώνοντας ότι ειδικά στην ακτοπλοΐα «είναι μη διαπραγματεύσιμα και δεν υπάρχει κανένα περιθώριο ανοχής».

Σε αυτή τη δήλωση μας παρέπεμψαν από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, όταν ζητήσαμε σχόλιο για τη SeaJets, υπογραμμίζοντας ότι ο Στυλιανίδης έχει θέσει ως πρώτο στόχο της πολιτικής του στη συγκεκριμένη θέση το ζήτημα της ασφάλειας συνολικά, χωρίς εξαιρέσεις για κανένα.

Με τον Στυλιανίδη να επαναλαμβάνει τόσο σε συνεργάτες του όσο και στο Μέγαρο Μαξίμου, όταν αναφέρεται στα συγκεκριμένα θέματα πως «η χώρα δεν μπορεί και δεν πρέπει να ζήσει νέα Τέμπη».

Χρονοθυρίδες

Με στόχο κυρίως τη συμμόρφωση στον τομέα των ταχύπλοων το υπουργείο επικαλούμενο την ενίσχυση της ασφάλειας πλοίων, λιμένων και επιβατών, έχει δρομολογήσει την ανάπτυξη Συστήματος Χρονοθυρίδων Θαλάσσιων Λιμένων, (Sea Ports Time Slots System) με ένα κεντρικό Πληροφοριακό Σύστημα παρακολούθησης και χρήσης, την προσαρμογή των υπόχρεων λιμένων στο διεθνή κώδικα ISPS, την αναβάθμιση των λιμενικών εγκαταστάσεων και την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου.

Το πρότζεκτ των χρονοθυρίδων που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο στάδιο της διαδικασίας εκπόνησης μελέτης σύμφωνα με αρμόδιες πηγές θα εφαρμοστεί κατ΄αρχήν στα λιμάνια με μεγάλη κίνηση του Αιγαίου και στη συνέχεια στα υπόλοιπα, με στόχο να χαρτογραφήσει αφίξεις και αναχωρήσεις και να βάλει τάξη, όπως φιλοδοξούν οι εμπνευστές του. Το πώς θα εξασφαλίζονται οι χρονοθυρίδες διά αντιτίμου ή με κλήρωση δεν είναι σαφές, ωστόσο όπως λένε θα υπάρξει αυστηροποίηση προστίμων και μία συνολική εικόνα στην ακτοπλοΐα που με τις χρονοθυρίδες θα σημειώνονται οι κατά συρροή παραβάτες και ενδέχεται να έχουν και συγκεκριμένες ποινές που θα αποφασιστούν. Το σύστημα που θα λαμβάνει υπόψη και τους επιβάτες που θα αποβιβαστούν και θα επιβιβαστούν σε κάθε λιμάνι σημειώνεται ότι θα θέτει και τον χρόνο που εκτιμάται ότι απαιτείται να παραμείνει σε αυτό, καταργώντας τα πεντάλεπτα.

Παρά τις καλές προθέσεις που αναγνωρίζονται στην προσπάθεια, στο σύστημα που δεν αναμένεται να είναι έτοιμο για τα δρομολόγια του 2025, αρκετοί είναι αυτοί που δηλώνουν δύσπιστοι και δεν θεωρούν ότι θα λειτουργήσει δεδομένων των παθογενειών.

Οι μεθοδεύσεις Ηλιόπουλου

Δεδομένων αυτών, αρκετοί είναι εκείνοι που βλέπουν στις κινήσεις του Μάριου Ηλιόπουλου και δη στην επιλογή του να εμφανιστεί απρόσκλητος στην επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Σαντορίνη στις 8 Φεβρουαρίου ως «αλληλέγγυος», υστεροβουλία και προσπάθεια άσκησης πίεσης στην κυβέρνηση.

Κάτι που ενισχύεται ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι έφτασε με το ελικόπτερό του έχοντας μαζί του και τους δημάρχους Σύρου, Τήνου και Μυκόνου.

Βάζοντας και τους δημάρχους στο κάδρο των ερωτημάτων για ενδεχόμενες σχέσεις εξάρτησης που έχουν αναπτυχθεί με τοπικούς άρχοντες σε νησιά που δραστηριοποιείται η ακτοπλοϊκή εταιρεία του.

Σε αυτά έρχεται να προστεθεί και το ζήτημα της γραμμής Λαύριο – Άη Στράτης – Λήμνος.

Με τον υπουργό Ναυτιλίας Χρήστο Στυλιανίδη να έχει να αντιμετωπίσει στο ζήτημα της ασφάλειας και αυτά τα φαινόμενα.