Αναδρομικά: Τι σημαίνει η απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου

«Απελθέτω απ εμού το ποτήριον τούτο», είπε με τη σημερινή απόφασή του το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο για τα αναδρομικά των συνταξιούχων για τις περικοπές στα δώρα και τα επιδόματα του ενδεκαμήνου μεταξύ Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016.

Ουσιαστικά το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο – ένα χρόνο μετά την συνεδρίασή του – αποφάσισε ότι «…δεν χρειάζεται να πάρει απόφαση». Έκρινε ότι οι δύο αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) και του Αρείου Πάγου δεν αντίκεινται μεταξύ τους και συνεπώς δεν υπάρχει λόγος να λάβει θέση υπέρ της μίας ή της άλλης.

Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο: Δηλώνει αναρμόδιο για τα αναδρομικά των συνταξιούχων

Η δικαιοδοσία του δικαστηρίου για τα αναδρομικά

Κρίνει λοιπόν ότι το συγκεκριμένο δικαστήριο (ΑΕΔ) «στερείται σχετικής δικαιοδοσίας» να αποφανθεί κατά πόσο θα πρέπει να υπερισχύσει, η απόφαση του Αρείου Πάγου που έκρινε (το 2023) την κατάργηση των Δώρων ως συνταγματική ή του ΣτΕ (το 2015) που έχει κρίνει πως ήταν αντισυνταγματική.

Μετά από αυτό οι 350.000 – 400.000 συνταξιούχοι που έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη διεκδικώντας τα αναδρομικά (δώρα και περικοπές) του ενδεκάμηνου εξακολουθούν να κρατούν ζωντανή τη διεκδίκησή τους αλλά δεν είναι σαφές πότε θα καταβληθούν τα χρήματά τους.

Αντιθέτως οι υπόλοιποι συνταξιούχοι (που δεν έχουν προσφύγει) δεν θα λάβουν αναδρομικά εάν η κυβέρνηση δεν αποφασίσει να λύσει με πολιτική απόφαση το ζήτημα αυτό.

Το θέμα οδηγήθηκε στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο μετά τις διαφορετικές – αντικρουόμενες αποφάσεις των δύο ανωτάτων δικαστηρίων (Άρειος Πάγος και Συμβούλιο της Επικρατείας) που αφορούσαν το ενδεκάμηνο Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016  και όχι στο συνολικό διάστημα για το οποίο έχουν προσφύγει οι συνταξιούχοι.

Ο Άρειος Πάγος έκρινε  ομόφωνα πως οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις του ιδιωτικού τομέα σε ό,τι αφορά τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα και το επίδομα αδείας για το 11μηνο από το 2015 έως το 2016, είναι συνταγματικές. Το σκεπτικό του δικαστηρίου στηρίζεται στην παραδοχή ότι οι περικοπές έγιναν για την εξυπηρέτηση θεμάτων γενικότερου ενδιαφέροντος, που άπτονται του δημοσίου συμφέροντος, καθώς σχετίζονται με την οικονομική διάσωση της χώρας.

Αντιθέτως, το ΣτΕ έχει κρίνει ότι οι περικοπές είναι  αντισυνταγματικές για τα δώρα και το επίδομα αδείας που έγιναν με βάση τους νόμους για τη δημοσιονομική προσαρμογή το 2012, και ειδικότερα για το 11μηνο ανάμεσα στο 2015 και το 2016.

«Ανθρακας ο θησαυρός»

Ο Δικηγόρος και Πρ. Αντιπρόεδρος της Βουλής Λουκάς Αποστολίδης σχολιάζοντας την απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου για τα αναδρομικά αναφέρει χαρακτηριστικά πως είναι «άνθρακας ο θησαυρός», τονίζοντας πως «μονάχα βάρη και καθυστέρηση στην εκδίκαση των υποθέσεων έφερε η εκδίκαση της υπόθεσης στο ΑΕΔ».

Σύμφωνα με τον κ. Αποστολίδη, πάνω από 1200 αγωγές αναστάλεισαν το 2024 είτε αορίστως, είτε για τα επόμενα χρόνια και τονίζει: «Σε δουλειά να βρισκόμαστε για τα αναδρομικά του 11μήνου με ατελεύτητο χρόνο για τους παράγοντες των δικών (Δημόσιο – Δικαστές – Δικαιούχοι)».

Τι πρέπει να κάνουν όσοι έχουν ασκήσει αγωγές

Όσον αφορά στο βασικό ερώτημα τι σημαίνει η απόφαση για τους έχοντες ασκήσει αγωγές, ο κ. Αποστολής σημειώνει πως «έχουν δικαίωμα να λάβουν τα αναδρομικά του 11μήνου σε επικούρηση και δώρα, όπως έχει αποφασίσει το ΣτΕ. Στο Δημόσιο και Ιδιωτικό τομέα εκτός της Τράπεζας της Ελλάδος».

Και τους προτρέπει όσους έχουν κάνει αγωγές να συνεχίσουν το δικαστικό αγώνα για κάποια ακόμη χρόνια.

Ο ρόλος της κυβέρνησης

Στο σημείο αυτό βάζει την πολιτική διάσταση. Συγκεκριμένα, ο κ. Αποστολίδης αναφέρει ότι «εκτός και πολιτικά η κυβέρνηση αποφασίσει άμεσα να καταβάλλει τα αναδρομικά του 11μήνου, σε όσους ξοδεύτηκαν και υπερασπίστηκαν ενεργά τα δικαιώματα τους και έκαναν αγωγές. Και σε όσους δεν έκαναν αγωγές σε ένα ορίζοντα 3ετίας να δοθούν σε όλους. Όλα βέβαια εξαρτώνται από τη βούληση της κυβέρνησης».

Σύμφωνα με τον κ. Αποστολίδη, η δικαστική απόφαση του ΑΕΔ ηθικά και πολιτικά (όχι νομικά) δεσμεύει την κυβέρνηση να λύσει το «γόρδιο δεσμό» των αναδρομικών σεβόμενη τις αποφάσεις των πιλοτικών αποφάσεων του ΣτΕ.