Σβήνεται το παρελθόν;

Αυτή την εβδομάδα προηγήθηκε η (μη) απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου για τις περικοπές Κατρούγκαλου στις επικουρικές συντάξεις. Οσοι συνταξιούχοι του δημόσιου τομέα είχαν προσφύγει μέχρι τις 21 Ιουλίου 2020 (περίπου 370.000) και είχαν δικαιωθεί πρωτόδικα από το Συμβούλιο της Επικρατείας θα λάβουν τα χρήματα. Οσοι δεν είχαν προσφύγει δεν θα λάβουν τίποτα. Οσοι συνταξιούχοι του μετοχικού ταμείου της Τράπεζας της Ελλάδος είχαν προσφύγει στον Αρειο Πάγο για τις περικοπές και είχαν χάσει, δεν θα λάβουν ούτε ευρώ. Αν πάλι το ελληνικό Δημόσιο επέλεγε για διάφορους λόγους να ικανοποιήσει τους πάντες, θα έπρεπε να βγάλει από το δημόσιο ταμείο, από τα χρήματα που δεν έχει, ένα ποσό άνω των 2,5 δισ.

Σε λίγες μέρες, στα τέλη του μήνα (27 Φεβρουαρίου), είναι προγραμματισμένη να γίνει μια πιλοτική δίκη στον Αρειο Πάγο που θα κρίνει τον τρόπο με τον οποίο θα υπολογίζονται οι τόκοι σε ό,τι αφορά τα δάνεια του Νόμου 3689/2010, του γνωστού και ως νόμου Κατσέλη. Για κάποιο λόγο, ειρηνοδικεία έχουν αποφασίσει ότι όσοι εντάσσονται στις διατάξεις του συγκεκριμένου νόμου δεν υποχρεούνται να πληρώνουν τόκους επί του συνόλου του δανείου (όπως ισχύει για όλους τους δανειολήπτες) αλλά μόνο για την εκάστοτε δόση. Τώρα καλείται να αποφανθεί επί του θέματος το ανώτατο δικαστήριο. Αν αποφασίσει ότι οι τόκοι αφορούν μόνο τη δόση των εν λόγω δανείων, τότε μεγάλο κομμάτι του σχεδίου «Ηρακλής» που έχει αναλάβει σημαντικό μέρος των κόκκινων δανείων θα τιναχτεί στον αέρα, απειλώντας με ζημιές άνω του 1 δισ. ευρώ το ελληνικό Δημόσιο – δηλαδή τον προϋπολογισμό – που έχει εγγυηθεί ότι θα αποπληρωθούν στο ακέραιο τα συγκεκριμένα δάνεια μαζί με τους τόκους τους.

Ο συνδυασμός των δύο, αποφάσεων για συντάξεις και δανείων, αν καλυφθούν στο σύνολό τους από το Δημόσιο, δημιουργεί μια σημαντική υποχρέωση που πιθανότατα υπερβαίνει κατά πολύ την όποια υπεραπόδοση της οικονομίας και το «μαξιλάρι» ασφαλείας που τυχόν υπάρχει στον προϋπολογισμό.

Τα δικαστήρια κάνουν τη δουλειά τους. Εκδίδουν τις αποφάσεις τους, χωρίς να είναι υποχρεωμένα να σκεφτούν και να υπολογίσουν τις οικονομικές συνέπειες που μπορεί να έχουν. Ενδιαφέρονται μόνο, και πολύ ορθά, για το αν τηρήθηκε ή παραβιάστηκε ο νόμος (ακόμα και ένας κακός νόμος) και αδιαφορούν για όλα τα άλλα. Τα κριτήρια είναι διαφορετικά έως αντίθετα με τα κριτήρια που είναι υποχρεωμένη να λειτουργεί μια εκλεγμένη κυβέρνηση ή τα λάθη που έγιναν στο παρελθόν από άλλες κυβερνήσεις.

Ανατρέπουν ωστόσο τη γενική πολιτική της κυβέρνησης. Στην περίπτωση ειδικά του δικαστηρίου επί των υπαχθέντων στον νόμο Κατσέλη, επανέρχεται ξανά στο προσκήνιο ένα θέμα που αφορά τα χρηστά συναλλακτικά ήθη, τη βάση πάνω στην οποία κινείται η οικονομία μας, που το πληρώσαμε ακριβά την προηγούμενη δεκαετία. Κυρίως όμως δείχνει σαν να βρισκόμαστε σε μια νέα περίοδο εκκαθάρισης ενός βεβαρημένου παρελθόντος. Σαν να θέλουμε να σβήσουμε μεμιάς, επιβαρύνοντας τη σημερινή γενιά, τα λάθη της προηγούμενης.