Ουκρανία: Σκληρό παζάρι Ζελένσκι με ΗΠΑ για τα αποθέματα σπάνιων γαιών

Σε απόρριψη της πρόταση Τραμπ, για να προσφέρει η Ουκρανία το 50% των δικαιωμάτων της στα ορυκτά σπάνιων γαιών στις ΗΠΑ, προχώρησε σήμερα ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι,  ο οποίος προσπαθεί να διαπραγματευτεί μια καλύτερη συμφωνία, σύμφωνα με πηγές των Financial Times.

Σπάνιες γαίες: Ποιες εποφθαλμιά ο Ντόναλντ Τραμπ

Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ ​​Μπέσεντ πρόσφερε στον Ζελένσκι τη συμφωνία κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Κίεβο την Τετάρτη, η οποία ήρθε αφού ο Τραμπ πρότεινε ότι η Ουκρανία οφείλει να προσφέρει στις ΗΠΑ πόρους αξίας μισού τρισεκατομμυρίου δολαρίων σε αντάλλαγμα για τη βοήθειά τους στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα.

4/7
🎥 Mercredi 12 février, à Kiev, le secrétaire américain au Trésor, Scott Bessent, est reçu par Zelensky pic.twitter.com/cEmW8P5G3I

— ZZPROJECTNEWS (@zzprojectnews) February 14, 2025

Ο Ζελένσκι θέλει οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές εγγυήσεις ασφάλειας να συνδέονται άμεσα με οποιαδήποτε συμφωνία για τα ορυκτά αποθέματα, σύμφωνα με τρία άτομα που γνωρίζουν τις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ – Ουκρανίας. Επιθυμεί επίσης άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των κρατών της ΕΕ, να εμπλακούν στη μελλοντική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. «Είμαστε ακόμα σε συνομιλίες», είπε ο Ζελένσκι από το Μόναχο το Σάββατο. «Έχω κάνει διάφορες συνομιλίες», πρόσθεσε. Ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος είπε στους Financial Times ότι το Κίεβο «προσπαθούσε να διαπραγματευτεί μια καλύτερη συμφωνία».

Ο Ζελένσκι θέλει οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές εγγυήσεις ασφάλειας να συνδέονται άμεσα με οποιαδήποτε συμφωνία για τα ορυκτά αποθέματα

Κατά την επίσκεψή του στο προεδρικό γραφείο στο Κίεβο αυτή την εβδομάδα, ο Μπέσεντ προσκόμισε ένα έγγραφο που ο Τραμπ ήθελε να υπογράψει ο Ζελένσκι πριν επιστρέψει ο αμερικανός ΥΠΟΙΚ στην Ουάσινγκτον, σύμφωνα με πέντε άτομα που γνωρίζουν το θέμα. Μιλώντας σε δημοσιογράφους προτού αυτός και ο Ζελένσκι συζητήσουν ιδιωτικά τη συμφωνία για περίπου μία ώρα, ο Μπέσεντ την περιέγραψε ως μια «οικονομική συμφωνία» με το Κίεβο για «περισσότερο διαπλοκή των οικονομιών μας». Η κυβέρνηση Τραμπ θα «σταθεί ως το τέλος [στο Κίεβο] αυξάνοντας την οικονομική μας δέσμευση», η οποία θα «παρείχε μια μακροπρόθεσμη ασπίδα ασφαλείας για όλους τους Ουκρανούς» μόλις τελειώσει ο πόλεμος της Ρωσίας, είπε ο Μπέσεντ.

«Μια συμφωνία Τραμπ» για την Ουκρανία

«Όταν εξετάσαμε τις λεπτομέρειες, δεν υπήρχε τίποτα εκεί [σχετικά με τις μελλοντικές εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ]», είπε ένας άλλος Ουκρανός αξιωματούχος στους FT. Ερωτηθείς εάν ήταν μια κακή συμφωνία για την Ουκρανία, ένας τρίτος Ουκρανός αξιωματούχος που γνωρίζει την πρόταση είπε ότι ήταν «μια συμφωνία Τραμπ».

«Αυτή είναι η συμφωνία του Τραμπ», είπε ο αξιωματούχος. «Είναι σκληρό». Το κύριο μέλημα της Ουκρανίας είναι η έλλειψη σύνδεσης με ευρύτερες εγγυήσεις ασφαλείας, σύμφωνα με τρία άτομα που εξέτασαν την πρόταση. Ουκρανοί αξιωματούχοι ρώτησαν πώς η συμφωνία θα συνεισέφερε στη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της χώρας τους, αλλά τους είπαν μόνο ότι θα διασφάλιζε μια αμερικανική παρουσία στο ουκρανικό έδαφος – μια ασαφής απάντηση που άφησε βασικά ερωτήματα αναπάντητα, σύμφωνα με τις πηγές των FT. Ο Μπέσεντ υποστήριξε ότι η απλή παρουσία Αμερικανών που προστατεύουν τις περιοχές των ορυκτών κοιτασμάτων θα ήταν αρκετή για να αποτρέψει τη Μόσχα.

Ένα άλλο προβληματικό σημείο είναι η διευκρίνιση του εγγράφου ότι η Νέα Υόρκη θα έχει τη δικαιοδοσία να επιλύει διαφορές για τα δικαιώματα ορυκτών, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν το θέμα. Μετά τη συνάντησή τους, ο Ζελένσκι είπε στους δημοσιογράφους ότι θα εξετάσει την πρόταση, αλλά ότι δεν θα υπέγραφε τίποτα εκείνη τη στιγμή. «Θα εξετάσουμε αυτό το έγγραφο και θα εργαστούμε γρήγορα για να διασφαλίσουμε ότι οι ομάδες μας θα καταλήξουν σε συμφωνία. Οι ΗΠΑ είναι ο στρατηγικός μας εταίρος και δεσμευόμαστε να ολοκληρώσουμε τις λεπτομέρειες», δήλωσε τότε ο Ζελένσκι.

Ο Μπέσεντ, μετά τη συνάντηση που είχε με τον ουκρανό πρόεδρο, δήλωσε ότι ο Τραμπ επιθυμούσε να κλείσει η συμφωνία. «Πιστεύω ότι αυτό το έγγραφο είναι σημαντικό από την οπτική γωνία του προέδρου Τραμπ για την επίλυση αυτής της σύγκρουσης [με τη Ρωσία] το συντομότερο δυνατό», είπε. «Θα παράσχουμε εγγυήσεις αμερικανικής βοήθειας στον λαό της Ουκρανίας. Πιστεύω ότι αυτό είναι ένα πολύ ισχυρό μήνυμα προς τη Ρωσία σχετικά με τις προθέσεις μας».

Ο Ζελένσκι επιδιώκει καλύτερο «παζάρι»

Ο Ζελένσκι από τη μεριά του απάντησε ότι ήθελε να συζητήσει περαιτέρω την προοπτική μιας συμφωνίας για τα δικαιώματα των ορυκτών στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου, η οποία πραγματοποιείται αυτό το Σαββατοκύριακο. Σε συνάντηση που είχε με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς στο Μόναχο την Παρασκευή, έκανε μια αντιπροσφορά την οποία συζήτησε επίσης με αμερικανούς γερουσιαστές στο περιθώριο του φόρουμ. Σε ομιλία του στο Μόναχο την Παρασκευή, ο Ζελένσκι είπε ότι η νομική του ομάδα θα εξετάσει το έγγραφο Μπέσεντ που παρουσιάστηκε στο Κίεβο για να προσφέρει συμβουλές και να προτείνει πιθανές αλλαγές. Το περιέγραψε ως μνημόνιο μεταξύ των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, παρά ως επίσημη συμφωνία ασφαλείας. Ο Ζελένσκι δεν υπέγραψε τη συμφωνία επειδή θέλει να εμπλακούν και άλλες χώρες, κυριως από την Ευρώπη, όσον αφορά στην εξόρυξη των ορυκτών, δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος που ενημερώθηκε για τις συναντήσεις.

Η πρόταση των ΗΠΑ ευθυγραμμίζεται με ένα «σχέδιο νίκης» που αναπτύσσει η ομάδα του Ζελένσκι από το περασμένο καλοκαίρι για να εμβαθύνει τους δεσμούς με την κυβέρνηση Τραμπ επιτρέποντας στις ΗΠΑ πρόσβαση σε κρίσιμα ορυκτά που χρησιμοποιούνται σε βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας. Η Ουκρανία διαθέτει πολύτιμα ορυκτά που εκτιμάται ότι είναι αξίας πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένου του λιθίου, του τιτανίου και του γραφίτη, τα οποία είναι όλα ζωτικής σημασίας για την κατασκευή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Ωστόσο, πολλοί από αυτούς τους πόρους βρίσκονται σε περιοχές που είτε βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή είτε κινδυνεύουν να καταληφθούν από τις δυνάμεις του Κρεμλίνου, καθώς βρίσκονται κοντά στις γραμμές του πολεμικού μετώπου στην ανατολική Ουκρανία.