Εξαγωγές: Ρεκόρ για φρούτα και λαχανικά το 2024 – Αυξημένη κατά 7,9% η αξία τους

Με θετικό πρόσημο «έκλεισαν» το 2024 οι εξαγωγές ελληνικών φρούτων και λαχανικών, καταγράφοντας ρεκόρ σε αξία. Την ίδια στιγμή ανοδική πορεία, καταγράφεται και στις εισαγωγές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα οποία επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών Incofruit –  Hellas «οι ελληνικές εξαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών επιβεβαίωσαν την πρόβλεψή μας και έκλεισαν το 2024 με αύξηση κατά 7,9% σε αξία, φθάνοντας τα 1.855 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 1.720 εκατ. το 2023, καταγράφοντας ρεκόρ. Και αυτό σε μια χρονιά που χαρακτηρίζεται από δυσμενείς καιρικές συνθήκες και ιδιαίτερα από ξηρασία, αυξανόμενο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες και προσαρμογή στο αυξημένο κόστος  της παραγωγικής και εμπορικής δραστηριότητας, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο».

Εξαγωγές: Απειλούνται τα ελληνικά πορτοκάλια από τις αιγυπτιακές εισαγωγές

Οι εξαγωγές των νωπών φρούτων και λαχανικών που η εμπορική περίοδος 2023/24  τους ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο, αν και παρουσιάζουν μείωση στον όγκο τους κατά 3,3% έναντι της αντίστοιχης περιόδου 2022/23, αυξήθηκε η αξία τους κατά  23,94%

Αντίστοιχα, αυξημένος κατά 2,4% ήταν οι ποσότητες των εξαχθέντων προϊόντων, οι οποίες έφτασαν τους 1,790 εκατομμύρια τόνους έναντι των 1,720 εκατ. του 2023.

Επισημαίνεται ότι η μεσοσταθμική τιμή εξαγωγής διαμορφώθηκε στο +5,3% .

Σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων από τον Σύνδεσμο, οι εξαγωγές των νωπών φρούτων και λαχανικών που η εμπορική περίοδος 2023/24  τους ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο, αν και παρουσιάζουν μείωση στον όγκο τους κατά 3,3% έναντι της αντίστοιχης περιόδου 2022/23, αυξήθηκε η αξία τους κατά  23,94%, η οποία οφείλεται στη μεσοσταθμική αύξηση ανά τόνο κατά 28,16%.

Εκτός όμως από την παραπάνω εικόνα των εξαγωγών στα χειμερινά φρούτα και λαχανικά της περιόδου 2023/24, στα καλοκαιρινά παρουσιάζεται αύξηση ως προς τον όγκο κατά 5,03% έναντι της αντίστοιχης περιόδου 2023 (μειωμένης παραγωγής λόγω καιρικών συνθηκών ) και αντίστοιχη αύξηση κατ’ αξία κατά 6,42% σε σχέση με το 2023.

Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο ενημερωτικό δελτίο του Συνδέσμου, στο γεγονός ότι το 2024 το ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων έκλεισε τελικά με θετικό πρόσημο 66,523 εκατ. ευρώ,  με κυρίαρχη την συμμετοχή του τομέα (φρούτων λαχανικών και παρασκευασμάτων τους) στην διαμόρφωσή του (με πλεόνασμα 2,242 δισ. ευρώ).

«Οι εξαγωγές των αγροτικών μας προϊόντων είναι αυξημένες το 12μηνο στο ύψος των 11,258 δισεκατομμυρίων ευρώ έναντι 10,872 δισ. ευρώ του 2023 εκτοξεύοντας την συμμετοχή τους στο 22,84% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας σε σχέση με το 17,9% του 2022 συμβάλλοντας στην μείωση του εμπορικού ελλείμματος της χώρας», σχολιάζει ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Incofruit – Hellas Γιώργος Πολυχρονάκης.

«Η συνεχής αύξηση των εισαγωγών στην εθνική αγορά αλλά και στην κοινοτική αγορά είναι ακριβώς ένα από τα γεγονότα που σηματοδοτούν την εξέλιξη του κλάδου των οπωροκηπευτικών»

Ανοδικά οι εισαγωγές

Οι εισαγωγές συνέχισαν την ανοδική πορεία, σύμφωνα με όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια συνεπικουρώντας και της αύξησης των τουριστών. Σύμφωνα με τα στοιχεία, αυξήθηκαν κατά 5,6% σε όγκο και 11,9% σε αξία, φτάνοντας τους 861 χιλ. τόνους και 877 εκατ. ευρώ.

«Η συνεχής αύξηση των εισαγωγών στην εθνική αγορά αλλά και στην κοινοτική αγορά είναι ακριβώς ένα από τα γεγονότα που σηματοδοτούν την εξέλιξη του κλάδου των οπωροκηπευτικών», σχολιάζει ο κ. Πολυχρονάκης.

Στην ΕΕ, οι εισαγωγές από τρίτες χώρες το 2024 έχουν σταθεροποιηθεί σε υψηλά επίπεδα +1% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, συνολικού ύψους 14,75 εκατ. τόνους σχεδόν διπλάσιο από αυτό που πουλάει η ΕΕ σε τρίτες χώρες. Σύμφωνα με τον Incofruit – Hellas, αυτό συμβαίνει, λόγω της ρυθμιστικής απόκλισης σε εργασιακά, κοινωνικά, φυτοϋγειονομικά θέματα που υφίστανται μεταξύ των κοινοτικών παραγωγών και των παραγωγών τρίτων χωρών, καθιστώντας το κοινοτικό μοντέλο καλλιέργειας όλο και λιγότερο ανταγωνιστικό.

«Η φετινή χρονιά χαρακτηρίστηκε επίσης από δυσμενείς καιρικές συνθήκες και ιδιαίτερα από ξηρασία, η οποία έχει επιδεινώσει το πρόβλημα της έλλειψης υδάτινων πόρων στις κύριες παραγωγικές περιοχές οπωροκηπευτικών, επηρεάζοντας σοβαρά την παραγωγή και την μεταφορά αγαθών», επισημαίνει ο Incofruit-Hellas και για το λόγο αυτό, θεωρεί ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί καθοριστική μεταβλητή για το μέλλον της παραγωγής και των εξαγωγών.

«Πιστεύουμε ότι θα συνεχισθούν με αυξητικούς ρυθμούς οι εξαγωγές των νωπών οπωροκηπευτικών  και το 2025», προβλέπουν οι εξαγωγείς

Ανάγκη για αναθεωρήσεις

«Η αναθεώρηση του ισχύοντος ρυθμιστικού πλαισίου, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό, θεωρείται επίσης καθοριστική για το μέλλον, το οποίο δίνει προτεραιότητα στον έλεγχο της διαχείρισης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των περιβαλλοντικών διατριβών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά της παραγωγής φρούτων και λαχανικών και η ικανότητά της να συνεισφέρει αξία στην οικονομία και την κοινωνία», επισημαίνει ο κ. Πολυχρονάκης.

Μετά τις αυξήσεις του κόστους τα προηγούμενα έτη, οι τιμές των λιπασμάτων μειώθηκαν το 2024. Ταυτόχρονα, ωστόσο, οι δαπάνες για μηχανήματα, συντήρηση και μισθούς αυξήθηκαν.

«Υπό αυτή την έννοια, στον τομέα της παραγωγής, η έλλειψη εργατών γης προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, η οποία αυξάνει το κόστος εργασίας σε έναν τομέα στον οποίο η εργασία μπορεί να αντιπροσωπεύει έως και το 45% του κόστους παραγωγής σε ορισμένες καλλιέργειες και παρά το ότι το λειτουργικό κόστος γενικά υποχώρησε εντούτοις δεν υπήρξε  θετική επίπτωση στην εισοδηματική κατάσταση πολλών εκμεταλλεύσεων», σημειώνει ο ειδικός σύμβουλος, υπογραμμίζοντας ότι εξίσου ανησυχητική είναι η προοδευτική μείωση των φυτοϋγειονομικών προϊόντων, η οποία επηρεάζει τις αποδόσεις, την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων.

Σε ότι αφορά το εμπόριο, ο Incofruit-Hellas εκτιμά ότι ο κοινοτικός κανονισμός, για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας, που θα απαιτεί χύμα πωλήσεις όταν θα είναι μικρότερα από 1,5 κιλό, ο οποίος απορρίφθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέχρι στιγμής, αλλά του οποίου η επεξεργασία δεν ολοκληρώθηκε, πρέπει να ληφθεί υπόψη από τις εθνικές και ενωσιακές αρχές η αντίθεση του κλάδου, γιατί η υποχρέωση χύμα πωλήσεων καθιστά πρακτικά μη βιώσιμη τη στρατηγική της διαφοροποίησης ανά καταγωγή και ποιότητα.

Επίσης, οι συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Γάζα έχουν επηρεάσει έντονα τον τομέα των φρούτων και λαχανικών στην ΕΕ. Εντούτοις, θέματα όπως η δράση για το κλίμα και η βιωσιμότητα αποκτούν έλξη με τους υπεύθυνους χάραξης γεωργικής πολιτικής της ΕΕ.

Χάραξη στρατηγικής

«Πιστεύουμε ότι θα συνεχισθούν με αυξητικούς ρυθμούς οι εξαγωγές των νωπών οπωροκηπευτικών  και το 2025», προβλέπουν οι εξαγωγείς, τονίζοντας ότι τα δεδομένα αυτά χρήζουν περαιτέρω προσοχής και φροντίδας του τομέα των φρούτων και λαχανικών με:

• Χάραξη στρατηγικής: Βασικό πρόβλημα αναδεικνύεται η έλλειψη στρατηγικής στα αγροτικά προϊόντα  και η ανάγκη χάραξης της τόσο στην παραγωγή και στο εμπόριο όσο και στις εξαγωγές της χώρας μας που έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια, με δεδομένο ότι η ζήτηση έχει υπερβεί την προσφορά από τη στιγμή που αποκαταστήθηκε η εγχώρια κατανάλωση, ήτοι:
• Αύξηση όγκου παραγωγής και νέες καλλιεργητικές ποικιλίες
• Σχεδιασμό καλλιεργειών
• Δομή Εμπορίου Οπωροκηπευτικών
• Εκσυγχρονισμό εφοδιαστικής αλυσίδας
• Ενίσχυση και ενδυνάμωση των Ομάδων Παραγωγών

«Πιστεύουμε ότι οι υφιστάμενοι κοινοτικοί κανόνες για την αντιμετώπιση κρίσεων και αυτοί για τις συναλλαγές και ιδίως τις εισαγωγές της ΕΕ που χρειάζονται βελτίωση για την αποκατάσταση της αρχής της κοινοτικής προτίμησης στα παραγόμενα φρούτα και λαχανικά θα πρέπει να αναθεωρηθούν σύντομα για αποκατάσταση ισορροπίας στην κοινοτική αγορά», σημειώνει ο κ. Πολυχρονάκης, τονίζοντας ότι για την επανεξέταση των εισαγωγών από τρίτες χώρες στην ΕΕ «θα πρέπει να επιστρέψει η ΕΕ στις αρχικές της δομές και αξίες που πρόκριναν την κοινοτική προτίμηση στα προϊόντα των χωρών-μελών. Εάν αυτό επιτευχθεί, θέτοντας ίδιες προοπτικές και απαιτήσεις από πλευράς καλλιέργειας και κατανάλωσης σε κάθε χώρα-μέλος, η κοινότητα θα απορροφά με πιο ικανοποιητικούς ρυθμούς την ίδια της την παραγωγή και σε υψηλότερες τιμές».