Στοπ σε αναγκαστική κατάσχεση – Παράνομη επικύρωση του εκτελεστού απογράφου

Οι οφειλέτες υποστήριξαν ότι η έλλειψη επικύρωσης καθιστά άκυρη τη διαδικασία εκτέλεσης, ανεξάρτητα από το αν υπέστησαν ουσιαστική βλάβη. Το δικαστήριο αποδέχθηκε αυτόν τον ισχυρισμό, επισημαίνοντας ότι η απουσία της απαραίτητης επικύρωσης παραβιάζει τις τυπικές προϋποθέσεις της διαδικασίας και οδηγεί αυτομάτως στην ακυρότητα της εκτέλεσης

Το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών με την 192/2025 απόφασή του προχώρησε στην ακύρωση διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης, αποδεχόμενο την ανακοπή οφειλετών, λόγω σοβαρών παρατυπιών στη διαδικασία κοινοποίησης των εκτελεστικών εγγράφων. Η υπόθεση αφορούσε την επιβολή αναγκαστικής κατάσχεσης ακίνητης περιουσίας, η οποία κρίθηκε άκυρη καθώς το αντίγραφο του απογράφου της διαταγής πληρωμής που επιδόθηκε στους οφειλέτες δεν έφερε την απαιτούμενη επικύρωση, όπως ορίζουν οι διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

Σύμφωνα με το άρθρο 924 ΚΠολΔ, για να ξεκινήσει νόμιμα η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης, απαιτείται η επίδοση επικυρωμένου αντιγράφου του απογράφου στον οφειλέτη, μαζί με επιταγή προς εκτέλεση. Το επικυρωμένο αντίγραφο αποτελεί προϋπόθεση για τη νομιμότητα της διαδικασίας, καθώς διασφαλίζει ότι το έγγραφο που επιδόθηκε είναι πιστό αντίγραφο του πρωτότυπου ή του επίσημα επικυρωμένου εγγράφου. Στην περίπτωση αυτή, η εταιρεία που επισπεύδει την εκτέλεση κοινοποίησε στους οφειλέτες ένα συρραμμένο σύνολο εγγράφων, το οποίο περιλάμβανε τη διαταγή πληρωμής, το αντίγραφο του απογράφου και την επιταγή προς πληρωμή. Ωστόσο, το αντίγραφο του απογράφου δεν έφερε καμία ένδειξη επικύρωσης από δικηγόρο ή άλλη αρμόδια αρχή.

Οι οφειλέτες υποστήριξαν ότι η έλλειψη επικύρωσης καθιστά άκυρη τη διαδικασία εκτέλεσης, ανεξάρτητα από το αν υπέστησαν ουσιαστική βλάβη. Το δικαστήριο αποδέχθηκε αυτόν τον ισχυρισμό, επισημαίνοντας ότι η απουσία της απαραίτητης επικύρωσης παραβιάζει τις τυπικές προϋποθέσεις της διαδικασίας και οδηγεί αυτομάτως στην ακυρότητα της εκτέλεσης. Ειδικότερα, το δικαστήριο τόνισε ότι η ύπαρξη απλής μνείας περί επικύρωσης σε άλλο έγγραφο, όπως η παραγγελία προς επίδοση ή η επιταγή προς πληρωμή, δεν αρκεί για να καλύψει την έλλειψη επικύρωσης στο αντίγραφο του απογράφου. Τα έγγραφα αυτά θεωρούνται αυτοτελή και η νομιμότητά τους πρέπει να διασφαλίζεται ξεχωριστά.

Το σκεπτικό του δικαστηρίου βασίστηκε στη θεμελιώδη αρχή της τυπικής ακυρότητας, σύμφωνα με την οποία η μη τήρηση ουσιωδών τυπικών προϋποθέσεων επιφέρει ακυρότητα της διαδικασίας, χωρίς να απαιτείται η επίκληση ή απόδειξη βλάβης από τον οφειλέτη. Η απόφαση επικαλέστηκε σχετική νομολογία (ΕφΠατρ 10/2021, ΜονΠρωτΡοδοπ 154/2023, ΜονΠρωτΘεσ 6600/2022), που επιβεβαιώνει ότι η έλλειψη επικυρωμένου αντιγράφου συνιστά λόγο ακυρότητας των πράξεων εκτέλεσης.

Η συγκεκριμένη υπόθεση περιλάμβανε και ένα ακόμη κρίσιμο στοιχείο: η διαταγή πληρωμής είχε εκδοθεί πριν από δεκατρία χρόνια και η απαίτηση είχε μεταβιβαστεί πολλές φορές σε εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων. Το γεγονός αυτό ενίσχυσε τον ισχυρισμό των οφειλετών ότι δεν ήταν σαφές αν το πρωτότυπο του απογράφου βρισκόταν στην κατοχή του δικηγόρου που υπέγραψε την επιταγή προς πληρωμή, προκαλώντας αμφιβολίες για τη γνησιότητα και την ακρίβεια του εγγράφου.

Το δικαστήριο ακύρωσε την επιταγή προς πληρωμή και την έκθεση αναγκαστικής κατάσχεσης, κρίνοντας ότι η διαδικασία εκτέλεσης ξεκίνησε χωρίς την τήρηση των απαραίτητων νομικών προϋποθέσεων. Δεδομένου ότι η ακύρωση βασίστηκε σε έναν επαρκή λόγο, το δικαστήριο δεν εξέτασε τους υπόλοιπους λόγους που προέβαλαν οι ανακόπτοντες.

Η Σουζάνα Κλημεντίδη είναι δικηγόρος