Σύνοδος Μακρόν: Ο επείγων χαρακτήρας της ευρωπαϊκής άμυνας- Οι αντιδράσεις και η ανησυχία για την ενότητα

Ξεκινάει η έκτακτη σύνοδος που συγκάλεσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι, μετά και την κατάρριψη κάθε ψευδαίσθησης ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να έχει λόγο και ρόλο στις ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία που προωθεί ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Deutsche Welle.

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι που μετείχαν στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, όπως ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για την Ουκρανία Κιθ Κέλογκ, επιβεβαίωσαν άλλωστε τον αποκλεισμό της Ευρώπης από τις συνομιλίες, ενώ τις προηγούμενες ημέρες τέθηκαν υπό αμφισβήτηση και οι δεσμεύσεις των ΗΠΑ ως προς το ΝΑΤΟ.

Γαλλία: Υπέρ των ευρωομολόγων για την άμυνα – Η Ευρώπη πρέπει να λάβει ιστορικές αποφάσεις

Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, ο Μαρκ Ρούτε του ΝΑΤΟ, η Τζόρτζια Μελόνι της Ιταλίας, ο Ντόναλντ Τουσκ της Πολωνίας, ο Πέδρο Σάντσεθ της Ισπανίας, η Μέτε Φρέντερικσεν της Δανίας, ο Ντικ Σούφ της Ολλανδίας και ο Κίρ Στάρμερ του Ηνωμένου Βασιλείου συμμετέχουν στη συνάντηση.

Η ΕΕ μιλάει εδώ και αρκετούς μήνες για την ανάγκη να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες, αλλά τώρα οι συζητήσεις αυτές αποκτούν νέο επείγοντα χαρακτήρα, όπως αναφέρει το Bloomberg. Η μίνι σύνοδος κορυφής του Μακρόν αποσκοπεί στην εξεύρεση συναίνεσης μεταξύ των μεγάλων παικτών, αλλά τίποτα δεν αναμένεται να αποφασιστεί πριν από τις γερμανικές εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου.

Μακρόν και φον ντερ Λάιεν «σκότωσαν» το Σύμφωνο Σταθερότητας

Μεταξύ των βασικών ερωτημάτων θα είναι το πώς η ΕΕ θα χρηματοδοτήσει οποιοδήποτε συμπληρωματικό πακέτο για την Ουκρανία.

Η πρόεδρος της Κομισιόν με ανάρτηση της στο twitter αναδεικνύει την έννοια του επείγοντος και την ανάγκη η Ευρώπη να αυξήσει την άμυνα της.

Just arrived in Paris for crucial talks.

Europe’s security is at a turning point.

Yes, it is about Ukraine—but it is also about us.

We need an urgency mindset.

We need a surge in defense.

And we need both of them now.

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) February 17, 2025

«Σύνοδος κρίσης»

Ενόψει των ειρηνευτικών συνομιλιών στη Σαουδική Αραβία αυτή την εβδομάδα, η σημερινή σύνοδος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και «σύνοδος κρίσης».

Σύμφωνα με εκπροσώπους της Κομισιόν, αναμένεται να συζητηθούν συγκεκριμένα σχέδια για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, της στήριξης του Κιέβου και της διαπραγματευτικής του θέσης. Επί της ουσίας, προτάσεις για την ασφάλεια της Ευρώπης, χωρίς τις ΗΠΑ.

Στόχος, όπως αναφέρει η Deutsche Welle, των συνομιλιών θα είναι και η πιθανή ανάπτυξη ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία μετά την επίτευξη εκεχειρίας, κάτι για το οποίο εκφράζουν ανοιχτά επιφυλάξεις η Πολωνία και η Γερμανία. «Πιέσεις» προς αυτή την κατεύθυνση ασκεί πάντως ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, που σε σημερινό άρθρο στην Telegraph τονίζει ότι είναι «έτοιμος και πρόθυμος» να στείλει ειρηνευτική αποστολή στην Ουκρανία, εάν καταστεί αναγκαίο.

Το ερωτηματολόγιο των ΗΠΑ

Εκείνο που, ωστόσο, προβληματίζει τους Ευρωπαίους και θα συζητηθεί επίσης είναι το ερωτηματολόγιο που φέρεται να έχει στείλει – σύμφωνα με τους Financial Times – η Ουάσιγκτον σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, μέσω του οποίου τις καλεί να απαντήσουν για το πώς θα συμβάλλουν στις εγγυήσεις «ασφάλειας» για την Ουκρανία. Η ομάδα του Τραμπ έχει ήδη αποκλείσει την ανάπτυξη αμερικανικών στρατευμάτων.

Η κίνηση του Μακρόν να συγκαλέσει σύνοδο έγινε σε συντονισμό με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, καθώς η ιδέα ήταν να συναντηθεί πρώτα μια μικρή ομάδα κρατών που μπορούν να μετάσχουν ενεργά σε σχέδια πιθανούς ειρήνευσης.

Οι συναντήσεις ενδέχεται να συνεχιστούν με άλλη μορφή, αλλά με στόχο να βρεθούν στο ίδιο τραπέζι εταίροι που ενδιαφέρονται για την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη, επισημαίνουν εκπρόσωποι του Συμβουλίου, θέλοντας να δικαιολογήσουν τον «αποκλεισμό» άλλων Ευρωπαίων ηγετών από τη σύνοδο. Για τον Αντόνιο Κόστα, άλλωστε, αυτή είναι η έναρξη μιας διαδικασίας που θα καθορίσει το πώς οι Ευρωπαίοι θα εξασφαλίσουν την ειρήνη στην Ουκρανία και, κατ’ επέκταση, την ασφάλειά τους. Ωστόσο, προφανώς, Μακρόν και Κόστα δεν θα ήθελαν να συμμετέχουν ηγέτες με φιλορωσικές διαθέσεις, όπως ο Ούγγρος Βίκτορ Όρμπαν και ο Σλοβάκος Ρόμπερτ Φίτσο.

Ανησυχία για την ενότητα –  Οι επιφυλάξεις της Μελόνι

Ωστόσο η μίνι σύνοδος που συγκάλεσε ο Γάλλος πρόεδρος αποκλείει μικρότερες χώρες φέρνοντας ήδη αντιδράσεις.

Αρχικά από την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζώρτζια Μελόνι, που σύμφωνα με άρθρο της ιταλικής Corriere della Sera διατηρεί επιφυλάξεις και προσέρχεται με διαφορετική γραμμή.

«Η απάντηση στους Αμερικανούς θα ήταν πιο σωστή από τις Βρυξέλλες, με ένα έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, χωρίς να δίνουμε για άλλη μια φορά την εντύπωση ότι είμαστε μια ήπειρος με διαφορετικά κέντρα εξουσίας, κάτι που ισοδυναμεί με κανένα πραγματικό κέντρο εξουσίας».

Το λάθος μήνυμα για την ενότητα της ΕΕ

Σύμφωνα με πηγές του πρωθυπουργικού γραφείου της Ιταλίας, «εάν ο Τραμπ δυσκολεύεται να αναγνωρίσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως συνομιλητή, η συγκεκριμένη μορφή συνόδου είναι σαν να πετάς την μπάλα ακόμη μακριά από μια πιο θεσμική και περιεκτική ευρωπαϊκή μορφή».

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg  αρκετοί ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είπαν ότι η απόφαση να παραλειφθεί η πλειοψηφία των κρατών μελών από μια βιαστικά οργανωμένη σύνοδο κορυφής στο Παρίσι ενέχει τον κίνδυνο να σταλεί λάθος μήνυμα για την ενότητα του μπλοκ.

Η πρόεδρος της Σλοβενίας Natasa Pirc Musar τόνισε ότι στέλνει το «λάθος μήνυμα» επειδή υποδηλώνει ότι η συναίνεση της ΕΕ για την Ουκρανία και άλλα ζητήματα μπορεί να καταρρέει.

Ο αποκλεισμός της Ουγγαρίας

Η διαμόρφωση της συνόδου κορυφής αποκλείει επιδεικτικά τη χώρα που υπήρξε πιο επιφυλακτική ως προς τη βοήθεια προς την Ουκρανία, την Ουγγαρία.

Η Ουγγαρία θεωρεί τη συνάντηση του Παρισιού ως μια συνάντηση «απογοητευμένων» και «φιλοπόλεμων» ηγετών, τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών Peter Szijjarto σε δήλωσή του κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Αστάνα, προσθέτοντας ότι η Βουδαπέστη θεωρεί πιο ελπιδοφόρα την πολιτική του Τραμπ να προσεγγίσει άμεσα τον Πούτιν.

Τα ανοίγματα των ΗΠΑ προς τη Ρωσία δικαιώνουν τη μακρόχρονη πολιτική της Ουγγαρίας να διατηρεί ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με την κυβέρνηση στη Μόσχα, σημείωσε ο Szijjarto.

«Σήμερα στο Παρίσι βλέπουμε μια συγκέντρωση φιλοπόλεμων, αντι-Τραμπ, απογοητευμένων Ευρωπαίων ηγετών που θέλουν να εμποδίσουν την επίτευξη μιας συμφωνίας για την ειρήνη στην Ουκρανία», δήλωσε ο Szijjarto. «Αντίθετα, εμείς υποστηρίζουμε τις προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ και τις συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας».

Αιχμές για το ενιαίο όραμα

Άλλες μικρές χώρες που δεν συμπεριλήφθηκαν εξέφρασαν μεν ότι κατανοούν το σκεπτικό του Γάλλου προέδρου ωστόσο θα ήθελαν να συμμετείχαν όλες οι χώρες μέλη.

«Δεν με πειράζει να συναντώνται κάποιες χώρες, αν συζητούν στρατιωτικά θέματα υπό το πρίσμα της στρατιωτικής τους επάρκειας και των όσων έχουν κάνει μέχρι στιγμής στην Ουκρανία, αλλά είναι πολύ καλύτερο να συναντιόμαστε εμείς οι 27» είπε την Κυριακή ο Luc Frieden, πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου.

«Δεν ξέρω ακριβώς ποιο είναι το θέμα αυτής της συνάντησης στο Παρίσι, επειδή πολύ λίγες χώρες θα συμμετάσχουν σε αυτήν, αλλά αυτό που είναι απαραίτητο είναι να έχουμε ένα ενιαίο όραμα», πρόσθεσε.