Η πορεία του διαθέσιμου εισοδήματος και του πλούτου

Ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας αναμένεται και το 2025 να είναι σημαντικά ταχύτερος σε σχέση με τον αντίστοιχο της ευρωζώνης. Η εξέλιξη αυτή επιταχύνει την πορεία σύγκλισης του κατά κεφαλήν εισοδήματος προς τον κοινοτικό μέσο όρο. Παράλληλα, ο συνδυασμός της υποχώρησης του πληθωρισμού με τη σημαντική ανάκαμψη των ονομαστικών αποδοχών, τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων και την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος στους ελεύθερους επαγγελματίες αναμένεται ότι θα ενισχύσει το διαθέσιμο εισόδημα σε πραγματικούς όρους.

Επιπλέον, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί περαιτέρω στον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ως αποτέλεσμα μιας σειράς ευνοϊκών παραγόντων, όπως η συνεχιζόμενη μείωση της ανεργίας η οποία διαμορφώνεται πλέον σε μονοψήφιο ποσοστό (9,4% τον Δεκέμβριο, το χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από τον Μάιο του 2009) και το ύψος της επενδυτικής δαπάνης που αναμένεται να διοχετευθεί στην οικονομία στο πλαίσιο της απορρόφησης των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η αύξηση του διαθεσίμου εισοδήματος σε συνδυασμό με την άνοδο του πλούτου των νοικοκυριών των τελευταίων ετών αναμένεται να διατηρήσουν την ιδιωτική κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών στην πρωτοκαθεδρία των συνιστωσών του ΑΕΠ.

Από τις αρχές του 2023, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών αυξάνεται με ρυθμό υψηλότερο του πληθωρισμού, αντισταθμίζοντας τις απώλειες που υπέστη το 2022 σε όρους αγοραστικής δύναμης, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία και της εκτίναξης του κόστους ενέργειας, το οποίο στη συνέχεια μετακυλίστηκε σε άλλες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών.

Συγκεκριμένα, αυξήθηκε κατά 8,1% το 2023 και κατά 5,6% κατά μέσο όρο το πρώτο εννεάμηνο του 2024 όταν ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε περί του 4% το 2023 και υποχώρησε στο 3% την προηγούμενη χρονιά.

Επιπλέον, η αξία του καθαρού πλούτου των νοικοκυριών στην Ελλάδα έχει ανακάμψει. Το δεύτερο τρίμηνο του 2024 έφθασε τα 956 δισ. ευρώ και ήταν αυξημένος κατά περίπου 31% σε σχέση με τις αρχές του 2022. Η αύξηση οφείλεται κατά 13,7% στην άνοδο του χρηματοοικονομικού πλούτου, δηλαδή την αύξηση της αξίας ομολόγων, μετοχών και του όγκου των καταθέσεων και κατά περίπου 32% στην άνοδο του μη χρηματοοικονομικού πλούτου που προσδιορίζεται σχεδόν αποκλειστικά από την αξία των ακινήτων. Παράλληλα, το ιδιωτικό χρέος, που λειτουργεί αφαιρετικά για τον υπολογισμό του καθαρού πλούτου, μειώθηκε κατά σχεδόν 9% στην ίδια περίοδο.

Ο Παναγιώτης Καπόπουλος είναι επικεφαλής οικονομολόγος της Alpha Bank