Mισθολογικό κόστος στο Δημόσιο και δημοσιονομικές αντοχές

Τις τελευταίες ημέρες έχει ανοίξει η συζήτηση σχετικά με την πιλοτική δίκη στο ΣτΕ για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο που καταργήθηκαν κατά τη διάρκεια των μνημονιακών προγραμμάτων προσαρμογής. Η επαναφορά δύο επιπλέον μισθών στο Δημόσιο συνεπάγεται δημοσιονομικό κόστος που προσεγγίζει, μαζί με τις εργοδοτικές εισφορές, τα 3 δισ. ευρώ. Το πρώτο ερώτημα που ανακύπτει είναι εάν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για μία τέτοια πολιτική επιλογή. Η απάντηση είναι ότι τα σημερινά δημοσιονομικά δεδομένα δεν δείχνουν κάτι τέτοιο: η κυβέρνηση μόλις πριν από λίγους μήνες δεσμεύθηκε, βάσει των νέων ευρωπαϊκών κανόνων, σε ένα τετραετές δημοσιονομικό πρόγραμμα με συγκεκριμένα όρια δαπανών που περιέχουν και μικρές αυξήσεις μισθών.

Τα όρια δαπανών διαμορφώνονται με τρόπο τέτοιο ώστε να μειώνεται το δημόσιο χρέος με ικανοποιητικό ρυθμό. Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει τον υψηλότερο λόγο χρέους προς ΑΕΠ στην ΕΕ και πρωταρχική ανάγκη αποτελεί να αποκλιμακωθεί για να μειώνεται και το κόστος εξυπηρέτησης που επιβαρύνει τον προϋπολογισμό. Και τέλος, για όσους δεν το γνωρίζουν, η χώρα μας εξακολουθεί να έχει για το 2024 ένα μικρό έλλειμμα στον συνολικό προϋπολογισμό Γενικής Κυβέρνησης.

Το δεύτερο ερώτημα είναι εάν το οικονομικό επιτελείο θα μπορούσε να μειώσει άλλες δαπάνες για να χρηματοδοτήσει το αυξημένο μισθολογικό κόστος των δύο επιπλέον μισθών ή να καταφύγει σε δανεισμό. Ποιες θα ήταν αυτές; Από τους τομείς της υγείας, της παιδείας ή των δημοσίων επενδύσεων; Μία τέτοια κίνηση θα έθετε σε κίνδυνο το παραγωγικό μέλλον της χώρας. Οσον αφορά τον επιπλέον δανεισμό είναι χρήσιμο να τονίσουμε ότι η κρίση του χρέους προέκυψε από τον αλόγιστο δανεισμό, μέρους του οποίου χρηματοδότησε τον δημόσιο τομέα.

Ο δημοσιονομικός χώρος που ενδέχεται να προκύψει μέσα στο 2025 θα πρέπει να κατευθυνθεί σε επιλογές που ενισχύουν τα κίνητρα για εργασία και ταυτόχρονα αυξάνουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών: μειώσεις ασφαλιστικών εισφορών και φορολογικών συντελεστών ιδιαίτερα για νέους εργαζόμενους. Και εάν είναι εφικτό, στην ταχύτερη αποπληρωμή μέρους του χρέους, ώστε να εξοικονομηθούν χρήματα από το κόστος εξυπηρέτησής του.

Η δημοσιονομική σταθερότητα πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη. Πιο παραγωγική θα ήταν μία συζήτηση για το σχέδιο με το οποίο ο δημόσιος τομέας θα γίνει πιο αποτελεσματικός, χωρίς να παράγει γραφειοκρατία και καθυστερήσεις, και μέσα σε αυτό το πλαίσιο να σχεδιασθούν οικονομικά και άλλα κίνητρα για τους δημοσίους υπαλλήλους. Χρειάζεται μία νέα κουλτούρα προσφοράς που θα κάνει την εργασία τους πιο αποδοτική και ευχάριστη.

Ο Γιάννος Τσουκαλάς είναι επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή και καθηγητής Οικονομικών στο Adam Smith Business School Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης

Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ