Τραμπ: Το’πε και το’κανε – Γιατί δημιουργεί κρατικό ταμείο πλούτου [πίνακας]

Επιβεβαιώνοντας τη φημολογία των προηγούμενων ημερών, ο Πρόεδρος Τραμπ προχώρησε στην υπογραφή εκτελεστικού διατάγματος για την κατάρτιση λεπτομερούς σχεδίου για τη σύσταση του πρώτου ομοσπονδιακού (κρατικού) επενδυτικού ταμείου των Ηνωμένων Πολιτειών.

Το διάταγμα δίνει περιθώριο τριών μηνών στους Υπουργούς Οικονομικών και Εμπορίου, σε συνεργασία με το Γραφείο Προϋπολογισμού και Διαχείρισης (Office of Management and Budget/ OMB) καθώς και τον επικεφαλής του Οικονομικού Συμβουλίου (National Economic Council/ NOC) για την παρουσίαση του σχεδίου.

Κρατικά Ταμεία Πλούτου: Διαχειρίζονται τρισ δολάρια – Ποια είναι και γιατί ιδρύει ο Τραμπ [πίνακας]

Τι θα περιλαμβάνει το σχέδιο

Ειδικότερα, σύμφωνα με το περιεχόμενο του εκτελεστικού διατάγματος, το σχέδιο για το Ταμείο θα περιλαμβάνει προτάσεις για τη δομή και το μοντέλο διακυβέρνησης, τις πηγές χρηματοδότησης καθώς και δυνητικές επενδυτικές στρατηγικές, ενώ σκοπός του Ταμείου είναι η διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της α/οικονομίας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, μέσω της βέλτιστης αξιοποίησης του εθνικού πλούτου.

Στο διάταγμα αναφέρεται ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ ήδη διαθέτει κεφάλαια ύψους $ 5,7 τρισ., ενώ αν αξιοποιηθούν οι φυσικοί πόροι της χώρας, το ποσό αυτό μπορεί να αυξηθεί σημαντικά και να διασφαλίσει την μακροπρόθεσμη ευημερία των Α/πολιτών (π.χ. μέσω φοροαπαλλαγών) καθώς και την οικονομική και στρατηγική πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ σε παγκόσμιο επίπεδο.

Όπως επισημαίνεται σε σχετικό σημείωμα της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, το οικονομικό πρόγραμμα του Προέδρου (αποκατάσταση ισότητας στο διεθνές εμπόριο, κυριαρχία στον τομέα της ενέργειας και φορολογική μεταρρύθμιση για την αναθέρμανση της ανάπτυξης) φιλοδοξεί να επιτύχει δραστική αύξηση των κρατικών εσόδων, τα οποία θα τροφοδοτήσουν το Ταμείο για τον πολλαπλασιασμό του εθνικού πλούτου των ΗΠΑ.

Ήδη 23 Πολιτείες των ΗΠΑ διαχειρίζονται κεφάλαια συνολικής αξίας $ 332 δισ., εν είδη «πολιτειακών» Ταμείων, με  μεγαλύτερο εξ αυτών το Alaska Permanent Fund Corporation

Στον απόηχο της ανακοίνωσης, ο Υπουργός Οικονομικών S. Bessent σημείωσε ότι το Ταμείο θα δημιουργηθεί εντός των επόμενων 12 μηνών, καθώς αποτελεί «ζήτημα υψίστης στρατηγικής σημασίας», ενώ ο Υπουργός Εμπορίου, H. Lutnick, σχολίασε ότι μέσω της ίδρυσης του Ταμείου μπορεί να διευκολυνθεί η εξαγορά της εφαρμογής TikTok, οποία ακόμη εκκρεμεί, ενώ αναμένεται η λήξη της παράτασης (5/4) που έδωσε ο αμερικανός πρόεδρος για την αναγκαστική πώληση ή παύση της λειτουργίας της στις ΗΠΑ.

Ο ίδιος ο Τραμπ, έχει δηλώσει ότι φιλοδοξεί να καταστήσει το Ταμείο ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως σε σύντομο διάστημα, εφάμιλλο του αντίστοιχου (και έκτου μεγαλύτερου παγκοσμίως) της Σαουδικής Αραβίας, αξίας $ 925 δισ.

Σημειώνεται ότι η ίδρυση του Ταμείου χαίρει διακομματικής υποστήριξης, καθώς και η διοίκηση Μπάιντεν είχε επεξεργαστεί το συγκεκριμένο σχέδιο, αλλά δεν προχώρησε στην υλοποίησή του πριν τη λήξη της θητείας της.

Πού υπάρχουν ήδη κρατικά επενδυτικά ταμεία

Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι πολλά κράτη διαθέτουν ήδη κρατικά επενδυτικά Ταμεία Κρατικού Πλούτου, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ 23 Πολιτείες των ΗΠΑ ήδη διαχειρίζονται κεφάλαια συνολικής αξίας $ 332 δισ., εν είδη «πολιτειακών» Ταμείων, με μεγαλύτερο εξ αυτών το Alaska Permanent Fund Corporation, αξίας $ 80 δισ., του οποίου τα έσοδα προέρχονται από την αξιοποίηση των κοιτασμάτων πετρελαίων της Πολιτείας, και από το οποίο παρέχεται ετήσιο επίδομα στους κατοίκους της Αλάσκα.

Πάντως, ορισμένοι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι συνήθως τα κράτη που έχουν επιτυχημένα κρατικά επενδυτικά Ταμεία, έχουν χαμηλό δημόσιο χρέος και υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, εξασφαλίζοντας παράλληλα υψηλά δημόσια έσοδα, για την «προικοδότηση» του Ταμείου, συνήθως λόγω αξιοποίησης ενεργειακών πλουτοπαραγωγικών πόρων, όπως η Σαουδική Αραβία και η Νορβηγία.

Εντούτοις, υπάρχουν παραδείγματα, όπως της Κίνας και της Σιγκαπούρης, που τα κεφάλαια των Ταμείων έχουν προέλθει από άλλες πηγές (κυρίως συναλλαγματικά αποθεματικά, πώληση γης κ.λπ.).

Παράλληλα, ορισμένα κρατικά επενδυτικά Ταμεία επενδύουν στην αγορά μετοχών, διαθέτοντας σημαντικό ποσοστό συμμετοχής σε πολυεθνικές εταιρείες, όπως το Ταμείο συνταξιοδότησης της Νορβηγίας Norway’s Government Pension Fund Global, το οποίο κατέχει μετοχές της Apple και της Microsoft.

Χρηματοδότηση και νομοθετικό πλαίσιο

Επιπλέον, αρκετοί αναλυτές επισημαίνουν ότι, προς το παρόν, παραμένει αρκετά ασαφές το πως θα χρηματοδοτηθεί το Ταμείο, αν και βάσει του οικονομικού προγράμματος που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση Τραμπ, είναι πιθανό βασικές πηγές να αποτελέσουν τα έσοδα από δασμούς και από την εκποίηση ομοσπονδιακών πόρων.

Εκτιμάται ότι η διαδικασία χρηματοδότησης του Ταμείου θα είναι μάλλον βραδεία, διακινδυνεύοντας να αυξήσει τις -ήδη υψηλές- ανάγκες δανεισμού της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ενώ, παράλληλα, η αγορά λειτουργεί ακόμα σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων.

Ασαφές παραμένει επίσης το ποιο θα είναι το νομοθετικό πλαίσιο που θα διέπει τη λειτουργία του Ταμείου, καθώς και σε ποιον θα εμπίπτει η αρμοδιότητα διαχείρισης ή/και εποπτείας του ή αν θα χρειαστεί και σε ποιο βαθμό η εμπλοκή του Κογκρέσου στη διαδικασία σύστασής του.

Ενδέχεται να προταθεί η υιοθέτηση των Αρχών του Σαντιάγκο (Santiago Principles, προέλευσης ΔΝΤ, 2008), τις οποίες ακολουθούν αρκετά κρατικά ταμεία παγκοσμίως, και οι οποίες ρυθμίζουν ζητήματα νομοθετικού πλαισίου, ανεξάρτητης εποπτείας, λογοδοσίας και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος αποτροπής εισερχόμενων επενδύσεων, σε περίπτωση που το Ταμείο λειτουργήσει κατά τρόπο που θα δημιουργεί σύγκρουση συμφερόντων.

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ ήδη διαθέτει κεφάλαια ύψους $ 5,7 τρισ.

Ακόμη ένα σενάριο

Τέλος, ένα από τα πολλά σενάρια που διακινούνται κάνει λόγο για πιθανή μετεξέλιξη του υφιστάμενου επενδυτικού βραχίονα των ΗΠΑ, ήτοι του DFC (Development Finance Corporation) σε ομοσπονδιακό επενδυτικό Ταμείο, δεχόμενη σημαντική ενίσχυση κεφαλαίων αλλά και σημαντικές τροποποιήσεις στο καταστατικό και ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού του.

Υπενθυμίζεται ότι το DFC αποτελεί δημιούργημα του τραμπ κατά την πρώτη του θητεία, έχοντας εξασφαλίσει στα χρόνια λειτουργίας τους καλές αποδόσεις των επενδυμένων κεφαλαίων, εξυπηρετώντας τόσο τα πολιτικά όσο και τα οικονομικά συμφέροντα των ΗΠΑ.

Το DFC, ως γνωστόν, χρηματοδότησε μερικώς την εξαγορά των ναυπηγείων Ελευσίνας από την ONNEX,, ενώ διάκειται θετικά στη συμμετοχή τόσο στο επενδυτικό σχήμα όσο και στη χρηματοδότηση κατασκευής της ηλεκτρικής διασύνδεσης GSI (Great Sea Interconnector).