Δώρα στο δημόσιο: Οι δύο ημερομηνίες-κλειδιά για την επαναφορά τους

Σε δύο ημερομηνίες-κλειδιά θα κριθεί από τη Δικαιοσύνη το κρίσιμο ζήτημα της επαναφοράς ή μη του 13ου και του 14ου μισθού στους εργαζομένους στο Δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, που έχουν κοπεί με μνημονιακό νόμο.

Στις 11 Μαρτίου 2025 έχει προσδιοριστεί η συζήτηση των προσφυγών ενώπιον του Μισθοδικείου για τις διεκδικήσεις των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι μέσω της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων έχουν επαναφέρει το αίτημα για τη διεκδίκηση των δώρων, όχι όμως μόνο για τους ίδιους, αλλά και για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους.

Ωστόσο η δική τους προσφυγή, λόγω ειδικής δωσιδικίας, θα κριθεί από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, ενώ οι ομοειδείς διεκδικήσεις των δημοσίων υπαλλήλων θα κριθούν στις 6 Ιουνίου 2025 από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας – που είναι και ο δεύτερος χρονικός σταθμός – με τον θεσμό της πρότυπης δίκης, μετά την απόφαση του Προέδρου του Δικαστηρίου Μιχάλη Πικραμένου.

Μισθοί στο Δημόσιο: Νέες μόνιμες αυξήσεις αντί για δώρα σε όλους

Νομικές πηγές δεν αποκλείουν μάλιστα λόγω της δεύτερης δίκης να αναβληθεί η εκδίκαση των προσφυγών που αφορούν μόνο τους δικαστικούς λειτουργούς, ώστε να κριθεί πρώτα αρμοδίως το μείζον αυτό ζήτημα που αφορά το σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων από το αρμόδιο Ανώτατο Δικαστήριο.

Οι δύο αυτές υποθέσεις έφθασαν ενώπιον των Ανωτάτων Δικαστηρίων ύστερα από προσφυγές θέτοντας το ζήτημα της επαναφοράς των δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα καθώς και του επιδόματος της θερινής άδειας.

Το πρώτο βήμα έγινε τον περασμένο Νοέμβριο, όταν δημόσιος υπάλληλος προσέφυγε στα Διοικητικά Δικαστήρια διεκδικώντας την επαναφορά των δώρων, αλλά και να αναγνωριστεί υποχρέωση του Δημοσίου να καταβάλει αναδρομικά τον 13ο και τον 14ο μισθό της διετίας 2023 και 2024.  Από την πλευρά της η ΑΔΕΔΥ κατέθεσε παρέμβαση υπέρ του δημοσίου υπαλλήλου και παράλληλα κατέθεσε αίτημα στον Μ. Πικραμένο με το οποίο ζητούσε η αγωγή του δημοσίου υπαλλήλου να δικαστεί στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο ως πρότυπη δίκη. Γεγονός που πρακτικά σημαίνει ότι το Ανώτατο Δικαστήριο θα κρίνει «πιλοτικά» το μείζον αυτό ζήτημα που αφορά χιλιάδες εργαζομένους στον δημόσιο τομέα και η όποια απόφαση του ΣτΕ θα καταλάβει και όλες τις εκκρεμείς αγωγές δημοσίων υπαλλήλων που έχουν κατατεθεί στα Διοικητικά Δικαστήρια της χώρας.

Στην αίτηση του δημοσίου υπαλλήλου, υποστηρίζεται ότι η μη επαναφορά του 13ου και του 14ου μισθού είναι αντίθετη σε συνταγματικές διατάξεις, στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στον Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (ΠΔ 80/2022) και στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2041/ΕΕ περί επαρκών κατώτατων μισθών στην Ευρωπαϊκή Ενωση που επιτάσσει ίση μεταχείριση εργαζομένων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα αναφορικά με τη διασφάλιση επαρκούς και δίκαιου κατωτάτου μισθού ο οποίος εγγυάται το αξιοπρεπές της διαβίωσής τους.

Υπογραμμίζεται ακόμα ότι η παράλειψη του νομοθέτη να προβεί στην επαναφορά των εν λόγω επιδομάτων είναι αντίθετη στη συνταγματική αρχή της ισότητας στην κατανομή των δημοσίων βαρών και στην υποχρέωση του κράτους για τη διασφάλιση των κοινωνικών δικαιωμάτων και του κοινωνικού κράτους δικαίου.

Κοινωνικό κεκτημένο τα δώρα στο δημόσιο

Από την πλευρά του ο δικηγόρος Στέλιος Αθανασούλιας με δήλωσή του στα «ΝΕΑ» επισημαίνει ότι «τα κοινωνικά δικαιώματα συνιστούν εξειδικεύσεις της συνταγματικά κατοχυρωμένης αρχής του κοινωνικού κράτους δικαίου.

Λαμβάνουν τη μορφή κοινωνικού κεκτημένου, υπό την έννοια ότι, εφόσον ο νομοθέτης ανταποκρίθηκε στη συνταγματική του υποχρέωση εξειδικεύοντας ένα κοινωνικό δικαίωμα, μπορεί κατόπιν με νεότερο νόμο να περιορίσει επιμέρους στοιχεία της κοινωνικής παροχής μόνο εξαιτίας πιεστικών δημοσιονομικών δυσχερειών και υπό την προϋπόθεση ότι διατηρείται ένα προστατευτικό πλέγμα επαρκές για την αξιοπρεπή διαβίωση του δικαιούχου».

Και συμπληρώνει αναφέροντας πως «τα δώρα, που χορηγήθηκαν αρχικά στον μεν ιδιωτικό τομέα από τους εργοδότες οικειοθελώς ως έθιμο, σε είδος ή σε χρήμα (εξού και η ονομασία τους), στο δε Δημόσιο με τον ΑΝ 1502/1950, αποτελούν μια παροχή που επιβίωσε πάνω από μισό αιώνα, αντέχοντας δεκάδες μεταρρυθμίσεις του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τη δημοσιοϋπαλληλική σχέση.

Ευλόγως λοιπόν μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι από την κατάργησή τους το 2012 μέχρι σήμερα, συνεκτιμώμενης και της δραστικής βελτίωσης των δημοσιονομικών δεδομένων της χώρας, τόσο τα δικαστήρια όσο και ο νομοθέτης οφείλουν να επανεξετάσουν το ζήτημα, επαναφέροντας σε ισχύ το συγκεκριμένο κεκτημένο».

Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ