Κτίρια γραφείων: Κίνδυνος απαξίωσης στο απόθεμα του κέντρου της Αθήνας – Πρόβλημα η πολυ-ιδιοκτησία

Ολοένα και αυξάνεται ο κίνδυνος απαξίωσης για τα κτίρια γραφείων σε μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις όπως προκύπτει από την τελευταία μελέτη RETHINKING European Offices 2030 της Cushman & Wakefield που αναλύει την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σε 16 ευρωπαϊκές πόλεις, ανάμεσά τους η Αθήνα και ο Πειραιάς.

IWG: Η υβριδική εργασία βελτιώνει την ευεξία των εργαζομένων

Η μελέτη RETHINKING European Offices 2030 αναλύει την ηλικία των γραφείων και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στους ιδιοκτήτες τους να προσδιορίσουν εκ νέου τη χρήση είτε να βελτιώσουν τους χώρους με την ίδια χρήση. Μέχρι το 2030, η Cushman & Wakefield εκτιμά ότι πάνω από 170 εκατομμύρια m² κτιρίων γραφείων, που κατασκευάστηκαν πριν από το 2004 και χωρίς καμία σημαντική παρέμβαση έκτοτε, θα κινδυνεύουν με απαξίωση.

Η εικόνα από τα κτίρια γραφείων σε Αθήνα – Πειραιά

Σύμφωνα με την επικεφαλής της Cushman & Wakefield στην Ελλάδα Νίκη Συμπούρα, στην μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας μεγαλύτερος κίνδυνος συναντάται στο κέντρο της πόλης όπου το γραφειακό απόθεμα αντιμετωπίζει δύο κυηρίως προβλήματα, πρώτον είναι παλαιό και δεύτερον η πολύ-ιδιοκτησία σε κτίρια αποδεικνύεται ότι αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην ριζική ανακατασκευή του.

Τα τελευταία 8 έτη με τις τοποθετήσεις θεσμικών επενδυτών σε ακίνητα, έχει αντιμετωπιστεί εν μέρει αυτός ο κίνδυνος και από το 2022 παρατηρείται αυξανόμενη δραστηριότητα ανακατασκευής αυτοτελών κτιρίων στο Κέντρο αλλά και την περιφέρεια.

Οι περιφερειακές αγορές των νοτιών και τω βορείων αξόνων αντιμετωπίζουν σαφώς χαμηλότερο κίνδυνο απαξίωσης του γραφειακού αποθέματος με τον Πειραιά να βρίσκεται υπό τη μεγαλύτερη πίεση, μετά το Κέντρο.

Επιπλέον, η αυξημένη ζήτηση για κτίρια γραφείων υψηλότερης ποιότητας συνεχίζει να οδηγεί την αναπτυξιακή δραστηριότητα. Στην ευρύτερη Αθήνα 245.000 m² νεόκτιστων, στο μεγαλύτερο ποσοστό πιστοποιημένων κτιρίων γραφείων, αναμένεται να παραδοθούν ως το 2027 με τα 125.000m² εξ αυτών να είναι ήδη μισθωμένα που σημαίνει ότι 120.000 m² νέοι χώροι γραφείων θα εισέλθουν στην αγορά προκειμένου να μισθωθούν. Η εισροή νέων έργων αντιπροσωπεύει αυξημένο κίνδυνο για παλαιότερα κτίρια γραφείων, τα οποία μπορεί να δυσκολεύονται να τα ανταγωνιστούν. Καθώς ολοκληρώνεται ο κύκλος της ανανέωσης των συμφωνιών μίσθωσης που χαρακτήρισε την αγορά τα τελευταία 3 έτη και οι εταιρείες επανεκτιμούν τις ανάγκες τους, αναμένουμε αύξηση των μετακινήσεων σε νέα γραφεία την επόμενη διετία », προσθέτει.

Διάκριση μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης

Μεταξύ των 16 πόλεων της μελέτης, υπάρχει μια διάκριση μεταξύ της Ανατολικής Ευρώπης, στην οποία καταγράφεται νεότερο απόθεμα, και της Δυτικής Ευρώπης, με υψηλότερο κίνδυνο απαξίωσης. Ωστόσο, στις 7 κορυφαίες πόλεις (Μιλάνο, Βαρκελώνη, Στοκχόλμη, Παρίσι, Μαδρίτη, Άμστερνταμ και Λονδίνο), ο κίνδυνος
απαξίωσης του αποθέματος γραφείων είναι περίπου 80%, ενώ στο Μόναχο (60%), το Δουβλίνο (64%), τη Λισαβόνα (64%) και το Βερολίνο (65%), ο κίνδυνος είναι χαμηλότερος, σαν αποτέλεσμα της αυξημένης ανάπτυξης εμπορικών πάρκων τα δύο τελευταία έτη.

Στην Ανατολική Ευρώπη (Βουδαπέστη, Πράγα και Βαρσοβία), το μερίδιο του αποθέματος γραφείων σε κίνδυνο είναι χαμηλότερο, κατά μέσο όρο μόνο 43%, που σημαίνει ότι μεγάλο μέρος του κατασκευάστηκε τις τελευταίες δύο δεκαετίες, σε αντίθεση με τις δυτικές αγορές,
όπου λιγότερο από το ένα πέμπτο του αποθέματος αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Η περίπτωση της Λισαβόνας

Στην Ευρύτερη Λισαβόνα, εκτιμάται ότι έως το 2030, 2,86 εκατομμύρια m² χώροι γραφείων θα κινδυνεύουν να καταστούν παρωχημένοι. Η Isabel Simões Correia, RETHINKING Portugal Lead, προσθέτει: «Η επαναξιολόγηση της χρήσης είναι ίσως η καλύτερη λύση για κεντρικές τοποθεσίες της πόλης με την αγορά της φιλοξενίας και η κατοικίας να είναι οι κυρίαρχες εναλλακτικές χρήσεις σε αυτές τις περιοχές. Καθώς μετακινούμαστε από κεντρικές σε περιφερειακές τοποθεσίες, το εύρος των εναλλακτικών χρήσεων αλλάζει με καταγεγραμμένες περιπτώσεις σχετικές με υγειονομική περίθαλψη, ιατρικές εγκαταστάσεις, ή τα κέντρα
δεδομένων, ανάλογα με την τοπική δυναμική.

Η πλήρης έκθεση είναι ΕΔΩ