PODCAST ΒΑΒΕΛ – Β. Λαζαράκου (Πρ. Επιτρ. Κεφαλαιαγοράς): Στον εισαγγελέα 70 περιπτώσεις μη αδειοδοτημένων επενδυτικών συμβούλων

Για ένα μεγάλο αριθμό εταιρειών, προσώπων, μέχρι και infuencers που δίνουν παρανόμως επενδυτικές συμβουλές χωρίς καμία άδεια, κάνει λόγο η πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Βασιλική Λαζαράκου. Η ίδια επισημαίνει ότι η Επιτροπή έχει βγάλει προειδοποίηση προς το επενδυτικό κοινό για 70 συνολικά περιπτώσεις που της καταγγέλθηκαν, από πολίτες που δέχτηκαν τηλέφωνα ή email από μη αδειοδοτημένους συμβούλους.

Όπως αναφέρει μιλώντας στο podcast Βαβέλ, «πρέπει πριν κάνουν οτιδήποτε να ενημερωθούν οι πολίτες, κατά πόσον αυτός που τους καλεί στο τηλέφωνο ή τους στέλνει ένα email, έχει άδεια. Αν δεν έχει άδεια δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επενδύσουν γιατί το πιο πιθανό θα χάσουν τα λεφτά τους. Και μας έχει τύχει να βλέπουμε περιπτώσεις που χάνουν τα λεφτά τους και είναι κρίμα». Η ίδια επισημαίνει ότι όλες αυτές οι περιπτώσεις έχουν σταλεί στην εισαγγελία προκειμένου να ακολουθηθούν οι διαδικασίες της δικαιοσύνης. Η ίδια προαναγγέλλει την ένταση των ελέγχων το επόμενο διάστημα για το συγκεκριμένο θέμα, με την χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, όπου μέσω αλγορίθμου, θα προλαμβάνονται πιο εύκολα τέτοια περιστατικά.

Ένταση των ελέγχων και στο θέμα των συναλλαγών με κρυπτονομίσματα, που μέχρι σήμερα βρίσκονταν στο απυρόβλητο προαναγγέλλει η κυρία Λαζαράκου, με την ενεργοποίηση του νέου θεσμικού πλαισίου που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών.

Όπως είπε «μέχρι σήμερα είχαμε αρμοδιότητα μόνο για το θέμα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, το λεγόμενο ξέπλυμα. Με το νέο νομοσχέδιο που έρχεται οι εποπτικές αρχές θα πρέπει στο εξής να εποπτεύουν ότι τηρούνται από τους ενδιαφερόμενους όλες αυτές οι προϋποθέσεις που λέει η νομοθεσία.

Για παράδειγμα, υπάρχει ένα ειδικό πλαίσιο για να αδειοδοτείται όποιος θα παρέχει υπηρεσίες κρυπτοστοιχείων»

Τι είναι το εργαλείο ελέγχων του mystery shopper

Στην καινούργιο νομοθεσία, που προβλέπει το mystery shop αναφέρθηκε επίσης η πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Αφορά κυρίως το θέμα της παροχής επενδυτικών υπηρεσιών. Πώς οι χρηματιστηριακές επικοινωνούν με τους πελάτες τους. Τέτοιου είδους θέματα. Άρα αφορά προϊόντα χρηματιστηριακά και εταιρείες επενδυτικές και θα έχουμε στελέχη μας ή ενδεχομένως και από την αγορά άλλους ανθρώπους με τους οποίους θα τους δίνουμε κατευθύνσεις για το πώς θα κάνουν τους ελέγχους και θα πηγαίνουν και θα προσπαθούν να δούνε κατά πόσον οι εταιρείες συμπεριφέρονται με τον τρόπο που λένε οι κανονισμοί και οι κατευθύνσεις που έχει δώσει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Είναι ένας δείκτης μέτρησης κυρίως στην Ευρώπη.

Ναι, αυτό που θα γίνεται είναι να πηγαίνει σε ασφαλιστικές και επενδυτικές εταιρείες και να ρωτάει και να προσπαθεί να καταλάβει από τις απαντήσεις εάν δίνει τη σωστή πληροφόρηση ή αν είναι ελλιπής η πληροφόρηση. Από εκεί πέρα θα μπορούμε να βγάλουμε συμπεράσματα και στη συνέχεια αυτό που θα γίνει στην πράξη είναι να ακολουθήσει και ο δικός μας έλεγχος. Στην πραγματικότητα αυτό θα γίνει.

Τι μάθαμε από την εποχή της Follie Folie και μετά

Νομίζω ότι έχουν αλλάξει τα δεδομένα από τότε. Δηλαδή θέλω να πω ότι και η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, γιατί δεν είναι η Ελλάδα η αποκλειστική χώρα, στην οποία έχουν γίνει τέτοιου είδους παρατυπίες σε όλες τις χώρες Ευρώπης, παντού υπάρχουν αυτές οι περιπτώσεις. Αυτό που έχει σημασία για εμάς όλους είναι να είμαστε σίγουροι ότι κάνουμε τα πάντα που λέει η νομοθεσία μας, ούτως ώστε να εποπτεύουμε την αγορά μας. Κι αυτό γίνεται. Σε καθημερινή βάση, παράδειγμα η χειραγώγηση, καθημερινά βλέπουμε τις συναλλαγές. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην παρακολουθήσουμε τις συναλλαγές. Οπότε σε καθημερινή βάση οποιοδήποτε θέμα είναι αυτό, φημολογία στην αγορά. Αν διαβάσει κάποιος, κάθε μέρα σχεδόν η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στέλνει ερώτημα σε μία εταιρεία, σε σχέση με μια ανακοίνωση που φημολογείται κάτι και συνέχεια στέλνουμε ερώτημα για να βγει, να εκδώσει η εταιρεία ανακοίνωση, να είμαστε σίγουροι ότι θα βγει επισήμως να πει τι συμβαίνει κάθε φορά. Για μας είναι πολύ σημαντικό να τρέχουμε και να είμαστε proactive, να προσπαθούμε πάρα πολύ προληπτικά πάλι να κινητοποιήσουμε την εταιρεία σε περίπτωση που έχει γίνει κάτι, της έχει διαρρεύσει κάτι να βγει και να κάνει επίσημη ανακοίνωση, γιατί δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να υπάρχει φημομολογία στην αγορά. Αυτό κάνει κακό.

Υπάρχουν περιστατικά χειράγωγησης;

Η χειραγώγηση καταρχήν έχει διάφορες έννοιες, η μία από τις έννοιες αυτές, για παράδειγμα, έχει να κάνει τις συναλλαγές. Τι σημαίνει χειραγώγηση των συναλλαγών; Σημαίνει ότι κάποιος προσπαθεί είτε ένας ή περισσότεροι συντονισμένα να επηρεάσουν την τιμή της μετοχής, είτε προς τα πάνω, είτε προς τα κάτω για ίδιο όφελος, για να κερδίσουν από αυτή τη μετακίνηση της τιμής. Μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους η χειραγώγηση και μάλιστα ο κανονισμός περιγράφει ακριβώς τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να γίνει. Εκεί, λοιπόν, είναι μεγάλη συζήτηση, τι σημαίνει απόπειρα. Απόπειρα για μας σημαίνει κάποιος να πάει να βάλει μια εντολή την οποία μετά δεν θα την εκτελέσει, ας πούμε, για παράδειγμα. Υπάρχουν πολλοί ορισμοί της απόπειρας και δεν υπάρχει και κοινός ορισμός σχέση με την απόπειρα. Υπάρχουν όμως πάρα πολλοί ορισμοί των ενδείξεων. Και στις δύο περιπτώσεις μας έχει τύχει και στην περίπτωση της απόπειρας και στην περίπτωση των ενδείξεων να ενεργήσουμε προληπτικά. Δηλαδή, παράδειγμα, βλέπουμε ότι κάποιος έχει βάλει σε μια μετοχή εντολή και μετά πάει και προσπαθεί να επηρεάσει, δεν είναι απαραίτητο ότι είναι χειραγώγηση, αλλά την έχει ακυρώσει μετά. Αυτό είναι μια ένδειξη. Θα μπορούσε να το κάνει και επίτηδες. Η ένδειξη σημαίνει ότι δεν ξέρεις απαραίτητα αν το έχει κάνει επίτηδες ή αν έχει γίνει για άλλους λόγους. Εκεί, λοιπόν, εμείς θα ενεργήσουμε άμεσα, ούτως ώστε επικοινωνούμε με τις εταιρείες που έχουν τον πελάτη τους ή με την εταιρεία, ούτως ώστε αυτό να σταματήσει. Ή σε άλλες περιπτώσεις που είναι πιο διαδεδομένο, βλέπουμε περισσότερους να κάνουν κάτι παρόμοιο, θα πάμε να κάνουμε ελέγχους επί τόπου, να δούμε δηλαδή τι εντολές δώσανε. Γιατί, για ποιο λόγο βλέπουμε ότι κάποιος ανεβαίνει η μετοχή. Θα το πιάσουμε από τις μαγνητοφωνήσεις ότι είναι κάποια εντολή που δόθηκε προφορικά, η οποία λέει κάτι αντίστοιχο; Θα σας πω τώρα παραδείγματα. Μας έχει τύχει για παράδειγμα περίπτωση που η ίδια η χρηματιστηριακή, την έχει πάρει η πελάτης τηλέφωνο, καταλαβαίνει ότι ο πελάτης αυτός έχει προνομιακή πληροφορία, το λεγόμενο inside information που λένε οι φίλοι μας οι Αμερικάνοι, καταλαβαίνει λοιπόν ότι κάποιος έχει προνομιακή και η ίδια η χρηματιστηριακή τον σταματάει και επικοινωνεί μαζί μας ότι δεν τον άφησαν να κάνει την εντολή. Αυτό είναι απόπειρα γιατί εκεί τον σταμάτησε. Υπάρχουν οι άλλες περιπτώσεις που γίνεται με ένδειξη και τρέχουμε να δούμε, αντίστοιχα προληπτικά αν είναι ή δεν είναι χειραγώγηση και προσπαθούμε να προλάβουμε.

Για τις ποινές που έχουν επιβληθεί από το 2019

Πολλές. Έχουν μπει πολλές ποινές. Συνολικά τα πέντε χρόνια που είμαι, τουλάχιστον εγώ, στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς το Διοικητικό Συμβούλιο έχει βάλει ποινές 42 εκατομμύρια και παραπάνω. Οπότε είναι ένα μεγάλο ποσό, το οποίο θέλω να πω ότι δεν το παίρνει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Πηγαίνει στο δημόσιο το ποσό αυτό. Εμείς έχουμε ίδιους πόρους, αλλά δεν είναι από τα πρόστιμά μας. Είναι από τις χρεώσεις που έχουμε στην αγορά για τις υπηρεσίες τις οποίες έχουμε.

Για το θέμα των εκθέσεων βιωσιμότητας

Η έκθεση βιωσιμότητας, η οποία έχει να κάνει με την οδηγία της ESRD, την γνωστή οδηγία στην Ευρώπη, η οποία αλλάζει τα δεδομένα και απαιτεί πάρα πολλές γνωστοποίησεις, πλέον, από τις εταιρείες, ξεκινάει με τις εταιρείες οι οποίες είναι μεγάλες και οι οποίες μέχρι τώρα είχαν την υποχρέωση να δίνουν μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση, με βάση ήδη τη νομοθεσία. Μετά θα ακολουθήσουν όλες οι άλλες οι εισηγμένες εταιρείες. Μετά θα ακολουθήσουν και οι μικρομεσαίες εταιρείες. Οπότε, με βάση τη νέα αυτή η οδηγία, που έχει ενσωματωθεί πλέον με τον καινούριο νόμο το 5064 που έγινε το Δεκέμβριο, και γι’ αυτό και οι εταιρείες παραπονιούνται, γιατί είναι πολύ πρόσφατος ο νόμος, θα πρέπει λοιπόν να έχουν και αυτές τις εκθέσεις βιωσιμότητας, που στην πραγματικότητα τι είναι αυτό, θα πρέπει ο τρόπος που θα παρουσιάζουν, πλέον, τα οικονομικά του στοιχεία, να παρουσιάζουν συγχρόνως και τα μη χρηματοοικονομικά στοιχεία, ούτως ώστε να καταλαβαίνει ο επενδυτής, τι ακριβώς έχουν κάνει σε σχέση με τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση.

Το ξέραν οι εταιρείες, οπότε οι μεγάλες εταιρείες που θα έχουν το μέτρο αυτό ήδη ετοιμάζονται. Έχει δημιουργηθεί μια αναστάτωση γιατί όπως πάντα όταν έχεις μια νέα υποχρέωση είναι σημαντικό. Δεν είναι απλά ότι είναι μια απλή αναστάτωση. Η αλήθεια είναι – και το συζητάμε όλοι οι επόπτες τώρα και με την Ευρωπαϊκή Ένωση το συζητάμε – είναι πολύ μεγάλες υποχρεώσεις οι γνωστοποίησεις. Δηλαδή συζητούσαμε για τις μεγάλες εταιρείες που έχουν και πολύ μεγάλη επίπτωση στα περιβαλλοντικά, φτάνει και τα 700 σημεία γνωστοποίησεων. Και είναι και κόστη προφανώς.

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι ανεξάρτητη αρχή ή βαρύ δημόσιο;

Κανονικά δεν είμαστε βαρύ δημόσιο πια, γιατί από το 2023 ήταν μια προσπάθεια που κάναμε κάποιες ανεξάρτητες αρχές που θεωρούμε ότι συμβάλλουμε στην εθνική οικονομία, όπως η Επιτροπή Ανταγωνισμού, η ΡΑΕ, εμείς και κάποιες άλλες, έχουμε μια άλλη νομοθεσία, το 5043/23 τώρα λέω λεπτομέρειες, με βάση τον οποίο έχουμε ένα λεγόμενο, εμείς το ονομάζουμε fast track ΑΣΕΠ. Δηλαδή, πάλι έχουμε έλεγχο νομιμότητας από τον ΑΣΕΠ και συμμετέχει και ο ΑΣΕΠ στη διαδικασία, αλλά γίνεται με κάπως πιο σύντομες διαδικασίες. Τώρα, αυτή την στιγμή, τρέχουμε μια διαδικασία για να προσλάβουμε 34 στελέχη. Τα έχουμε ανάγκη, ελπίζουμε να έρθουν.

Οι μισθοί

Είμαστε στο νέο μισθολόγιο, όπως όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι, για το έργο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, που είναι πολύ απαιτητικό, πολύ σύνθετο, χρειάζεται συνεχή επιμόρφωση, χρειάζεται να ξέρεις όλο το Διεθνές Περιβάλλον, να έχεις πάρα πολλές ευθύνες. Ο μισθός, η αλήθεια είναι που είναι στο νέο μισθολόγιο, είναι χαμηλός. Και για αυτόν τον λόγο υπάρχει μια μεγάλη προσπάθεια, μήπως αυτός ο μισθός, δούμε πώς θα γίνει να υπάρξει μια μεγαλύτερη αύξηση. Προς το παρόν, ο μισθός είναι χαμηλός.