Νότιο Αιγαίο: Σεισμική Ακολουθία και Οικονομικές Επιδράσεις

Η σεισμική ακολουθία που σημειώνεται στο Νότιο Αιγαίο το τελευταίο χρονικό διάστημα, δημιουργεί νέες προκλήσεις και αυξάνει σχετικά την αβεβαιότητα στον τουριστικό κλάδο και γενικότερα στην ελληνική οικονομία.

Εάν θέλαμε να εκτιμήσουμε το οικονομικό κόστος της σεισμικής ακολουθίας, θα μπορούσαμε να ακολουθήσουμε μια προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη της την άμεση επίδραση στη ροή τουριστικών εσόδων του Νότιου Αιγαίου (εκτός Κρήτης) μέσω της πιθανής μείωσης των αφίξεων και των δαπανών των επισκεπτών. Επίσης θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι έμμεσες επιπτώσεις όπως οι επιδράσεις στις επιχειρήσεις που εξαρτώνται από τον τουρισμό, την αγορά εργασίας και τις επενδύσεις στον τομέα του τουρισμού.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, οι εθνικές εισπράξεις ανέρχονται περίπου 28,5 δισ. ευρώ (στοιχεία για το 2023 από το INSETE). Από αυτά, το 27% προέρχεται από το Νότιο Αιγαίο, αντιπροσωπεύοντας περίπου 7,6 δισ. ευρώ, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της περιοχής για την εθνική τουριστική οικονομία σε ένα εκτιμώμενο ΑΕΠ για το 2025 της τάξης των 205 δισ. ευρώ (σε πραγματικές τιμές).

Κάτι άλλο πολύ σημαντικό που πρέπει να λάβουμε υπόψη, είναι η έννοια του τουριστικού πολλαπλασιαστή. Με άλλα λόγια πώς η οικονομική δραστηριότητα στον τουρισμό επηρεάζει την οικονομία. Ο πολλαπλασιαστής αυτός εκτιμάται σε 2,2 σύμφωνα με το ΙΟΒΕ και σε 2,65 σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, καταδεικνύοντας τη διευρυμένη επίδραση που έχουν οι τουριστικές εισροές και εκροές στην οικονομική δραστηριότητα. Για παράδειγμα, ένας πολλαπλασιαστής 2,2 σημαίνει ότι αν τα τουριστικά έσοδα μειωθούν κατά 1 δισ. ευρώ, τότε η συνολική επίδραση στην οικονομία θα είναι 2,2 δισ. ευρώ. Ο υψηλός πολλαπλασιαστής του τουρισμού αποδεικνύει την έντονη διασύνδεση του κλάδου με άλλους τομείς, όπως η εστίαση, οι μεταφορές και το εμπόριο, γεγονός που καθιστά την τουριστική δραστηριότητα μια από τις βασικότερες πηγές ανάπτυξης και μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας.

Είναι απαραίτητο να είμαστε προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο χαμηλότερου ΑΕΠ, εάν τα τουριστικά έσοδα μειωθούν λόγω της παρατεταμένης σεισμικής δραστηριότητας παρόλο που οι επιπτώσεις εξαπλώνονται και στο 2025 και 2026, εάν βεβαίως οι επιπτώσεις της φυσικής εξέλιξης θα περιοριστούν σχετικά σύντομα.

Διαπιστώνουμε για άλλη μία φορά, ότι η τυχαιότητα μπορεί να τροποποιήσει την πραγματικότητα και ότι θα πρέπει να έχουμε αναπτύξει πρόνοιες για την αντιμετώπισή τους.

Παναγιώτης Ε. Πετράκης, Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Παντελής Χ. Κωστής, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών