Κρίσιμα ορυκτά: Κοντά (;) σε συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανία – Τι ζητά ο Ζελένσκι

Σε μια προσπάθεια να εκτονώσουν την ένταση που δημιουργήθηκε τις περασμένες ημέρες, διαπραγματευτές της Ουκρανίας και των ΗΠΑ εντείνουν τις διαπραγματεύσεις τους προκειμένου να οριστικοποιήσουν μια συμφωνία για τα κρίσιμα ορυκτά.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τις οποίες επικαλείται το Bloomberg, δύο ημέρες αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τον Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ως «δικτάτορα» που έπρεπε να προχωρήσει γρήγορα σε μια ειρηνευτική συμφωνία, Ουκρανοί αξιωματούχοι συζητούν το θέμα των ορυκτών με τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ, Κιθ Κέλογκ, κατά τη διάρκεια επίσκεψής της στο Κίεβο.

Ο Ζελένσκι, ο οποίος απέρριψε μια αρχική προσφορά των ΗΠΑ που αφορούσε την εξασφάλιση του μισού εισοδήματος από τα ορυκτά της Ουκρανίας, είπε ότι η συνάντησή του με τον Κέλογκ ην Πέμπτη «αποκατέστησε την ελπίδα».

Η ομάδα του Ζελένσκι απέρριψε ένα αρχικό σχέδιο συμφωνίας των ΗΠΑ που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα από τον υπουργό Οικονομικών του Τραμπ, Σκοτ ​​Μπέσεντ, στο Κίεβο, το οποίο θα έδινε στις ΗΠΑ πρόσβαση στα κρίσιμα ορυκτά του χτυπημένου από τον πόλεμο έθνους.

Η πρόταση των ΗΠΑ περιελάμβανε την εξασφάλιση του 50% της πώλησης αδειών και άλλων εσόδων από τα ορυκτά, κάτι που θα παραβίαζε τους νόμους της Ουκρανίας, δήλωσε άτομο που γνωρίζει τις συζητήσεις, οι οποίες διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών. Το Κίεβο από την πλευρά του, φέρεται να προτείνει αλλαγές στην προσφορά που θα ωφελούσαν και τις δύο πλευρές, καθώς οι επικριτές του σχεδίου τόνισαν ότι η αρχική συμφωνά θυμίζει αποικιοκρατικές τακτικές περασμένων αιώνων.

Ο Τραμπ εξ αρχής φανέρωσε την επιθυμία του να αποκτήσει τις σπάνιες γαίες αξίας 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ωστόσο, παρά τις αναφορές για κοιτάσματα ορυκτών αξίας 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, η Ουκρανία δεν διαθέτει σημαντικά αποθέματα σπάνιων γαιών που να αναγνωρίζονται διεθνώς ως οικονομικά βιώσιμα. Τα περισσότερα κοιτάσματα είναι πιθανώς υποπροϊόντα παραγωγής υλικών όπως τα φωσφορικά άλατα. Ορισμένα μάλιστα, βρίσκονται σε περιοχές ρωσικού ελέγχου.

Η συμφωνία

Μια ολοκληρωμένη συμφωνία για την πρόσβαση των ΗΠΑ στα ουκρανικά ορυκτά με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας θα ήταν βασικό στοιχείο της προσπάθειας της κυβέρνησης Τραμπ να τερματίσει τον τριετή πόλεμο. Ο Τραμπ είπε ότι ενδέχεται να συναντηθεί σύντομα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

«Χρειαζόμαστε ισχυρές συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες – συμφωνίες που θα λειτουργήσουν πραγματικά», είπε ο Ζελένσκι στην καθημερινή του ομιλία προς το έθνος αργά την Πέμπτη. «Η οικονομία και η ασφάλεια πρέπει πάντα να συμβαδίζουν».

Σύμφωνα με την πηγή την οποία επικαλείται το Bloomberg, το ιδανικό στην παρούσα φάση θα ήταν, η όποια συμφωνία για τα ορυκτά  να υπογραφεί παρουσία των προέδρων των ΗΠΑ και της Ουκρανίας. Ο Ζελένσκι, ο οποίος συναντήθηκε με τον Κέλογκ την Πέμπτη, πίεσε για συνάντηση με τον Τραμπ πριν ο Αμερικανός πρόεδρος συναντήσει τον Πούτιν.

Το σκληρό παζάρι

Η ομάδα του Ζελένσκι απέρριψε ένα αρχικό σχέδιο συμφωνίας των ΗΠΑ που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα από τον υπουργό Οικονομικών του Τραμπ, Σκοτ ​​Μπέσεντ, στο Κίεβο, το οποίο θα έδινε στις ΗΠΑ πρόσβαση στα κρίσιμα ορυκτά του χτυπημένου από τον πόλεμο έθνους.

Ο Ζελένσκι απέρριψε την προσφορά, λέγοντας στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου – όπου αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ, συμπεριλαμβανομένου του αντιπροέδρου JD Vance, περίμεναν να υπογράψει – ότι απέτυχε να προστατεύσει τα συμφέροντα της Ουκρανίας.

Ο Μπέσεντ είπε ότι ο Ζελένσκι τον είχε διαβεβαιώσει πριν από τη διάσκεψη του Μονάχου ότι η Ουκρανία θα υπογράψει τη συμφωνία των 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά στη συνέχεια αρνήθηκε.

Γιατί ο Πρόεδρος Τραμπ θέλει τα ορυκτά της Ουκρανίας;

Υπάρχει ένας μεγάλος λόγος που ο Τραμπ είναι τόσο πρόθυμος να βάλει στα χέρια του τα στρατηγικά ορυκτά της Ουκρανίας: η Κίνα, σημειώνει ο Guardian. Περισσότερο από ποτέ, η ασιατική υπερδύναμη είναι το εργοστάσιο του κόσμου και αυτό σημαίνει ότι, οπουδήποτε στον κόσμο κρίσιμα ορυκτά εξορύσσονται από το έδαφος, παραμένει ένα κρίσιμο σημείο στάσης στην αλυσίδα εφοδιασμού. Το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας ικανότητας επεξεργασίας στρατηγικών ορυκτών βρίσκεται στην Κίνα.

Σύμφωνα με τον ΙΕΑ, το μερίδιο της Κίνας στον διαχωρισμό και επεξεργασία των στρατηγικών ορυκτών είναι περίπου 35% για το νικέλιο, 50-70% για το λίθιο και το κοβάλτιο και σχεδόν 90% για τις σπάνιες γαίες (REE). Η κυριαρχία της στις σπάνιες γαίες είναι δε ιδιαίτερα συντριπτική. Σύμφωνα με τα στοιχεία του USGS, το 2024 η Κίνα αντιπροσώπευε σχεδόν τα μισά αποθέματα REE παγκοσμίως.

Με τον Τραμπ να υποκινεί ουσιαστικά έναν εμπορικό πόλεμο με την Κίνα με την επιβολή δασμών σε κινεζικά προϊόντα, η πρόσβαση των ΗΠΑ σε κρίσιμα ορυκτά απειλείται δυνητικά. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ο κόσμος κατακλύζεται από έναν σκληρό αγώνα για τον ορυκτό πλούτο. Είναι οι δομικοί λίθοι της οικονομίας του μέλλοντος και αν οι ΗΠΑ δεν τους πάρουν στα χέρια τους, κάποιος άλλος θα το κάνει.