Startups: Το τέλος των «μονόκερων» – Πώς έσκασε η φούσκα αξίας 1 τρισ. στη Silicon Valley

Οι κάποτε ακμαίες startups της Silicon Valley αποτελούν μια ανάμνηση η οποία σβήνει κάτω από την «τρέλα» που διακατέχει τη Wall Street με την τεχνητή νοημοσύνη. Μια ανάμνηση που ανακόπηκε με τον κορονοϊό, πριν από τον οποίο πάνω από 1.000 Venture Capitals είχαν επενδύσεις σε αμερικανικές startups που είχαν γίνει «μονόκεροι», δηλαδή είχαν αξία άνω του 1 δισ. δολαρίων.

Η πορεία αυτή ανακόπηκε από την άνοδο των επιτοκίων, την επιβράδυνση της αγοράς αρχικών δημόσιων προσφορών και την αίσθηση ότι κάθε νεοφυής επιχείρηση που δεν επικεντρώνεται στην τεχνητή νοημοσύνη είναι «χθεσινή είδηση», όπως αναφέρει το Bloomberg.

Το 2021 περισσότερες από 354 εταιρείες έλαβαν αποτιμήσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων, επιτυγχάνοντας έτσι την ιδιότητα του μονόκερου. Μόνο έξι από αυτές πραγματοποίησαν έκτοτε δημόσιες εγγραφές, λέει ο Ίλια Στρεμπουλάεφ, καθηγητής στο Stanford Graduate School of Business. Τέσσερις άλλες έχουν εισαχθεί στο χρηματιστήριο μέσω SPACs και άλλες 10 έχουν εξαγοραστεί, αρκετές από αυτές για λιγότερο από 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Άλλες, όπως η εταιρεία κάθετης και ψηφιακής γεωργίας Bowery Farming και η νεοσύστατη εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης Forward Health, κατέρρευσαν. Η Convoy, η επιχείρηση εμπορευματικών μεταφορών που αποτιμήθηκε σε 3,8 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, κατέρρευσε το επόμενο έτος και η νεοφυής επιχείρηση εφοδιαστικής αλυσίδας Flexport αγόρασε τα περιουσιακά της στοιχεία σε πολύ χαμηλή τιμή.

Η εποχή των «μονόκερων ζόμπι»

«Καλώς ήρθατε στην εποχή του μονόκερου ζόμπι»: αυτή τη φράση χρησιμοποιεί για να περιγράψει τη νέα πραγματικότητα το Bloomberg, μια εποχή όπου υπάρχει ένα ρεκόρ 1.200 επιχειρηματικά υποστηριζόμενων μονόκερων που δεν έχουν ακόμη εισαχθεί στις αγορές ή εξαγοραστεί, σύμφωνα με την CB Insights, έναν ερευνητή που παρακολουθεί τη βιομηχανία επιχειρηματικών κεφαλαίων.

Οι νεοφυείς επιχειρήσεις που συγκέντρωσαν μεγάλα χρηματικά ποσά αρχίζουν να λαμβάνουν απελπισμένα μέτρα. Οι νεοφυείς επιχειρήσεις σε μεταγενέστερα στάδια βρίσκονται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, επειδή γενικά χρειάζονται περισσότερα χρήματα για να λειτουργήσουν και οι επενδυτές που θα έγραφαν επιταγές σε αποτιμήσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων και πλέον έχουν γίνει πιο επιλεκτικοί.

Για ορισμένες, η αποδοχή δυσμενών όρων άντλησης κεφαλαίων ή η πώληση με μεγάλη έκπτωση είναι οι μόνοι τρόποι για να αποφύγουν την πλήρη κατάρρευση, αφήνοντας πίσω τους μόνο ένα «πτώμα», ενώ την ίδια ώρα πάνω από 1 τρισ. δολάρια σε αποτιμήσεις βρίσκεται παγιδευμένο σε αυτές όπως σημειώνει το Bloomberg.

Η αγορά άντλησης κεφαλαίων για νεοφυείς επιχειρήσεις άρχισε να στενεύει το 2022, όταν, μεταξύ άλλων, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε τα επιτόκια επτά φορές μετά από μια δεκαετία ιστορικά φθηνού χρήματος.

Αυτές οι αυξήσεις των επιτοκίων οδήγησαν σε περικοπές κόστους και απολύσεις σε ολόκληρη τη βιομηχανία, μια τάση που κορυφώθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2023, σύμφωνα με τον πάροχο δεδομένων Statista. Ορισμένες εταιρείες που είχαν επικεντρωθεί στην ανάπτυξη μετατόπισαν τον στόχο τους στην βραχυπρόθεσμη κερδοφορία για να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα επιχειρηματικά κεφάλαια.

Άλλες νεοσύστατες επιχειρήσεις δέχονται συμφωνίες που είναι δυσμενείς με τρόπους που εκτείνονται πέρα από τις χαμηλότερες αποτιμήσεις. Αυτό μπορεί να σημαίνει αλλαγές στη δομή της ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών που απαιτούν από τους προηγούμενους επενδυτές να συμμετάσχουν ή να χάσουν το μερίδιο ιδιοκτησίας τους.

Ορισμένοι επενδυτές θεωρούν τις συμφωνίες με τόσο κακούς όρους ως ένδειξη ότι ήρθε η ώρα να προχωρήσουν αλλού. «Εάν η εταιρεία πρέπει να περάσει από μια τέτοια διαδικασία, είναι πιθανότατα ούτως ή άλλως τελειωμένη», λέει ο Τζεφ Κλάβιερ, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Uncork Capital.