ΕΚΤ: Λιγότερη δουλειά – περισσότερες ανησυχίες

Οι εταιρείες της ζώνης του ευρώ διατηρούν το εργατικό δυναμικό τους, παρά τις κακές οικονομικές συνθήκες. Για ένα σημαντικό ποσοστό εργαζομένων αυτό σημαίνει χαμηλότερο φόρτο εργασίας από το συνηθισμένο. Με τη σειρά τους, πολλοί βάζουν περισσότερα χρήματα στην άκρη καθώς ανησυχούν για την ασφάλεια της εργασίας και τους μισθούς.

Σύμφωνα με μελέτη, που συνυπογράφουν οι αναλυτές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Pedro Baptista, Colm Bates, António Dias da Silva, Maarten Dossche και Marco Weissler, και δημοσιεύεται στο Blog της ΕΚΤ, όταν η οικονομία επιβραδύνεται, επιβραδύνεται και η παραγωγικότητα της εργασίας. Αυτός ο σύνδεσμος αποδίδεται συχνά στον ρόλο της χρήσης της εργασίας.

Σε καλούς καιρούς οι επιχειρήσεις έχουν περισσότερη δουλειά να κάνουν και ο φόρτος εργασίας των εργαζομένων τους αυξάνεται. Σε δύσκολες στιγμές, η παραγωγικότητα υστερεί και οι επιχειρήσεις εμπλέκονται σε συσσώρευση εργασίας, δηλαδή κρατούν περισσότερους εργαζομένους από αυτούς που πραγματικά χρειάζονται. Για ένα σημαντικό ποσοστό εργαζομένων, αυτό συνοδεύεται από χαμηλότερο φόρτο εργασίας από το συνηθισμένο.

Λιγότερη δουλειά – περισσότερες ανησυχίες

Με βάση την Έρευνα Προσδοκιών Καταναλωτή (CES) της ΕΚΤ διερευνούμε πώς οι αντιλήψεις των εργαζομένων για τον φόρτο εργασίας τους επηρεάζουν τις προσδοκίες τους σχετικά με την ασφάλεια της εργασίας, τις πιθανότητες αύξησης των αποδοχών τους, καθώς και τις μελλοντικές τους αποφάσεις για δαπάνες και αποταμίευση.

Εκ πρώτης όψεως, προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η ομάδα των εργαζομένων που αναφέρουν μεγαλύτερο φόρτο εργασίας κυριαρχεί, δεδομένης της οικονομικής ύφεσης

Διαπιστώνουμε ότι, συνολικά, οι εργαζόμενοι που αντιμετωπίζουν χαμηλότερο φόρτο εργασίας τείνουν να φοβούνται για τη δουλειά τους και να περιμένουν χαμηλές μισθολογικές αυξήσεις. Επίσης, περιμένουν να είναι προσεκτικοί με το να ξοδεύουν χρήματα. «Για να το θέσουμε απλά, κατά τη διάρκεια μιας ύφεσης όσοι έχουν λιγότερα στο πιάτο τους έχουν περισσότερα στο μυαλό τους», τονίζουν στην έκθεση.

Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι σε μια οικονομία με αδύναμη ανάπτυξη αλλά με ισχυρή αγορά εργασίας, η συσσώρευση εργατικού δυναμικού και η σχετική χαμηλή χρησιμοποίηση της εργασίας μπορεί να επιβαρύνουν την κατανάλωση.

Άνισος φόρτος εργασίας μεταξύ των εργαζομένων και μεταξύ των τομέων

Για να κατανοήσει τις οικονομικές τους προσδοκίες, η ΕΚΤ παίρνει συνεντεύξεις από καταναλωτές σε 11 κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ σε τακτική βάση (CES). Στις εκδόσεις Ιουνίου, Ιουλίου και Οκτωβρίου 2024 της έρευνας, περίπου το 37% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι εργάζονταν περισσότερο από το συνηθισμένο. Από την άλλη πλευρά, το 10% των εργαζομένων ανέφερε χαμηλότερο φόρτο εργασίας από το συνηθισμένο, με το 2% να λέει ότι ο τρέχων φόρτος εργασίας τους ήταν πολύ χαμηλότερος και το 8% να δηλώνει ότι ήταν κάπως χαμηλότερος.

Εκ πρώτης όψεως, προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η ομάδα των εργαζομένων που αναφέρουν μεγαλύτερο φόρτο εργασίας κυριαρχεί, δεδομένης της οικονομικής ύφεσης. Ωστόσο, οι επιπτώσεις της κοινωνικής προκατάληψης οδηγούν στο γεγονός ότι σε τέτοιες έρευνες πολλοί ερωτηθέντες τείνουν να αναφέρουν ότι έχουν πολλή δουλειά να κάνουν. Αυτό είναι συνεπές με άλλα δεδομένα πληροφοριών CES που δείχνουν παρόμοιο ποσοστό ατόμων που εργάζονται περισσότερο από τις συμβατικές τους ώρες. Σε αυτό το πλαίσιο, το 10% των εργαζομένων που αναφέρουν χαμηλότερο φόρτο εργασίας από το συνηθισμένο είναι στην πραγματικότητα αρκετά υψηλό.

Ο φόρτος εργασίας είναι σημαντικά χαμηλότερος στις κατασκευές και τη βιομηχανία από ό,τι σε άλλους τομείς.

Περισσότερες ανησυχίες – λιγότερη κατανάλωση

Λοιπόν, τι αντίκτυπο έχει ο χαμηλότερος από το συνηθισμένο φόρτο εργασίας στους εργαζόμενους;

Πρώτον, οι εργαζόμενοι που αναφέρουν χαμηλότερο φόρτο εργασίας διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν τη δουλειά τους μέσα στους επόμενους τρεις μήνες.

Αυτός ο φόβος κλιμακώνεται παράλληλα με την αλλαγή του φόρτου εργασίας, με τους εργαζόμενους που βιώνουν μόνο μέτριες αλλαγές φόρτου εργασίας να μην ανησυχούν ιδιαίτερα για την απώλεια της δουλειάς τους. Ωστόσο, όσοι βλέπουν μεγάλες αλλαγές ανησυχούν πολύ. Αυτό το αποτέλεσμα ισχύει τόσο για εκείνους που βλέπουν πολύ μεγαλύτερο φόρτο εργασίας όσο και για εκείνους που βλέπουν πολύ χαμηλότερο φόρτο εργασίας από το συνηθισμένο.

Ωστόσο, είναι καλύτερο για τη δεύτερη ομάδα. Ο φόβος τους να χάσουν τη δουλειά τους είναι 8 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερος από εκείνον των εργαζομένων χωρίς αλλαγές στο φόρτο εργασίας.

Επιπλέον, όσοι εκφράζουν πολύ υψηλό και πολύ χαμηλό φόρτο εργασίας είναι επίσης πιο πιθανό να εκφράσουν χαμηλή εργασιακή ικανοποίηση.

Η ανησυχία για τους μισθούς

Δεύτερον, ο χαμηλότερος φόρτος εργασίας συνδέεται με ελάχιστες ελπίδες για αυξήσεις μισθών. Οι εργαζόμενοι με υψηλότερο φόρτο εργασίας έχουν υψηλότερες μισθολογικές προσδοκίες από εκείνους των οποίων ο φόρτος εργασίας παραμένει αμετάβλητος, ενώ εκείνοι με πολύ χαμηλότερο φόρτο εργασίας έχουν χαμηλότερες προσδοκίες. Στην πραγματικότητα, οι εργαζόμενοι που αναφέρουν υψηλότερο φόρτο εργασίας αναμένουν αυξήσεις μισθών τρεις φορές μεγαλύτερες από εκείνους που αντιμετωπίζουν πολύ χαμηλότερο φόρτο εργασίας.

Τρίτον, η αλλαγή του φόρτου εργασίας θα μπορούσε να επηρεάσει την εξοικονόμηση και την κατανάλωση. Και αυτό είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον για λόγους νομισματικής πολιτικής. Οι εργαζόμενοι με λιγότερη εργασία από το συνηθισμένο αναφέρουν ότι αναμένουν να ξοδέψουν λιγότερα και να εξοικονομήσουν περισσότερα.