Μάθαμε να μετράμε

Μπορούμε να «αυτομαστιγωνόμαστε» από το πρωί ως το βράδυ για κάθε στραβό και ανάποδο που υπάρχει σε αυτή τη χώρα. Δεν μπορούμε ωστόσο να μην αναγνωρίσουμε και την πρόοδο που έχει καταγραφεί σε πράγματα που δεν πηγαίναμε καθόλου καλά στο παρελθόν. Και επειδή μας αρέσει ειδικά τελευταία να μιλάμε για θεσμικά κενά, μια από τις πιο μαύρες σελίδες της σύγχρονης οικονομικής ιστορίας της Ελλάδας ήταν η αποκάλυψη το 2009 ότι επί χρόνια «ελεγχόταν» από τις κυβερνήσεις η ροή των στατιστικών και δημοσιονομικών πληροφοριών της χώρας.

Κατά το κοινώς λεγόμενο, ανακοινώναμε ψεύτικα στοιχεία. Το φαινόμενο έλαβε το όνομα «Greek Statistics» και μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται υποτιμητικά διεθνώς για να χαρακτηρίσει χαλκευμένα και χειραγωγημένα στατιστικά στοιχεία σε κάθε τομέα της οικονομίας.Η χώρα και οι πολίτες της, που άλλα ήξεραν και άλλα συνέβαιναν, το πλήρωσαν με μια απότομη προσγείωση και εξίσου απότομη αλλαγή του τρόπου ζωής τους όταν αποκαλύφθηκε η αλήθεια.

Εκτοτε, έγιναν πολλά, με πρώτη τη μετατροπή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής σε Ανεξάρτητη Αρχή και την αποσύνδεση της επιλογής του επικεφαλής της από την κυβέρνηση που κάθε φορά εκλεγόταν.

Ο τελευταίος, ο Θάνος Θανόπουλος, έχει μείνει 9 χρόνια στη θέση του. Η Eurostat αποκατέστησε την αξιοπιστία των στοιχείων που εκδίδει η ΕΛΣΤΑΤ. Η ρετσινιά προφανώς έμεινε για χρόνια και η μάχη με τους «αστερίσκους» στιγμάτισε μια γενιά, αλλά η χώρα προχώρησε. Πλέον όλοι ομολογούν ότι ποτέ άλλοτε η χώρα δεν είχε τόσο πολλά και ακριβή στατιστικά στοιχεία.

Υπάρχουν όμως ακόμα αντιστάσεις μέσα στο ίδιο το κράτος. Ο ίδιος ο επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ ανέφερε χθες ότι υπάρχουν ακόμα φορείς που διατηρούν τα δεδομένα τους κλειστά και μη προσβάσιμα. Κάτι σαν το «είναι δικά μας και δεν σας τα δίνω», μια περίεργη αίσθηση ιδιοκτησίας δημόσιων δεδομένων που ακόμα ενδημεί στην ελληνική δημόσια διοίκηση.

Μια νέα διαδικτυακή πλατφόρμα που βρίσκεται ήδη στον «αέρα» επιχειρεί να περιορίσει αυτού του είδους τα προβλήματα. Πρόκειται για το πόρταλ GreeceInNumbers που υλοποίησε το ΙΟΒΕ σε συνεργασία με το Hellenic Observatory της LSE και το Hellenic Studies Program του Yale και επιχειρεί να μαζέψει όλα τα άφθονα στατιστικά στοιχεία που βρίσκονται διάσπαρτα σε πολλούς φορείς.

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας, που παρέστη στην παρουσίαση της, το είπε ξεκάθαρα, «σύντομα δεν θα υπάρχει καμία δικαιολογία για να μην αξιοποιούμε με τον καλύτερο τρόπο τα δεδομένα».

Για να γίνει αντιληπτή η επανάσταση που συντελείται, ο παγκόσμιος όγκος δεδομένων τα οποία δημιουργήθηκαν, καταγράφηκαν, αντιγράφηκαν και καταναλώθηκαν εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 180 zettabyte εντός του 2025. Κάθε 1 zettabyte ισοδυναμεί με τον αποθηκευτικό χώρο 250 δισεκατομμυρίων παλαιών DVD.

Η Ελλάδα των «Greek Statistics» μπορεί να βρεθεί στην πρωτοκαθεδρία αυτών της νέας μεγάλης αγοράς. Τα κέντρα δεδομένων (data centers) που βρίσκονται στα σκαριά μπορούν να μετατρέψουν τη χώρα σε κέντρο επεξεργασίας και μεταφοράς δεδομένων. «Εχει πολύ μεγάλη σημασία να μετράμε» τόνισε στην ίδια εκδήλωση ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας, σαν υπόμνηση ότι μας έμεινε τουλάχιστον κάτι σημαντικό από την τελευταία μεγάλη περιπέτεια της χώρας.