Ενέργεια: Πακέτο δράσης από Κομισιόν για τις τιμές – Στα 240 δισ η ετήσια εξοικονόμηση έως το 2040

Σχέδιο δράσης 8 σημείων προτείνει η Κομισιόν για την ανακούφιση επιχειρήσεων και νοικοκυριών από τις υψηλές τιμές ενέργειας, με στόχο να παραδώσει μια «γνήσια» Ενεργειακή Ένωση για ανταγωνιστικότητα, οικονομική προσιτότητα, ασφάλεια και βιωσιμότητα.

Το σχέδιο στοχεύει στην εξοικονόμηση 260 δισ. ευρώ κάθε χρόνο έως το 2040 και συγκεκριμένα 45 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2025, που θα αυξηθεί σταδιακά έως 130 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια εξοικονόμηση έως το 2030 και 260 δισ. ευρώ μέχρι το 2040.

Οπως επισημαίνει η Κομισιόν, η ΕΕ βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής για την ανταγωνιστικότητα, την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την ασφάλειά της, με σαφή ανάγκη δράσης. Το διαρθρωτικά υψηλό ενεργειακό κόστος βλάπτει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Οι προκλήσεις είναι σαφείς, όπως και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να τις αντιμετωπίσει.

«Σήμερα, η Επιτροπή προτείνει ένα σχέδιο δράσης με βραχυπρόθεσμα μέτρα για τη μείωση του ενεργειακού κόστους, την ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης, την προσέλκυση επενδύσεων και την καλύτερη προετοιμασία για πιθανές ενεργειακές κρίσεις. Ως βασικό συστατικό του Clean Industrial Deal, αυτό το Σχέδιο δεν θα προσφέρει ανακούφιση μόνο σε νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν υψηλούς λογαριασμούς ενέργειας, αλλά και σε βιομηχανίες που αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος παραγωγής», επισημαίνεται.

Το Σχέδιο Δράσης θα προσφέρει βραχυπρόθεσμη ανακούφιση στους καταναλωτές και θα ανοίξει το δρόμο για την ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης, τροφοδοτώντας εκ των προτέρων τα οφέλη από περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εξοικονόμηση ενέργειας, βαθύτερη ολοκλήρωση της αγοράς και καλύτερες διασυνδέσεις.

Κυρίως, προτείνει ενέργειες για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προκλήσεων που αυξάνουν το ενεργειακό κόστος στην ΕΕ, ιδίως την εξάρτηση της Ευρώπης από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και την έλλειψη πλήρους ολοκλήρωσης του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας.

Το Σχέδιο βασίζεται στην πρόσφατη μεταρρύθμιση του Σχεδιασμού της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, στο Σχέδιο REPowerEU, σε ειδικούς τομεακούς σχεδιασμούς για την αιολική, την ηλιακή ενέργεια και τα δίκτυα και την αναθεωρημένη νομοθεσία για την ενέργεια και το κλίμα στο πλαίσιο του πακέτου Fit for 55.

Με την επιτάχυνση των επενδύσεων σε καθαρή ενέργεια και υποδομές και με την παροχή διαφάνειας και δικαιοσύνης στις αγορές φυσικού αερίου, η ενέργεια μπορεί να γίνει πιο προσιτή.

Η περαιτέρω μείωση των χρόνων αδειοδότησης για υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ενέργειας θα συμβάλει επίσης στη μείωση του κόστους παραγωγής ενέργειας. Οι καταναλωτές επωφελούνται ήδη από περίπου 34 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο χάρη στην εσωτερική αγορά ενέργειας της ΕΕ.

Η περαιτέρω ολοκλήρωση θα μπορούσε να αυξήσει τέτοια οφέλη έως και 40-43 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως ήδη έως το 2030.

Αντιμετωπίζοντας και τις 3 συνιστώσες των λογαριασμών ενέργειας

Για να καταστεί η ηλεκτρική ενέργεια πιο προσιτή, η Επιτροπή θα αντιμετωπίσει και τις τρεις συνιστώσες των λογαριασμών ενέργειας, δηλαδή το κόστος δικτύου και συστήματος, τους φόρους και τις εισφορές και το κόστος προμήθειας. Θα κάνουμε συστάσεις στα κράτη μέλη να μειώσουν τους εθνικούς φόρους στην ηλεκτρική ενέργεια και να επιτρέψουν στους καταναλωτές να αλλάξουν ευκολότερα προμηθευτές προς φθηνότερες προσφορές ενέργειας, μεταξύ άλλων.

Βασιζόμενη στην υφιστάμενη νομοθεσία της ΕΕ για την ηλεκτρική ενέργεια, η Επιτροπή θα υποστηρίξει επίσης περαιτέρω την υιοθέτηση μακροπρόθεσμων συμβάσεων προμήθειας που τελικά συμβάλλουν στη διάσπαση της σχέσης μεταξύ των λιανικών λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας και των υψηλών και ασταθών τιμών του φυσικού αερίου. Για να μειώσει τις χρεώσεις δικτύου μέρος του λογαριασμού ενέργειας, θα προτείνει μια μεθοδολογία που θα διασφαλίζει ότι οι χρεώσεις δικτύου αντικατοπτρίζουν το κόστος του ενεργειακού συστήματος, παρέχοντας κίνητρα για την αποτελεσματικότερη χρήση του δικτύου.

Μαζί με την υποστήριξη για την εισαγωγή περισσότερων και ταχύτερων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η Επιτροπή θα αποφέρει επίσης σημαντικά οφέλη για τους καταναλωτές υποστηρίζοντας μια ευρύτερη υιοθέτηση λύσεων ενεργειακής απόδοσης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση έως και 162 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως το 2030. Ένα σύστημα εγγυήσεων της ΕΕ που θα αναπτυχθεί σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα βοηθήσει στην απομάκρυνση του κινδύνου των επενδύσεων σε υπηρεσίες ενεργειακής απόδοσης και θα διευκολύνει την πρόσβαση σε πιο αποδοτικές συσκευές και προϊόντα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.

Οι τιμές του φυσικού αερίου στην ΕΕ είναι πολύ υψηλές και επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Για να διασφαλίσει θεμιτό ανταγωνισμό, η Επιτροπή θα εντείνει τον έλεγχο της στις αγορές αερίου της ΕΕ με τη βοήθεια του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) και των εθνικών ρυθμιστικών αρχών. Θα συνεργαστούμε επίσης με αξιόπιστους προμηθευτές LNG για να εντοπίσουμε πρόσθετες ανταγωνιστικές εισαγωγές κόστους και να αξιοποιήσουμε την αγοραστική δύναμη της Ένωσης συγκεντρώνοντας τη ζήτηση από εταιρείες της ΕΕ.

Σε τελική ανάλυση, οι βαθύτερες ενοποιημένες, εύρυθμες και απελευθερωμένες αγορές ενέργειας είναι η καλύτερη ασπίδα έναντι της αστάθειας των τιμών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή θα προσπαθήσει να ολοκληρώσει την Ενεργειακή Ένωση, με περισσότερες διασυνδέσεις, ισχυρότερο δίκτυο και διασυνοριακές συναλλαγές, και θα αναπτύξει μια σειρά πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της ηλεκτροδότησης και την απαλλαγή των τομέων θέρμανσης και ψύξης, για την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και την περαιτέρω ψηφιοποίηση του ενεργειακού συστήματος, μεταξύ άλλων.

Καλύτερη προετοιμασία για πιθανές κρίσεις

Η ασφάλεια του εφοδιασμού είναι το κλειδί για να διασφαλιστεί ότι οι τιμές παραμένουν σταθερές. Η Επιτροπή θα ενημερώσει το πλαίσιο ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ για την αντιμετώπιση αναδυόμενων απειλών, όπως οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, η δολιοφθορά σε υποδομές ζωτικής σημασίας και οι κίνδυνοι από την εξάρτηση από εισαγωγές.

Θα εντείνει επίσης την ετοιμότητα για πιθανή κρίση τιμών, μεταξύ άλλων, με την έκδοση κατευθυντήριων γραμμών στα κράτη μέλη σχετικά με τον τρόπο επιβράβευσης των καταναλωτών ώστε να μειώσουν την κατανάλωση σε ώρες αιχμής και να διατηρήσουν υπό έλεγχο τους λογαριασμούς ενέργειας.

Τα 8 σημεία δράσης

1. Λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας πιο προσιτοί με χρεώσεις δικτύου που αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κόστος ενέργειας και χαμηλότερους φόρους και εισφορές. Οι καταναλωτές πρέπει επίσης να μπορούν να στραφούν σε προμηθευτές με φθηνότερη και καθαρότερη ενέργεια, που μπορούν να βοηθήσουν τα νοικοκυριά να εξοικονομήσουν έως και 200 ​​ευρώ ετησίως.
2. Μείωση του κόστους παροχής ηλεκτρικής ενέργειας με περισσότερες μακροπρόθεσμες συμβάσεις, ευελιξία και ταχύτερες άδειες για καθαρό ρεύμα και δίκτυα, περισσότερες διασυνδέσεις, ισχυρότερο δίκτυο και περισσότερες διασυνοριακές συναλλαγές. Οι πολίτες μπορούν να επωφεληθούν 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως με ετήσιες επενδύσεις 2 δισεκατομμυρίων ευρώ σε διασυνοριακά δίκτυα.
3. Βελτίωση των αγορών φυσικού αερίου για δίκαιες τιμές ενέργειας Μια Task Force για την αγορά αερίου θα συμβάλει στη διασφάλιση θεμιτού ανταγωνισμού, ενώ η ΕΕ θα αξιοποιήσει την αγοραστική της δύναμη για να επιτύχει καλύτερες τιμές για τις εισαγωγές. Η προστασία από την αστάθεια των τιμών των ορυκτών καυσίμων μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των τιμών λιανικής.
4. Εξοικονόμηση ενέργειας αυξάνοντας την προσφορά λύσεων χρηματοδότησης για προϊόντα ενεργειακής απόδοσης και παρέχοντας πρόσβαση σε πιο αποδοτικές συσκευές με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Οι ευρωπαίοι καταναλωτές μπορούν να εξοικονομήσουν περισσότερα από 120 δισεκατομμύρια ευρώ στους λογαριασμούς ενέργειας ετησίως.
5. Διασφάλιση προσιτής ενέργειας για την ευρωπαϊκή βιομηχανία με τη συμμετοχή βιομηχανιών που καταναλώνουν ενέργεια, παραγωγών καθαρής ενέργειας και του δημόσιου τομέα. Αυτό θα αυξήσει τη διαφάνεια και τη βεβαιότητα, θα στηρίξει τις επενδυτικές αποφάσεις και θα μειώσει το κόστος και τις τιμές της ενέργειας.
6. Ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης ενσωματώνοντας πλήρως τις αγορές ενέργειας, ενισχύοντας την ηλεκτροδότηση, απελευθερώνοντας τις ανθρακούχες εκπομπές των τομέων θέρμανσης και ψύξης, ψηφιοποιώντας το ενεργειακό σύστημα και κινητοποιώντς κεφάλαια για τη μετάβαση.
   Η επιτάχυνση της ηλεκτροδότησης κατά 40% το 2030 μέσω της μόχλευσης της ευελιξίας από την ηλεκτροδότηση των τομέων της θερμότητας, των μεταφορών και του υδρογόνου μπορεί να επιφέρει ετήσια εξοικονόμηση κόστους του ενεργειακού συστήματος 32 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2030.
7. Εγγύηση ασφάλειας εφοδιασμού για σταθερότητα τιμών με ένα ενημερωμένο πλαίσιο ενεργειακής ασφάλειας έναντι διαταραχών που προκαλούνται από γεωπολιτικές εντάσεις, κυβερνοεπιθέσεις, σκόπιμες επιθέσεις ή ακραία καιρικά φαινόμενα. Η διαθεσιμότητα ενέργειας και η ετοιμότητα για την πίεση της προσφοράς θα συμβάλουν στη μείωση της αστάθειας των τιμών και στη μείωση των τιμών.
8. Προετοιμασία σε περίπτωση κρίσεων τιμών με προγράμματα ανταμοιβής των καταναλωτών για μείωση της κατανάλωσης σε ώρες αιχμής και διατήρηση των λογαριασμών ενέργειας υπό έλεγχο, καθώς και προσωρινές αυξήσεις της ικανότητας διασυνοριακής διασύνδεσης για φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια. Αυτό θα βοηθήσει στη μείωση της αστάθειας των τιμών και θα μετριάσει τις τοπικές αυξήσεις των τιμών σε συγκεκριμένες αγορές.

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: Μειώνουμε τις τιμές της ενέργειας και αυξάνουμε την ανταγωνιστικότητα. Έχουμε ήδη μειώσει σημαντικά τις τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη διπλασιάζοντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τώρα, προχωράμε ένα βήμα παραπέρα με το Σχέδιο Δράσης Προσιτής Ενέργειας ως μέρος της Συμφωνίας μας για την Καθαρή Βιομηχανία. Με αυτό, θα επιτύχουμε πιο προβλέψιμες τιμές, ισχυρότερες συνδέσεις ενέργειας σε όλη την Ευρώπη. Mπορεί να οικοδομήσει μια πραγματική Ενεργειακή Ένωση».