Τραμπ: Τι σημαίνουν για την Κίνα οι στενότεροι δεσμοί του με τη Ρωσία

Μεγάλες ευκαιρίες, αλλά και κινδύνους για τον Σι Τζινπίνγκ, φέρνει η δραματική αναμόρφωση της γεωπολιτικής τάξης από τον Ντόναλντ Τραμπ αυτή την εβδομάδα, η οποία ευθυγράμμισε τις ΗΠΑ με την Κίνα και τη Ρωσία και όχι με τους Ευρωπαίους συμμάχους της Ουάσιγκτον, λένε  αναλυτές.

Σε μια ξεκάθαρη ένδειξη των αναδιαταγμένων προτεραιοτήτων της Ουάσιγκτον, η Ρωσία και η Κίνα υποστήριξαν ένα ψήφισμα των ΗΠΑ στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ που ζητούσε «ταχύ τερματισμό» του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά δεν κατηγόρησε τη Μόσχα για τη σύγκρουση. Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που είχαν προσπαθήσει να καθυστερήσουν την ψηφοφορία, απείχαν.

Ο εναγκαλισμός της συναλλακτικής πολιτικής του προέδρου των ΗΠΑ υποδηλώνει ότι μπορεί να είναι πιο ανοιχτός στις διαπραγματεύσεις με την Κίνα για το εμπόριο, τους ελέγχους των εξαγωγών και ίσως ακόμη και την υποστήριξη της Ουάσιγκτον προς την Ταϊβάν, είπαν ειδικοί στους Financial Times.

Ωστόσο, πρόσθεσαν ότι ο Σι θα ήταν επιφυλακτικός με αυτό που ορισμένοι Κινέζοι αναλυτές θεωρούν ως μια προσπάθεια των ΗΠΑ να δημιουργήσουν σφήνα μεταξύ του Πεκίνου και του στενού του εταίρου, της Μόσχας.

«Μπαίνουμε σε έναν νέο κόσμο τώρα. Με το Trump 2.0, αυτή η φιλελεύθερη διεθνής τάξη καταρρέει», δήλωσε στους FT ο Γουάνγκ Ντονγκ, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Συνεργασίας και Κατανόησης του Πανεπιστημίου του Πεκίνου.

Ο κατακερματισμός του δυτικού status quo δικαιωνει την κοσμοθεωρία του Σι

Εμπειρογνώμονες που επικαλούνται τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης είπαν ότι οι προσπάθειες των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία έδειξαν αδυναμία της Δύσης και επιβράβευσαν τη χρήση βίας από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Εγείρει επίσης αμφιβολίες σχετικά με την υποστήριξη των ΗΠΑ προς τους εταίρους τους, κάτι που σύμφωνα με ξένους αναλυτές θα μπορούσε επίσης να δώσει στον Σι πιο ελεύθερο χέρι για να πιέσει την Ταϊβάν να αποδεχθεί την αξίωση του Πεκίνου για κυριαρχία.

Ωστόσο, ορισμένοι Κινέζοι αναλυτές ανησυχούν ότι η προσέγγιση των ΗΠΑ με τη Ρωσία μπορεί να είναι ένα τέχνασμα για να διευκολύνει την Ουάσιγκτον να επικεντρωθεί στον περιορισμό της Κίνας.

«Υπήρξαν, τουλάχιστον ανάμεσα στους ακαδημαϊκούς της ΛΔΚ, κάποιες ανησυχίες για κάποιου είδους «αντίστροφο Νίξον»», είπε στους FT ο Τζα Ίαν Τσονγκ, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης, αναφερόμενος στην απόφαση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον τη δεκαετία του 1970 να επιδιορθώσει τις σχέσεις με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας προκειμένου να ασκήσει πίεση στην αντίπαλη Σοβιετική Ένωση. Η ιδέα αυτή τη φορά θα ήταν να απομονωθεί το Πεκίνο.

Για τη Ρωσία, η ύφεση με τις ΗΠΑ θα συνέβαλλε στη μείωση της οικονομικής της εξάρτησης από την Κίνα. Το εμπόριο της Ρωσίας με την Κίνα έφτασε τα 245 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι, ρεκόρ, μεν, αλλά υπολείπεται των 270 δισεκατομμυρίων δολαρίων του εμπορίου μεταξύ Μόσχας και ΕΕ το 2021, τον τελευταίο ολόκληρο χρόνο πριν από την εισβολή της στην Ουκρανία.

Ωστόσο, ο Τόμας Γκράχαμ, πρώην ανώτερος διευθυντής για τη Ρωσία στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, είπε ότι οι ΗΠΑ είναι απίθανο να διαφοροποιήσει τη μακροπρόθεσμη στρατηγική της Μόσχας για εμβάθυνση της εταιρικής σχέσης της με το Πεκίνο.

«Ο Σι και ο Πούτιν μιλάνε συνέχεια. Είναι οι καλύτεροι φίλοι», είπε στους FT ο Γκράχαμ. «Η ιδέα ότι μπορούμε να δώσουμε στους Ρώσους την Ουκρανία και ό,τι άλλο θέλουν στην Ευρώπη, και αυτοί θα πουν: «Πραγματικά δεν μας αρέσουν οι Κινέζοι και θα σπάσουμε αυτούς τους δεσμούς» – είναι απλώς μια αυταπάτη».

Σε μια συνομιλία με τον Πούτιν αυτή την εβδομάδα, ο Σι έκανε τον κόπο να επιβεβαιώσει τη δύναμη της σχέσης, λέγοντας ότι η Κίνα και η Ρωσία ήταν «αληθινοί φίλοι» έτοιμοι να μοιραστούν «τα καλά και τα κακά».

Τα πράγματα θα μπορούσαν και πάλι να αλλάξουν μετά τον Τραμπ

Ο Γουάνγκ Ντονγκ του Πανεπιστημίου του Πεκίνου σημείωσε ότι οποιαδήποτε συμφωνία με τον Τραμπ θα μπορούσε να αλλάξει από την επόμενη κυβέρνηση. «Αν ήσασταν ηγέτες στο Πεκίνο και τη Μόσχα, θα ήσασταν τόσο αφελείς να πιστεύετε ότι όλα τα προβλήματα μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον θα εξαφανιστούν;»

Δεδομένης της αστάθειας, ορισμένοι Κινέζοι ακαδημαϊκοί είπαν ότι μια πιο ζεστή προσωπική σχέση μεταξύ Τραμπ και Σι θα μπορούσε να διευκολύνει μια μεγάλη συμφωνία για τους δασμούς, το εμπόριο και την πώληση των δραστηριοτήτων της κινεζικής εφαρμογής TikTok στις ΗΠΑ.

Δυτικοί επιστήμονες είπαν ότι η στάση των ΗΠΑ για την Ουκρανία και τα προηγούμενα σχόλια του Τραμπ έθεσαν επίσης ερωτήματα σχετικά με την προθυμία του να διατηρήσει την υποστήριξη προς την Ταϊβάν.

Άλλοι, ωστόσο, υποστήριξαν ότι ο Σι θα ήταν αντίθετος σε οποιαδήποτε πρόταση ότι οι εδαφικές διεκδικήσεις του Πεκίνου επί της Ταϊβάν ήταν ανοιχτές προς διαπραγμάτευση.

«Ο Σι θα δεχτεί ευχαρίστως οποιεσδήποτε παραχωρήσεις μπορεί να προσφέρει ο Τραμπ για την Ταϊβάν, αλλά η κύρια εστίασή του στις διαπραγματεύσεις θα είναι η αποτροπή των οικονομικών μέτρων των ΗΠΑ», δήλωσε στους FT ο Νιλ Τόμας, συνεργάτης στο Κέντρο Ανάλυσης Κίνας του Ινστιτούτου Πολιτικής της Ασίας.

Η Κίνα θα μπορούσε επίσης να προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ευρώπη εν μέσω της σύγκρουσης του Τραμπ με τις ηγετικές δυνάμεις της ηπείρου.

Ο Γουάνγκ Γουέν, καθηγητής και εκτελεστικός κοσμήτορας του Ινστιτούτου Chongyang για Χρηματοοικονομικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο Renmin της Κίνας, δήλωσε σε συνέντευξή του στην κρατική National Business Daily ότι οι ενέργειες του Τραμπ έδειξαν «περιφρόνηση» για την Ουκρανία και την Ευρώπη.

«Οι Κινέζοι είναι βέβαιοι ότι μπορούν να εκμεταλλευτούν τις διατλαντικές απειλές για να βελτιώσουν τη θέση τους στην Ευρώπη», δήλωσε ο Σεργκέι Ραντσένκο, καθηγητής στη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Johns Hopkins. «Αν υπάρχει ένα άτομο που κάνει [τον Νίξον] αντίστροφα, αυτός είναι ο Σι Τζινπίνγκ».