Πόλσον: Η Πειραιώς και οι άλλες business του Αμερικανού επενδυτή

Έχει χαρακτηριστεί από το Newsweek.com ως «ο άνθρωπος που δημιούργησε μια από τις μεγαλύτερες περιουσίες στην ιστορία της Wall Street». Από τους New York Times ως «ένα από τα πιο εξέχοντα ονόματα της υψηλής οικονομίας». Και η αλήθεια για τον Τζον Πόλσον είναι ότι παρά το γεγονός πως ζυμώθηκε σε άλλες επενδυτικές εταιρείες, ίδρυσε τη δική του το 1994, χωρίς ωστόσο να αποκτά πραγματικά την περιουσία του μέσα σε μια νύχτα.

Είναι ο άνθρωπος που επέλεξε να επενδύσει στην Ελλάδα στα πολύ δύσκολα χρόνια των Μνημονίων. Συγκεκριμένα, έχτισε θέση στην Τράπεζα Πειραιώς (τότε με πάνω από 18%), στην Alpha Bank ενώ διαθέτει παρουσία και στην ΕΥΔΑΠ.

Ενώ μία μόλις ημέρα πριν, πούλησε μερίδιο 2,8%, με αποτέλεσμα όμως η εταιρεία του να παραμένει ο μεγαλύτερος μέτοχος της Πειραιώς, κατέχοντας περίπου 170 εκατ. μετοχές ή το 14% της εταιρείας.

Ο Πόλσον ως επενδυτής

Χρόνια αργότερα, το 2007 βρέθηκε η «χρυσή» ευκαιρία όταν ο 69χρονος σήμερα αμερικανός δισεκατομμυριούχος διαχειριστής hedge fund, κέρδισε 4 δισεκατομμύρια δολάρια και έδωσε άλλο αέρα στην Paulson & Co.

Τότε απέκτησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του και μετατράπηκε «από έναν άσημο διαχειριστή χρημάτων σε έναν οικονομικό θρύλο» χρησιμοποιώντας συμβάσεις ανταλλαγής πιστωτικής αθέτησης για να στοιχηματίσει αποτελεσματικά εναντίον της αμερικανικής αγοράς ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης.

Με μια μικτή καταγωγή (από το Εκουαδόρ, τη Λιθουανία και τη Ρουμανία) και σπουδές σε διοίκηση επιχειρήσεων και χρηματοοικονομικά στο Harvard Business School με υποτροφία, ο Πόλσον ξεκίνησε την καριέρα του στην Boston Consulting Group το 1980, όπου έκανε έρευνα, παρέχοντας συμβουλές σε εταιρείες.

Φιλοδοξώντας να εργαστεί στον τομέα των επενδύσεων στη Wall Street, έφυγε για να ενταχθεί στην Odyssey Partners, όπου συνεργάστηκε με τον Λεόν Λεβί. Συνέχισε στην Bear Stearns εργαζόμενος στο τμήμα συγχωνεύσεων και εξαγορών και στη συνέχεια στην Gruss Partners LP, όπου αναβαθμίστηκε σε γενικός εταίρος.

Το 1994 ίδρυσε το δικό του hedge fund, Paulson & Co., με 2 εκατομμύρια δολάρια και έναν υπάλληλο, που στεγαζόταν σε γραφεία που νοίκιαζε από την Bear Stearns στον 26ο όροφο της 277 Park Avenue. Η εταιρεία μετακόμισε στην 57η και Μάντισον το 2001. Μέχρι το 2003, το κεφάλαιό του είχε φτάσει τα 300 εκατ. δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία.

Το κατάλληλο timing

Ο Πόλσον και η εταιρεία του ειδικεύονται σε επενδύσεις «οδηγούμενες από γεγονότα» -δηλαδή σε συγχωνεύσεις, εξαγορές, αποσχίσεις, διαγωνισμούς πληρεξουσίων κ.λπ.- και έχει πραγματοποιήσει εκατοντάδες τέτοιες επενδύσεις κατά τη διάρκεια της καριέρας του.

Πολλά από τα γεγονότα αυτά αφορούσαν συγχωνεύσεις και το διάστημα που προηγούνταν της ολοκλήρωσης κάθε συμφωνίας. Όπως συνήθιζε να αναφέρει ο ίδιος «προσπαθούσε να αγοράσει τις μετοχές της εταιρείας-στόχου, να σορτάρει τις μετοχές του αγοραστή (εκτός αν πρόκειται για συμφωνία σε μετρητά) και στη συνέχεια να κερδίσει τη διαφορά μεταξύ των δύο τιμών των μετοχών όταν κλείσει η συγχώνευση».

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση επένδυσής του κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού πληρεξουσίου της Yahoo τον Μάιο του 2008, όταν ο επιχειρηματίας Καρλ Άικαν, ξεκίνησε έναν αγώνα πληρεξουσίου για να προσπαθήσει να αντικαταστήσει το διοικητικό συμβούλιο της Yahoo.

Το 2010, σημείωσε άλλο ένα ρεκόρ hedge fund, κερδίζοντας σχεδόν 5 δισεκατομμύρια δολάρια σε ένα μόνο έτος, επενδύοντας κυρίως στον τομέα του χρυσού.

Ωστόσο, το 2011, πραγματοποίησε ζημιογόνες επενδύσεις στην Bank of America, στη Citigroup και στην Sino-Forest Corporation, η οποία ήταν εισηγμένη στο χρηματιστήριο του Καναδά και είχε έδρα την Κίνα, για την οποία υπήρχαν υποψίες απάτης. Το κορυφαίο fund του, το Paulson Advantage Fund, σημείωσε μεγάλη πτώση το 2011. Ο Paulson έχει επίσης γίνει μεγάλος επενδυτής στον χρυσό.

Το μεγάλο σορτάρισμα

Ο Πόλσον έγινε παγκοσμίως γνωστός το 2007 με το σορτάρισμα της αμερικανικής αγοράς κατοικίας, καθώς προέβλεψε την κρίση των ενυπόθηκων δανείων μειωμένης εξασφάλισης και πόνταρε κατά των ενυπόθηκων τίτλων επενδύοντας σε συμβάσεις ανταλλαγής πιστωτικής αθέτησης. Μερικές φορές αναφέρεται ως η μεγαλύτερη συναλλαγή στην ιστορία, με την οποία η εταιρεία του Πόλσον έκανε μια περιουσία και ο ίδιος κέρδισε πάνω από 4 δισ. δολάρια προσωπικά μόνο από αυτή τη συναλλαγή.

Η Goldman Sachs

Συνεργάστηκε με την Goldman Sachs για την παροχή ρευστότητας για χαμηλής απόδοσης στεγαστικά δάνεια στην Αριζόνα, την Καλιφόρνια, τη Φλόριντα και τη Νεβάδα.

Μαζί, δημιούργησαν το επενδυτικό όχημα Abacus 2007-AC1 και κράτησαν κρυφό το στοίχημα του Πόλσον κατά των υποκείμενων περιουσιακών στοιχείων από τους ανθρώπους που το αγόρασαν.

Ο επενδυτής διέφυγε την παραπομπή σε δίκη επειδή η εταιρεία του υποστήριξε ότι ήταν πάντα διαφανής όσον αφορά την άποψή της για τα ενυπόθηκα δάνεια που είχαν τιτλοποιηθεί και ότι τα περιουσιακά στοιχεία δεν ήταν χωρίς κίνδυνο.

Η Goldman μηνύθηκε από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και αναγκάστηκε να καταλήξει σε διακανονισμό για την Abacus. Στις 15 Ιουλίου 2010, η Goldman συμβιβάστηκε εξωδικαστικά, συμφωνώντας να καταβάλει στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και στους επενδυτές 550 εκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένων 300 εκατομμυρίων δολαρίων στην αμερικανική κυβέρνηση και 250 στους επενδυτές, σε μια από τις μεγαλύτερες ποινές που έχει πληρώσει ποτέ εταιρεία της Wall Street.

Ο Πόλσον έγινε παγκοσμίως γνωστός το 2007 με το σορτάρισμα της αμερικανικής αγοράς κατοικίας

Οι «άλλες» απόψεις του

Ο Πόλσον συνεισέφερε 140.000 δολάρια σε πολιτικούς υποψηφίους και κόμματα μεταξύ 2000 και 2010, το 45% των οποίων πήγε στους Ρεπουμπλικάνους, το 16% στους Δημοκρατικούς και το 36% σε ειδικά συμφέροντα.

Το 2008, συνέγραψε ένα άρθρο της Wall Street Journal, στο οποίο πρότεινε μια εναλλακτική λύση στο σχέδιο του Υπουργού Οικονομικών για τη σταθεροποίηση των αγορών. Το σχέδιο εκείνο περιελάμβανε την ανακεφαλαιοποίηση των προβληματικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων δαπανώντας τα κεφάλαια του Προγράμματος Ανακούφισης Προβληματικών Περιουσιακών Στοιχείων ύψους 700 δισ. δολαρίων για την αγορά των προνομιούχων μετοχών τους και όχι των «χειρότερων περιουσιακών τους στοιχείων».

Επίσης, στη Σύνοδο Κορυφής για τις επενδύσεις στο Πουέρτο Ρίκο το 2014 στο Σαν Χουάν, υποστήριξε πως «το Πουέρτο Ρίκο θα γίνει η Σιγκαπούρη της Καραϊβικής», κάτι που φαίνεται πως προσπάθησε να υλοποιήσει επενδύοντας στο δημοτικό χρέος της περιοχής και στις αναπτύξεις ακινήτων.

Υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ ήδη από το 2016, ο Πόλσον υπήρξε σημαντικός χρηματοδότης της προεκλογικής εκστρατείας του, ενώ το όνομά του έπεσε στο τραπέζι για υπουργός Οικονομικών.

Το φιλανθρωπικό προφίλ

Μεταξύ του 2009 και του 2011 ο Πόλσον προχώρησε σε αρκετές φιλανθρωπικές δωρεές, συμπεριλαμβανομένων 15 εκατ. δολαρίων στο Κέντρο για τον Υπεύθυνο Δανεισμό, 20 εκατ. δολαρίων στο Stern School of Business του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (το αμφιθέατρο έχει πλέον πάρει το όνομά του), 5 εκατ. δολαρίων στο Νοσοκομείο Southampton στο Long Island, 15 εκατ. δολαρίων για την κατασκευή ενός παιδικού νοσοκομείου στο Guayaquil του Εκουαδόρ και 2,5 εκατ. λιρών στο London School of Economics για την έδρα John A. Paulson στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Οικονομία.

Ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής διοργάνωσε έρανο στη Φλόριντα για τη συγκέντρωση χρημάτων για λογαριασμό του προεκλογικού αγώνα του Τραμπ

Τον Οκτώβριο του 2012, δώρισε 100 εκατ. δολάρια στο Central Park Conservancy, τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό που συντηρεί το Central Park της Νέας Υόρκης. Τον Ιούνιο του 2015, δώρισε 400 εκατ. δολάρια στη Σχολή Μηχανικής και Εφαρμοσμένων Επιστημών (SEAS) του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, τη μεγαλύτερη δωρεά που έλαβε στην ιστορία του πανεπιστημίου, γι’ αυτό και πήρε επίσης το όνομά του.

Κατά τον ίδιο τρόπο, παραχώρησε 8,5 εκατ. δολάρια στον μεγαλύτερο οργανισμό σχολείων της Νέας Υόρκης, την Success Academy, για να αλλάξει τη δημόσια εκπαίδευση και να ανοίξει γυμνάσια στην περιοχή Bedford-Stuyvesant του Μπρούκλιν και στην περιοχή Hell’s Kitchen του Μανχάταν.

Το 2022, το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης ανακοίνωσε ότι ο Πόλσον είχε δωρίσει 100 εκατομμύρια δολάρια για το κόστος ενός νέου κτιρίου στην πανεπιστημιούπολη Washington Square. Το κτίριο ονομάστηκε επίσης «John A. Paulson Center» σε αναγνώριση της δωρεάς.

Οι σχέσεις με το Ισραήλ

Το 2024, το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ τού απένειμε τιμητικό διδακτορικό τίτλο σε αναγνώριση της εκτεταμένης φιλανθρωπικής του συνεισφοράς σε ισραηλινά πολιτιστικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Η υποστήριξή του σε ισραηλινές πρωτοβουλίες περιλαμβάνει δέσμευση ύψους 27 εκατομμυρίων δολαρίων για τη δημιουργία του κτιρίου Paulson Bar-El για την Επιστήμη και Μηχανική των Υπολογιστών στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο.

Ενώ συνεισέφερε σημαντικά στο Μουσείο Τέχνης του Τελ Αβίβ το 2021 για τον εορτασμό της 90ης επετείου του μουσείου και έχει υποστηρίξει το Jerusalem Campus for the Arts.