Data centers: Η Ελλάδα μπαίνει στον χάρτη – Η Microsoft και οι νέοι παίκτες που έρχονται

Στις αναδυόμενες ευρωπαϊκές αγορές των data centers κατατάσσει την Αθήνα ως προς την ανάπτυξη data centers, η Cushman & Wakefield Proprius, η εταιρεία συμβούλων σε ακίνητα στην Ελλάδα (θυγατρική της Cushman & Wakefield – C&W, εκ των μεγαλύτερων εταιρειών διεθνώς).

Σύμφωνα με την έρευνα η Φρανκφούρτη/Περιοχή Ρήνου-Μάιν είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά στην περιοχή EMEA, ενω το Βερολίνο/Βρανδεμβούργο είναι ήδη μια εδραιωμένη αγορά.

Το Λονδίνο αναμένεται να είναι η πρώτη αγορά στην περιοχή ΕΜΕΑ με λειτουργική δυναμικότητα 2 GW τα επόμενα 3-5 χρόνια, ενώ η Φρανκφούρτη ενδέχεται να ακολουθήσει σύντομα. Ελσίνκι και Κάρντιφ-Νιούπορτ αναδύονται ως σημαντικές νέες αγορές

Τα στοιχεία δείχνουν ότι η χωρητικότητα των κέντρων δεδομένων στην περιοχή εκτιμάται συνολικά σε 21 GW μέχρι το τέλος του 2024. Αυτό αντιστοιχεί σε μια αύξηση κατά 9% στη λειτουργική χωρητικότητα και αύξηση κατά 16% στις μελλοντικές αναπτύξεις (υπό κατασκευή και μελλοντικές) σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Η Αθήνα και τα data centers

Η Αθήνα μαζί με τις Βιέννη, Βαρκελώνη, Βρυξέλλες, Μόναχο, Κωνσταντινούπολη, Σαραγόσα, Μασσαλία, Λισαβόνα, Ριάντ και Λάγος περιλαμβάνονται στις λεγόμενες αναδυόμενες αγορές.

Οι αγορές αυτές βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, ωστόσο πολλοί φορείς εκμετάλλευσης κέντρων δεδομένων τις θεωρούν ελκυστικές λόγω του φιλικού προς τις επιχειρήσεις περιβάλλοντος, της αυξανόμενης ζήτησης των καταναλωτών, της κατάλληλης γης, της διαθέσιμης ενέργειας, της συνδεσιμότητας οπτικών ινών και της δημιουργίας μιας νέας περιοχής cloud.

Αυτές οι πόλεις μαζί, αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 6,5% της συνολικής λειτουργικής δυναμικότητας (608MW) στην ΕΜΕΑ.

Zητούμενο για την πορεία των επενδύσεων στα data center στην Ελλάδα είναι πόσο γρήγορα θα κινηθούν οι «νέοι» παίκτες του χώρου

Όσον αφορά την Ελλάδα η Managing Partner στην Cushman & Wakefield Proprius, Ιωάννα Παλυβού, αναφέρει ότι «η θέση της ως γέφυρα μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής την καθιστά ιδανικό κόμβο για διεθνή έργα συνδεσιμότητας.

Δεδομένης της στρατηγικής θέσης και της ψηφιακής προόδου, η Αθήνα είναι σε θέση να γίνει βασικός παίκτης στο τοπίο των κέντρων δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρώπη, προσελκύοντας περαιτέρω ενδιαφέρον από παγκόσμιους φορείς όπως η Google και άλλοι πάροχοι υπηρεσιών cloud».

Ο… κόμβος της Κρήτης

Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα προχωρούν σημαντικές επενδύσεις, όπως τα data center που είχε ανακοινώσει η Microsoft ότι θα δημιουργήσει στη χώρα μας. Ο αμερικανικός κολοσσός δρομολογεί τη δημιουργία cloud region στο οποίο θα περιλαμβάνονταν και τρία data center.

Το δεύτερο εκ των τριών data center στην περιοχή της Παιανίας, βρίσκεται και αυτό σε φάση κατασκευής. Στόχος παραμένει το Cloud Region να παραδοθεί αρχές του 2028.

Παράλληλα, η γαλλική Data4 έχει ξεκινήσει προ μηνών την κατασκευή των δύο αρχικών δικών της data center στην περιοχή της Παιανίας, με στόχο να τεθούν σε λειτουργία μέχρι τις αρχές του 2027 ενώ και η Google φέρεται να είχε εκφράσει ενδιαφέρον για την ανάπτυξη παρόμοιας υποδομής.

Την ίδια στιγμή, στο club των εταιρειών που δρομολογούν επενδύσεις στον χώρο των δεδομένων είναι η Digital Realty, η οποία πρόκειται να θέσει σε λειτουργία το νέο της data center στο Ηράκλειο Κρήτης τον Απρίλιο. Ήδη από τον Ιανουάριο εγκαταστάθηκαν οι προκατασκευασμένες μονάδες της Schneider Electric, μετά το ταξίδι τους από την Ισπανία στο λιμάνι του Ηρακλείου.

Έως το 2030 πρόκειται να αναπτυχθούν 18 data center κυρίως στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη

Το κέντρο δεδομένων στο Ηράκλειο ουσιαστικά θα αποτελέσει την ανατολική πύλη της Μεσογείου για τη Digital Realty, σε μια περιοχή που βρίθει υποθαλάσσιων καλωδίων μεταφοράς δεδομένων.

Υπενθυμίζεται ότι στο ίδιο… σταυροδρόμι μεταφοράς δεδομένων βρίσκεται και η ελληνική Lancom η οποία στοχεύει μέσα στο α’ εξάμηνο του 2025 να έχει ολοκληρώσει και να θέσει σε λειτουργία το δικό της κέντρο δεδομένων επίσης στο Ηράκλειο Κρήτης, μια επένδυση ύψους άνω των 20 εκατ. ευρώ.

Στόχος αυτής της επένδυσης είναι να αποτελέσει έναν αποκλειστικά ουδέτερο κόμβο πάνω στον οποίο θα συνδέονται όλα τα υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών που θα ποντιστούν στη Μεσόγειο και το Αιγαίο και θα προσαιγιαλώνονται στα υφιστάμενα και μελλοντικά Cable Landing Stations (CLS) του νησιού.

Οι νέοι μεγάλοι παίκτες στα data center

Ζητούμενο για την πορεία των επενδύσεων στα data center στην Ελλάδα είναι πόσο γρήγορα θα κινηθούν οι «νέοι» παίκτες του χώρου, οι προερχόμενοι από τον κλάδο της Ενέργειας. Υπενθυμίζεται ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει ανακοινώσει τη συνεργασία του με τη Serverfarm, με την οποία συνέστησαν την κοινοπραξία Gemini.

Αντίστοιχα, η ΔΕΗ συμμετέχει στην κοινοπραξία Data In Scale, με την EDGNEX Data Centers της DAMAC, με στόχο την ανάπτυξη κέντρου δεδομένων στα Σπάτα. Η πρώτη φάση του έργου περιλαμβάνει επένδυση 150 εκατ. ευρώ για υποδομή ισχύος 12,5MW, με την προοπτική επέκτασης στα 25MW.

Σύμφωνα με τις τελευταίες ανακοινώσεις το έργο της Data In Scale βρίσκεται στο στάδιο του σχεδιασμού και της αδειοδότησης, ενώ η κατασκευή αναμένεται να ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2025. Η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης προβλέπεται εντός δύο ετών.

Τα 18 data center ως το 2030

Ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Κυρανάκης άλλωστε είχε προαναγγείλει την ανάπτυξη συνολικά 18 data center στην Ελλάδα έως το 2020.

Τα data center θα αναπτυχθούν κυρίως στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη, ενώ ένα θα δημιουργηθούν επίσης σε Δυτική Μακεδονία, σε Θεσσαλία και σε Κρήτη.

Οι υπόλοιπες αγορές

Οι πιο καθιερωμένες αγορές -Φρανκφούρτη, Λονδίνο, Άμστερνταμ, Παρίσι , Μιλάνο και Δουβλίνο-αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ της λειτουργικής δυναμικότητας (4,4 GW) στην περιοχή EMEA και περισσότερο από το 50% της υπό κατασκευή και προγραμματισμένης ανάπτυξης (5,8 GW).

Πιο συγκεκριμένα, το Λονδίνο θα γίνει η πρώτη αστική αγορά της ΕΜΕΑ που θα φτάσει τα 2GW σε λειτουργική χωρητικότητα μέσα στα επόμενα 3-5 χρόνια. Διαθέτει 1,44GW λειτουργικής χωρητικότητας και νέες αναπτύξεις 1,5GW που πρόκειται να παραδοθούν (265MW υπό κατασκευή, 1.260MW προγραμματισμένα). Περίπου 53 χρήστες έχουν αναπτύξει 135 κέντρα δεδομένων. Παρόλο που οι περιορισμοί ισχύος αποτελούν σημαντικό ζήτημα στο Λονδίνο, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει χαρακτηρίσει τα βρετανικά κέντρα δεδομένων ως κρίσιμες εθνικές υποδομές και έχει αναθεωρήσει την πολιτική σχεδιασμού, «παρέχοντας τελικά πιο σαφή μηνύματα σταθερότητας και ανάπτυξης για τους επενδυτές.

Η Φρανκφούρτη δεύτερη στη σειρά διαθέτει έργα σε ανάπτυξη 1,3GW. Η αγορά αποτελείται κυρίως από παρόχους colocation, συμπεριλαμβανομένων των NTT, Equinix, Digital Realty και CyrusOne. Η CloudHQ έχει επίσης σημαντικά σχέδια ανάπτυξης στην περιοχή.

Σύμφωνα με την οδηγία της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση, ο νόμος για την ενεργειακή απόδοση (EnEfG) επιβάλλει στα κέντρα δεδομένων άνω των 300 kW να ανακτούν και να επαναχρησιμοποιούν την απορριπτόμενη θερμότητα. Ενθαρρύνει την ενσωμάτωση της πλεονάζουσας θερμότητας σε τοπικά δίκτυα τηλεθέρμανσης, ιδίως σε εκείνα που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Όπως επισημαίνει η Cushman & Wakefield, η Equinix σχεδιάζει να παρέχει σε περίπου 1.000 κατοικίες θερμότητα από τα κέντρα δεδομένων της εντός του 2025. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι, μέχρι το τέλος της δεκαετίας, όλες οι ανάγκες θέρμανσης της πόλης θα μπορούσαν να καλυφθούν από την πλεονάζουσα θερμότητα των κέντρων δεδομένων. Ωστόσο, στις αγροτικές περιοχές, πολλά έργα ανάκτησης θερμότητας καθυστερούν ή ακυρώνονται με δεδομένη τη μεγάλη πρόκληση να εξασφαλιστεί αξιόπιστη πελατειακή βάση σε αραιοκατοικημένες περιοχές.

Το Δουβλίνο βρίσκεται στην τρίτη θέση με 812MW περιορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την έλλειψη γης, ισχύος και αναβαθμίσεων υποσταθμών. Το Παρίσι ανέβηκε μια θέση και είναι η 4η μεγαλύτερη αγορά της ΕΜΕΑ, ξεπερνώντας το Άμστερνταμ, χάρη στη σταθερά υψηλή αύξηση της λειτουργικής δυναμικότητας, 32% σε ετήσια βάση, και σε έναν ταχέως αναπτυσσόμενο αριθμό νέων αναπτύξεων 1.040MW. Οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί της Γαλλίας έχουν ως στόχο την επίτευξη ουδετερότητας ως προς τον άνθρακα έως το 2050, οπότε η βιωσιμότητα θα έχει καθοριστική σημασία για την επέκταση στην πόλη και πολλά κέντρα δεδομένων στο Παρίσι σχεδιάζονται για να λειτουργούν με 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Το Άμστερνταμ, με μόλις 444MW στις μελλοντικές αναπτύξεις, αντιμετωπίζει τους εθνικούς περιορισμούς για τα υπερσύγχρονα κέντρα και τα τοπικά όρια της πόλης στις νέες αναπτύξεις, με αποτέλεσμα να έχει μετατοπιστεί η ζήτηση σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, κυρίως στο Παρίσι. Το Μιλάνο συνεχίζει να ασκεί πίεση στις επικρατούσες αγορές με 820MW σε εξέλιξη.

Το Ελσίνκι έχει παρουσιάσει σημαντική ανάπτυξη σε ετήσια βάση, τόσο με τη δυναμικότητα που τίθεται σε λειτουργία όσο και με την αγωγιμότητα που αυξάνεται σημαντικά στα 358MW. Η φινλανδική πρωτεύουσα κατέγραψε σημαντική ανάπτυξη κατά το προηγούμενο έτος, φτάνοντας σε συνολική δυναμικότητα 594MW μέχρι το τέλος του 2024 – γεγονός που την τοποθετεί μπροστά από άλλες σκανδιναβικές αγορές, το Όσλο και τη Στοκχόλμη. Το Ελσίνκι διαθέτει την τρίτη μεγαλύτερη υπό κατασκευή δυναμικότητα (210MW) στην ΕΜΕΑ, ενώ η ευρύτερη σκανδιναβική περιοχή αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τέταρτο της υπό κατασκευή δυναμικότητας σε ολόκληρη την ΕΜΕΑ.