Εργασία και αμοιβή της Καθαράς Δευτέρας και τι ισχύει για τα καταστήματα

Η Καθαρά Δευτέρα, η οποία φέτος είναι 3 Μαρτίου, ως γνωστόν δεν περιλαμβάνεται στις επίσημες αργίες που ορίζει ο νόμος για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα.

1.    Τρόπος αμοιβής της Καθαράς Δευτέρας

1.1. Γενικά

Με Κλαδικές ΣΣΕ έχει χαρακτηριστεί αργία και για τους κλάδους αυτούς είναι αργία και απαγορεύεται η απασχόληση των εργαζομένων κατά την ημέρα αυτή καθώς και σημαντικός αριθμός ιδιωτικών επιχειρήσεων στη χώρα μας αργούν στην περίπτωση καθώς η Καθαρά Δευτέρα γιατί:

• είτε με βάση τον Κανονισμό Εργασίας της επιχείρησης έχει οριστεί ως αργία για την επιχείρηση,
• είτε από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή.

1.2. Αμοιβή της Καθαράς Δευτέρας για επιχειρήσεις – εργοδότες που δεν είναι αργία

1. Αν μία επιχείρηση (για την οποία δεν είναι αργία με ΣΣΕ) δεν λειτουργήσει και οι εργαζόμενοι δεν εργασθούν, για λόγους μη οφειλόμενους στους ίδιους, έχουμε:

• Αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό δεν θα έχουν καμία μείωση του μισθού τους, ενώ
• όσοι αμείβονται με ημερομίσθιο, δεν έχει εφαρμογή η παρ 3 του άρθρου 2 παρ.3 του ΝΔ 3755/1955για την Kαθαρά Δευτέρα, αφού η ημέρα αυτή δεν περιλαμβάνεται στις εξαιρέσιμες εορτές δηλαδή:
• Εάν η επιχείρηση παραμένει συνήθως κλειστήκατά την Kαθαρά Δευτέρα, δεν οφείλει ημερομίσθιο στους αμειβομένους με ημερομίσθιο.
• Αν όμως λειτουργεί συνήθως κατά την ημέρα αυτή, εξαιρετικώς όμως εφέτος ο εργοδότης αποφάσισε (μονομερώς) να μη λειτουργήσει, οφείλει να καταβάλει στους αμειβομένους με ημερομίσθιο το ημερομίσθιό τους, κατά τις διατάξεις περί υπερημερίαςεργοδότη.

1. Αν μία επιχείρηση λειτουργήσει φέτος κατ’ εξαίρεση (ενώ τα προηγούμενα χρόνια δεν λειτουργούσε βάσει ΣΣΕ, Κανονισμού Εργασίας, επιχειρησιακής συνήθειας ή εθίμου), τότε για πλήρη απασχόλησή τους

• οι υπάλληλοι δικαιούνται προσαύξηση μισθού κατά 1/25, δεδομένου ότι ο μισθός αντιστοιχεί στις εργάσιμες ημέρες του μηνός, ενώ η Kαθαρά Δευτέρα δεν ήταν γι’ αυτούς εργάσιμη και συνεπώς δεν περιλαμβάνεται στον μισθό τους η αμοιβή για την ημέρα αυτή. και
• οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο ένα ακόμα ημερομίσθιό τους,
• επί του ωρομισθίου των οποίων θα υπολογισθεί και η προσαύξηση κατά 75% για την εργασία σε ημέρες αργίας.

2.    Τι ισχύει σχετικά με τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων και των καταστημάτων παροχής υπηρεσιών καταναλωτή κατά την ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ

Πρόσθετα ενημερώνουμε τι ισχύει σχετικά με τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων και των καταστημάτων παροχής υπηρεσιών καταναλωτή κατά την ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ.

Ειδικά για τα εμπορικά καταστήματα και τα καταστήματα παροχής υπηρεσιών στον καταναλωτή, σύμφωνα με το νόμο 4177/2013 (Α’ 173), όπως διαμορφώθηκε με την προσθήκη του άρθρου 15Α , παρ. 1γ. (άρθρ.18, ν. 5019/2023), ισχύουν για την Καθαρά Δευτέρα τα παρακάτω:

1. Τα εμπορικά καταστήματα και τα καταστήματα παροχής υπηρεσιών σε καταναλωτές επιτρέπεται να λειτουργούν, τηρούμενης της εργατικής νομοθεσίας, από τις 6:00 έως τις 21:00, από τη Δευτέρα έως και το Σάββατο και τις Κυριακές, σύμφωνα με το άρθρο 16, εκτός από τις εξής ημέρες:……….γ) την Καθαρά Δευτέρα (κινητή εορτή)…….
2. Τα εμπορικά καταστήματα και καταστήματα παροχής υπηρεσιών σε καταναλωτές που επιτρέπεται να λειτουργούν, τηρούμενης της εργατικής νομοθεσίας, όλες τις ώρες της ημέρας και όλες τις ημέρες της εβδομάδας, είναι τα εξής:

• α) καταστήματα εστίασης παντός είδους,
• β) κυλικεία, καντίνες, κάβες, καταστήματα λιανικής πώλησης ξηρών καρπών, μικρές αγορές («mini markets») συνεχούς λειτουργίας,
• γ) φωτογραφεία,
• δ) καταστήματα παροχής υπηρεσιών διασκέδασης παντός είδους,
• ε) ξενοδοχεία,
• στ) ζαχαροπλαστεία, γαλακτοπωλεία και συναφή καταστήματα,
• ζ) ανθοπωλεία,
• η) πρατήρια υγρών καυσίμων,
• θ) περίπτερα,
• ι) καταστήματα και εγκαταστάσεις που λειτουργούν στους χώρους των Κεντρικών Αγορών,
• ια) καταστήματα που κατατάσσονται στις πολύ μικρές οντότητες, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 3 του άρθρου 2 του ν. 4308/2014 (Α’ 251), σε δημοτικά διαμερίσματα με μόνιμο πληθυσμό μικρότερο από πέντε χιλιάδες (5.000) κατοίκους,
• ιβ) γραφεία τελετών.

3. Στις περιοχές τουριστικού ή πολιτιστικού ενδιαφέροντος όπου παρουσιάζεται αυξημένη πληθυσμιακή επιβάρυνση επιτρέπεται επιπλέον, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Δήμου ή των Δήμων στους οποίους υπάγεται διοικητικά η περιοχή, ή του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για περιοχές που ανήκουν σε χερσαία ζώνη λιμένα ή του Υπουργού Τουρισμού για περιοχές που ανήκουν στην χερσαία ζώνη τουριστικού λιμένα, η λειτουργία όλες τις ώρες και τις ημέρες της εβδομάδας, των εξής καταστημάτων:

• α) αρτοποιεία,
• β) οπωροπωλεία και καταστήματα μαναβικής,
• γ) κρεοπωλεία,
• δ) ιχθυοπωλεία,
• ε) υπεραγορές (super-markets),
• στ) καταστήματα που κατατάσσονται στις πολύ μικρές οντότητες, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 2 του ν. 4308/2014.».

Κατά συνέπεια των ανωτέρω δεν επιτρέπεται την ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ η λειτουργία εμπορικών καταστημάτων και των καταστημάτων παροχής υπηρεσιών στον καταναλωτή, πλην των ειδικών περιπτώσεων που ρητά αναφέρονται παραπάνω.

Ειδικά για τα αρτοποιεία έχει εφαρμογή η ειδική διάταξη της παρ. 4 άρθρου 7 του Β.Δ. 748/66, που εκδόθηκε με εξουσιοδότηση  του άρθρου 4 παρ. 3 Ν. 4504/66. συμφωνα με την οποία «για τους μισθωτούς που απασχολούνται «στις εργασίες πωλήσεως άρτου και εψήσεως φαγητών» δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις περί υποχρεωτικής αναπαύσεως κατά την Κυριακή και τις ημέρες αργίας, επιτρέπεται δηλαδή η απασχόλησή τους μέχρι της 14.00 (2 μ.μ.) ώρας, καθώς και, για την προπαρασκευή της παραγωγής της επομένης ημέρας, επί 3 ώρες που καθορίζονται μέσα στο διάστημα από τις 19.00 (7 μ.μ.) μέχρι και τις 23.00 (11 μ.μ.) ώρα της Κυριακής».

Διάταξη με την οποία η Καθαρά Δευτέρα καθιερώνεται ως εξαιρετέα εορτή περιέχει και η ΣΣΕ 26.5.2021 των Αρτοποιείων. Όπως προκύπτει από το πεδίον εφαρμογής και τις ειδικότητες, η ΣΣΕ αυτή αφορά τα Καταστήματα που ψήνουν έτοιμη ζύμη, πίτσες κ.λπ. και όχι τα κλασσικά Αρτοποιεία τα οποία ζυμώνουν και παράγουν ψωμί και ψήνουν φαγητά, τα οποία προφανώς αφορά το ΒΔ 748/66.

Σημειώνουμε ότι η ΣΣΕ Αρτοποιείων, όπως όλες οι κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ, που δεν έχουν κηρυχθεί υποχρεωτικές, δεσμεύουν μόνον όταν και ο εργοδότης και οι μισθωτοί είναι μέλη των Οργανώσεων που συνήψαν την ΣΣΕ.

Φυσικά αν εργαστούν ή δεν εργαστούν ισχύουν όσα αναφέρθηκαν στην ενότητα 1 παραπάνω.

Παλαιολόγος Ι. Λιάζος

Οικονομολόγος – Σύμβουλος εργασιακών & ασφαλιστικών