ΕΚΤ: Η πολιτική Τραμπ θέτει σε δοκιμασία την πολιτική επιτοκίων

Η αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του Αμερικανού προέδρου στο εμπόριο, τη διεθνή αρχιτεκτονική ασφάλειας και την εσωτερική πολιτική έχει αφήσει τους ερωτηθέντες οικονομολόγους σε έρευνα του Bloomberg να αναρωτιούνται για τη διάρκεια ζωής των προβλέψεών τους.

Αν δεν υπάρξουν σημαντικά σοκ, εξακολουθούν να αναμένουν ότι η οικονομία της Ευρωζώνης θα ανακάμψει και – με τον πληθωρισμό να πλησιάζει τον στόχο της ΕΚΤ – οι αξιωματούχοι θα πρέπει να είναι σε θέση να μειώσουν το επιτόκιο καταθέσεων στο 2% έως τον Ιούνιο, από 2,75% που είναι τώρα.

Μετά από μια σχεδόν βέβαιη κίνηση μείωσης κατά ένα τέταρτο της μονάδας την επόμενη εβδομάδα, ωστόσο, υπάρχει περιθώριο αυτό το σενάριο να αλλάξει απότομα.

Οι προοπτικές θα μπορούσαν να αλλάξουν

«Οι προοπτικές θα μπορούσαν να αλλάξουν σημαντικά τους επόμενους μήνες», δήλωσε ο Bill Diviney, ανώτερος οικονομολόγος της ABN Amro. «Οι δασμολογικές πολιτικές της νέας αμερικανικής κυβέρνησης φαίνεται ότι θα είναι ακόμη πιο επιθετικές από ό,τι υποθέτουμε σήμερα», ενώ «υπάρχουν ενδείξεις ότι θα μπορούσαμε να δούμε περισσότερες κρατικές δαπάνες στην ευρωζώνη, ιδίως για την άμυνα».

Σε αντίθεση με τους περισσότερους οικονομολόγους, βλέπει το επιτόκιο καταθέσεων να πέφτει στο 1% στις αρχές του 2026. Στο άλλο άκρο του φάσματος, ο Sylvain Broyer της S&P Global Ratings εκτιμά ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα έχουν τελειώσει με τη μείωση του κόστους δανεισμού μετά τη μείωση την επόμενη εβδομάδα στο 2,5%.

Ο ίδιος συγκαταλέγεται στο αυξανόμενο ποσοστό των ερωτηθέντων που ανησυχούν ότι η ΕΚΤ θα υπερβεί τον στόχο της για πληθωρισμό 2% μεσοπρόθεσμα. Διχασμοί αναδύονται και στο εσωτερικό του 26μελούς Διοικητικού Συμβουλίου.

Ο Piero Cipollone, ένα «περιστέρι», πρότεινε ότι η ΕΚΤ μπορεί να χρειαστεί να μειώσει περαιτέρω τα επιτόκια για να αντισταθμίσει τη νομισματική σύσφιξη που προκαλείται από την κατάργηση των παλαιών κινήτρων τόνωσης. Η γερακίστρια συνάδελφός του Isabel Schnabel αντεπιτέθηκε προειδοποιώντας για τον υπερβολικό ακτιβισμό.

Η ΕΚΤ να είναι πιο προσεκτική

«Η ΕΚΤ θα ήταν συνετό να είναι πιο προσεκτική με την πολιτική της όσον αφορά τα επιτόκια μετά τη μείωση του Μαρτίου, για να αποφύγει να μειώσει πολύ γρήγορα ή πολύ αργά όταν ο πυρήνας του πληθωρισμού έχει παραμείνει κολλημένος και οι επιπτώσεις των εμπορικών πολέμων και της αποπαγκοσμιοποίησης του Τραμπ θα μπορούσαν να στείλουν απότομα τον πληθωρισμό υψηλότερα», δήλωσε ο Dennis Shen, οικονομολόγος της Scope Ratings, ο οποίος προβλέπει παύση τον Απρίλιο. «Η ανεργία στην ευρωζώνη που παραμένει κοντά στα χαμηλά επίπεδα ρεκόρ της υποστηρίζει επίσης κάποιο στοιχείο επιφυλακτικότητας».

«Η ΕΚΤ είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μειώσει εκ νέου τα επιτόκια στις 6 Μαρτίου. Ωστόσο, η αντίσταση σε πρόσθετη χαλάρωση μετά από αυτό αυξάνεται. Η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή της επικείμενης συγκέντρωσης θα είναι πιθανώς οι όποιες νύξεις δοθούν για το τι θα ακολουθήσει. Η απόφαση του Απριλίου θα είναι λεπτοµερώς ισορροπηµένη, αλλά αναµένουµε µια παύση».

Οι τελευταίες βολές του Τραμπ περιλαμβάνουν την απειλή δασμών 25% σε «αυτοκίνητα και όλα τα άλλα πράγματα» από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που κινδυνεύει να επιβαρύνει την ήδη υποτονική ανάπτυξη. Οι αναλυτές είναι απαισιόδοξοι για την ικανότητα του μπλοκ να αποτρέψει τις εισφορές. Μια ευρεία πλειοψηφία το βλέπει να ανταποδίδει με μέτρα αξίας 50% ή και περισσότερο του αρχικού πλήγματος.

Οι προοπτικές αυτές έχουν αναγάγει περαιτέρω την πολιτική των ΗΠΑ ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την Ευρώπη, με περισσότερους από τους μισούς ερωτηθέντες να την χαρακτηρίζουν «σημαντική».

Αν και η πλειοψηφία αναμένει ότι η οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ θα υποφέρει λόγω των μέτρων που λαμβάνονται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι αναλυτές δεν προβλέπουν σημαντικές αναθεωρήσεις στις τριμηνιαίες προβλέψεις της ΕΚΤ για το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν και τον πληθωρισμό, πέραν μιας πιο ήπιας προοπτικής για το τρέχον έτος.

Γαλλία και Γερμανία υπό το βάρος της ύφεσης

Η Γερμανία και η Γαλλία, οι δύο κορυφαίες οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξεκίνησαν το 2025 υπό το βάρος της συρρίκνωσης του τέταρτου τριμήνου – η πρώτη λόγω της πτώσης των εξαγωγών και της μέτριας δαπάνης των νοικοκυριών, η δεύτερη λόγω της μείωσης των επενδύσεων.

Οι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα περιγράψει τους κινδύνους για την ανάπτυξη ως προς την πτώση, επικαλούμενοι τη γεωπολιτική, τις δημοσιονομικές ανησυχίες και τις εμπορικές τριβές. Με τις πιέσεις στις τιμές να συνεχίζουν να υποχωρούν, υποστήριξαν στη συνεδρίαση του Ιανουαρίου, τα επιτόκια θα πρέπει να μειωθούν περαιτέρω προς τα ουδέτερα επίπεδα, τα οποία η ΕΚΤ τοποθετεί στο 1,75% έως 2,25%.

Ο κύριος όγκος των ερωτηθέντων των οικονομολόγων από το Bloomberg «βλέπει» το ουδέτερο – ένα θεωρητικό σημείο όπου το κόστος δανεισμού ούτε περιορίζει ούτε διευκολύνει την οικονομική ανάπτυξη – στο 2%.

Περίπου τα δύο τρίτα των αναλυτών αναμένουν ότι η ΕΚΤ θα αποσύρει ήδη από την επόμενη εβδομάδα τη γλώσσα στην ανακοίνωσή της που χαρακτηρίζει την πολιτική περιοριστική. Αλλά πάνω από το 90% αυτών δεν αναμένουν ότι οι αξιωματούχοι θα χαρακτηρίσουν τις ρυθμίσεις ως ουδέτερες, εν μέσω ανησυχιών ότι αυτό θα τροφοδοτούσε την κερδοσκοπία σχετικά με το αν τα επιτόκια έχουν ήδη φτάσει σε κατώτατο όριο.

Οικονομολόγοι, μεταξύ των οποίων ο Arne Petimezas της AFS Interest και ο Claus Vistesen της Pantheon Macroeconomics, υποστηρίζουν ότι η ΕΚΤ θα παρακάμψει αυτό το πρόβλημα με το να μην προσδιορίζει πλέον τη στάση της.

Περισσότεροι από εννέα στους 10 ερωτηθέντες δεν αναμένουν ούτε επίσημη μελλοντική καθοδήγηση.

«Θα αποτελέσει πρόκληση για την πρόεδρο Κριστίν Λαγκάρντ να εξισορροπήσει τις διαφορετικές απόψεις εντός του Διοικητικού Συμβουλίου όταν σχολιάζει τις προοπτικές για περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων», δήλωσε ο Jussi Hiljanen, επικεφαλής της έρευνας μακροοικονομικών και σταθερού εισοδήματος της SEB. «Ως εκ τούτου, θα επιμείνει σε μια προσέγγιση εξαρτώμενη από τα δεδομένα, χωρίς προκαταρκτικές δεσμεύσεις».