Χρυσός: Γιατί μεταφέρονται οι ράβδοι από το Λονδίνο στην Νέα Υόρκη

Για αιώνες ο χρυσός, αποτελούσε την ασφαλέστερη επένδυση, το μέσο εκείνο που η αξία του δεν έπεφτε ακόμα και σε περιόδους οικονομικής αβεβαιότητας. Το γεγονός ότι είναι χειροπιαστός – κάτι που μπορείς να κρατήσεις στο χέρι σου – προσφέρει  μια αίσθηση ασφάλειας και αντιπροσωπεύει μια δυνατότητα αποθηκευτικής αξίας, όταν όλα τα άλλα βρίσκονται σε αναταραχή.

Πρόσφατα, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, παρατηρείται αύξηση των αποστολών χρυσού από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη η οποία οφείλεται κυρίως στις ανησυχίες για ενδεχόμενους δασμούς των ΗΠΑ στις ευρωπαϊκές εισαγωγές, ειδικά κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ. Σε αναμονή αυτών των δασμών, μεγάλες χρηματοπιστωτικές εταιρείες, όπως η JPMorgan Chase και η HSBC, έχουν μεταφέρει σημαντικά αποθέματα χρυσού από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη.

Ο παράγοντας Τραμπ και πώς επηρεάζεται ο χρυσός

Οι επενδυτές έχουν αναζητήσει καταφύγιο σε ράβδους χρυσού, εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την ανατρεπτική εμπορική και γεωπολιτική ατζέντα του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Η τιμή του χρυσού έχει καταγράψει μια σειρά από ιστορικά υψηλά το 2025, οδηγώντας σε μια σφοδρή ανοδική πορεία που ξεκίνησε πέρυσι.

Οι τιμές στις ΗΠΑ έχουν αυξηθεί ακόμα περισσότερο, δημιουργώντας μια επιπλέον αξία σε σχέση με τα διεθνή σημεία αναφοράς, λόγω φόβων ότι ο χρυσός μπορεί σύντομα να ενταχθεί στους δασμούς που έχει επιβάλει ο Τραμπ για τα εισαγόμενα αγαθά.

H τεράστια διαφορά τιμής έχει δημιουργήσει μια κερδοφόρα ευκαιρία arbitrage για τους εμπόρους, τους επενδυτές και τους διαχειριστές

Τα πολύτιμα μέταλλα δεν έχουν μπει ακόμα στο κάδρο, αλλά οι έμποροι ανησυχούν ότι μπορεί να συμπεριληφθούν στους γενικούς δασμούς που έχει ανακοινώσει και απειλήσει ο Τραμπ. Αυτό έχει πυροδοτήσει μια διατλαντική «χρυσορυχεία», καθώς ο χρυσός μεταφέρεται από τις θυρίδες του Λονδίνου στη Νέα Υόρκη.

Η διαμόρφωση των τιμών

Παρατηρώντας τις τιμές, στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο — δύο βασικά κέντρα εμπορίου —  βλέπουμε να κινούνται σχεδόν ταυτόχρονα. Ωστόσο, οι μελλοντικές τιμές χρυσού στη Νέα Υόρκη (Comex) έχουν διαπραγματευτεί σημαντικά υψηλότερα από τις τιμές spot στο Λονδίνο, με την απόκλιση να ξεπερνά τα 50 δολάρια/ουγκιά φέτος.

Η τελευταία φορά που υπήρξε μια τόσο σοβαρή αποσταθεροποίηση τιμών ήταν το 2020, όταν τα lockdown λόγω Covid-19 αναστάτωσαν την αγορά χρυσού και οδήγησαν σε τεράστια κέρδη για εκείνους που κατάφεραν να νοικιάσουν αεροπλάνα και να παραδώσουν το μέταλλο στις ΗΠΑ.

Αυτή η τεράστια διαφορά τιμής έχει δημιουργήσει μια κερδοφόρα ευκαιρία arbitrage για τους εμπόρους, τους επενδυτές και τους διαχειριστές.  Άλλωστε η ιστορία διδάσκει πως στο παρελθόν οι «κατέχοντες» φυσικό μέταλλο, έχουν αγωνιστεί σκληρά για να το μεταφέρουν στις ΗΠΑ και να εκμεταλλευτούν την υψηλή αξία και τις πιθανές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια κέρδους.

Γιατί επιλέγεται το Λονδίνο για την φύλαξη;

Η απάντηση βρίσκεται στο ότι αποτελεί το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο για φυσικό χρυσό στον κόσμο και σύμφωνα με δεδομένα από την London Bullion Market Association, είχε περισσότερους από 8.500 τόνους χρυσού τον Ιανουάριο του 2025. Στο Λονδίνο, ο χρυσός αλλάζει χέρια σε εμπορικές θυρίδες που διαχειρίζονται μεγάλες τράπεζες όπως η JPMorgan Chase & Co. και η HSBC Holdings Plc.

Η Τράπεζα της Αγγλίας (BOE) επίσης κρατά μεγάλο απόθεμα σε εννέα πολύ προστατευμένες θυρίδες και διατηρεί αυτές τις καταθέσεις εκ μέρους του βρετανικού Υπουργείου Οικονομικών, άλλων κεντρικών τραπεζών και εμπορικών τραπεζών. Η BOE θεωρείται συχνά το τελευταίο καταφύγιο για την αγορά φυσικού χρυσού, καθώς οι κάτοχοι εκεί σπάνια μετακινούν το χρυσό τους, αφού είναι μια σχετικά φθηνότερη επιλογή αποθήκευσης και έχει αποδείξει την ασφάλειά της εδώ και χρόνια.

Ωστόσο, λόγω της επείγουσας κατάστασης που ακούει στο όνομα Τραμπ, προσπαθούν να προλάβουν ενδεχόμενους δασμούς που μπορεί να πλήξουν τον χρυσό. Η BOE είδε τις μεγαλύτερες εκροές χρυσού από το 2012 τον φετινό Ιανουάριο.

Υπάρχει κίνδυνος να στερέψει το Λονδίνο από χρυσό;

Παρά τις εκροές, υπάρχει ακόμα άφθονος χρυσός βαθιά κάτω από την Threadneedle Street — η Τράπεζα της Αγγλίας είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος φύλακας χρυσού στον κόσμο μετά την Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης και κατέχει περίπου 420.000 ράβδους χρυσού.

Αν και τα αποθέματά της δεν έχουν εξαντληθεί, η Τράπεζα της Αγγλίας (BOE) έχει δυσκολευτεί να ανταποκριθεί στον ρυθμό της ζήτησης, με αποτέλεσμα να σχηματίζονται ουρές για εβδομάδες για την ανάληψη χρυσού και ακόμη και να παρατηρείται έκπτωση στις τιμές spot του χρυσού στο Λονδίνο.

Παράλληλα η τράπεζα λειτουργεί με περιορισμένο προσωπικό στις θυρίδες και ο χρυσός είναι χωρισμένος σε δύο υπόγεια επίπεδα, γεγονός που καθιστά τη μετακίνηση του χρυσού δύσκολη. Επιπλέον, οι κάτοχοι δεν έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε οποιαδήποτε ράβδο στην Τράπεζα της Αγγλίας· αντίθετα, κατέχουν συγκεκριμένες ράβδους που πρέπει να εντοπιστούν και να μεταφερθούν στην επιφάνεια.

Η άνοδος των τιμών του χρυσού έχει προκαλέσει εικασίες στη Wall Street ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επαναξιολογήσουν τα αποθέματα χρυσού τους,

Πώς γίνεται η μεταφορά διεθνώς

Η μεταφορά χρυσού είναι συνήθως σχετικά απλή, με τον χρυσό να αποθηκεύεται στις αποσκευές των εμπορικών αεροπλάνων, χωρίς να το γνωρίζουν καν οι επιβάτες στην καμπίνα από πάνω. Υπάρχει όριο φυσικά στο πόσο μπορεί να μεταφερθεί σε μία πτήση, όχι λόγω του βάρους, αλλά λόγω της αξίας, καθώς οι ασφαλιστές καλύπτουν μόνο ένα συγκεκριμένο ποσό για κάθε αεροπλάνο.

Ωστόσο, δεν είναι τόσο απλή όσο ακούγεται πάντοτε η μεταφορά του καθώς  η φόρτωση ενός αεροπλάνου από το αεροδρόμιο Heathrow στο JFK λόγω μιας ιδιαιτερότητας στην παγκόσμια αγορά χρυσού έχουν διαφορετικές απαιτήσεις μεγέθους. Στο Λονδίνο για παράδειγμα, οι ράβδοι των 400 ουγκιών είναι το πρότυπο, ενώ για τα συμβόλαια Comex οι έμποροι πρέπει να παραδίδουν ράβδους των 100 ουγκιών ή 1 κιλού.

Αυτό σημαίνει ότι ο χρυσός που αποστέλλεται σε αποθήκες Comex πρέπει πρώτα να πάει σε διυλιστήρια στην Ελβετία για να λιώσει και να αναμορφωθεί στις σωστές διαστάσεις, προτού ταξιδέψει στις ΗΠΑ. Αυτό δημιουργεί έναν περιορισμό όταν υπάρχει επείγουσα ανάγκη να αλλάξει η τοποθεσία των αποθεμάτων χρυσού. Ο χρόνος αναμονής στα διυλιστήρια έχει αυξηθεί λόγω της υψηλής ζήτησης για τις υπηρεσίες τους.

Ο εμπορικός πόλεμος και πως ανεβάζει την τιμή του χρυσού;

Η άνοδος της τιμής του χρυσού από την αρχή του 2024 καθοδηγήθηκε εν μέρει από τις τεράστιες αγορές των κεντρικών τραπεζών, ιδιαίτερα στις αναδυόμενες αγορές, καθώς επιθυμούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από το δολάριο ΗΠΑ, το παγκόσμιο κύριο αποθεματικό νόμισμα. Ο χρυσός βοηθά στη διαφοροποίηση των αποθεματικών ξένου νομίσματος μιας χώρας και στην προστασία από την υποτίμηση του νομίσματος.

Ιδιαίτερα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η… όρεξη των κεντρικών τραπεζών  για χρυσό αυξήθηκε και παράλληλα  ανέδειξε το πόσο ευάλωτα είναι τα νομισματικά αποθέματα στις κυρώσεις. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους πάγωσαν τα κεφάλαια της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που κρατούνταν στις χώρες τους.

Το 2024, οι κεντρικές τράπεζες αγόρασαν περισσότερους από χίλιους τόνους χρυσού για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, σύμφωνα με το Συμβούλιο Χρυσού του Κόσμου, και κατέχουν περίπου το ένα πέμπτο όλου του χρυσού που έχει εξ ορυχθεί. Ο διαρκής ενθουσιασμός τους ώθησε την Goldman Sachs να αυξήσει τον στόχο της για την τιμή του χρυσού στο τέλος του έτους στα $3.100 ανά ουγκιά, τον Φεβρουάριο.

Οι Κεντρικές Τράπεζες ισχυρή δύναμη στην αγορά χρυσού

Η άνοδος των τιμών του χρυσού έχει προκαλέσει εικασίες στη Wall Street ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επαναξιολογήσουν τα αποθέματα χρυσού τους, αν και ο Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ έχει απορρίψει αυτήν την ιδέα. Σε δηλώσεις του ανέφερε ότι «δεν είναι αυτό που είχα στο μυαλό μου» όταν μιλούσε για την κεφαλαιοποίηση του ενεργητικού στον προϋπολογισμό των ΗΠΑ.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ κατέχει χρυσά πιστοποιητικά που αντιστοιχούν στην αξία των αποθεμάτων χρυσού του Υπουργείου Οικονομικών και πιστώνει την κυβέρνηση με δολάρια σε αντάλλαγμα. Τα αποθέματα χρυσού της χώρας, σύμφωνα με τον νόμο, διατηρούν μια σταθερή αξία ανά ουγκιά, η οποία ορίστηκε στα $42,22 το 1973, δίνοντάς τους αξία περίπου $11 δισεκατομμυρίων.

Η θεωρία είναι ότι αυτή η αξία θα μπορούσε να αυξηθεί στα εκατοντάδες δισεκατομμύρια, εάν η κυβέρνηση επαναξιολογούσε τον χρυσό της με τις τρέχουσες τιμές και το Υπουργείο Οικονομικών θα μπορούσε να δαπανήσει αυτά τα χρήματα αντί να εκδώσει ομόλογα. Μια τέτοια επαναξιολόγηση θα απαιτούσε πιθανώς την έγκριση του Κογκρέσου.