Bloomberg: Ο εφιάλτης της Ευρώπης γίνεται πραγματικότητα – Να πολεμήσει τον Πούτιν χωρίς τις ΗΠΑ

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έρχονται αντιμέτωποι με το χειρότερο σενάριο: ίσως όντως να αντιμετωπίζουν μόνοι τους μια πολεμοχαρή Ρωσία, αναφέρει σε δημοσίευμά του το Bloomberg.

Όταν οι ΗΠΑ παρατάχθηκαν στο πλευρό της Ρωσίας και της Βόρειας Κορέας νωρίτερα αυτή την εβδομάδα για να αντιταχθούν σε μια πρόταση του ΟΗΕ που καταδίκαζε την εισβολή του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία, ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι γνώριζαν ότι η διατλαντική σχέση βρισκόταν σε ένα προβληματικό σημείο. Στη συνέχεια παρακολούθησαν με τρόμο τον Ντόναλντ Τραμπ να επιπλήττει δημόσια τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο και κάτι έσπασε.

Σε συνεντεύξεις τους στο Bloomberg, αρκετοί αξιωματούχοι που έχουν διατηρήσει την ψυχραιμία τους μέσα από πολέμους και οικονομικές κρίσεις αντέδρασαν με ενστικτώδη οργή. Γι’ αυτούς, η σκηνή έδειξε ότι η εμπιστοσύνη και οι αξίες που συνέδεαν την Ευρώπη και τις ΗΠΑ από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δεν είναι πλέον κοινές.

«Ο πρόεδρος Τραμπ και η κυβέρνησή του έθεσαν μια πιο θεμελιώδη πρόκληση για τη διατλαντική συμμαχία από ό,τι έχει αντιμετωπίσει εδώ και πολλές δεκαετίες», δήλωσε ο Γκράχαμ Άλισον, καθηγητής διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, ο οποίος σπούδασε με τον Χένρι Κίσινγκερ και υπηρέτησε τόσο στην κυβέρνηση Κλίντον όσο και στην κυβέρνηση Ρίγκαν.

Προσπάθεια αντίδρασης στην Ευρώπη

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κίρ Στάρμερ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχουν περιγράψει αυτή τη στιγμή ως πρόκληση που εμφανίζεται μία φορά σε ολόκληρη γενιά για την ήπειρο. Θα συναντηθούν με τον Ζελένσκι και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες στο Λονδίνο σήμερα Κυριακή για να επεξεργαστούν ποια θα είναι η επόμενη κίνησή τους.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να δώσει συνέχεια με ένα έκτακτο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 20 δισ. ευρώ για την Ουκρανία σε μια έκτακτη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες την Πέμπτη. Αλλά αυτό είναι απλώς μια προκαταβολή για τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια που θα πρέπει να κινητοποιήσει για την άμυνα τους επόμενους μήνες, εάν πρόκειται να αναλάβει την ευθύνη για την ασφάλειά της από τις ΗΠΑ για πρώτη φορά μετά από 80 χρόνια.

Για να γίνει αυτό θα χρειαστεί να σφυρηλατηθεί μια πολιτική βούληση που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία του μπλοκ, υποστηρίζει το Boomberg.

Μια ιδιαίτερη συμμαχία – Η αποτίμηση του Bloomberg

Η διατλαντική σχέση, και το ευρύτερο δίκτυο συμμαχιών των ΗΠΑ, ήταν αναμφισβήτητα μοναδική στον μεταπολεμικό κόσμο, επειδή οι κοινές αξίες και η εμπιστοσύνη επέτρεπαν στα έθνη να μοιράζονται μυστικά και να βασίζονται το ένα στο άλλο σε κρίσιμες στιγμές. Τα θεμέλια αυτής της σχέσης τέθηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και εμβαθύνθηκαν όταν τα ανατολικοευρωπαϊκά έθνη έγιναν δεκτά στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ μετά την πτώση του σιδηρού παραπετάσματος. Αυτή η ιστορία είναι που κάνει την τρέχουσα κρίση τόσο οδυνηρή.

Πολλοί Ευρωπαίοι διπλωμάτες μεγάλωσαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου – ορισμένοι πέρασαν τα παιδικά τους χρόνια στο σοβιετικό μπλοκ ή υπό κατοχή. Όταν διαβάζουν για τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία – τις σφαγές σε μέρη όπως η Μπούχα, τα χιλιάδες παιδιά που απελάθηκαν στη Ρωσία, τις αεροπορικές επιθέσεις εναντίον αμάχων – βλέπουν αντηχήσεις από τις ιστορίες των δικών τους οικογενειών.

Παρ’ όλο τον κυνισμό σε τμήματα της Δύσης και του Παγκόσμιου Νότου, οι ΗΠΑ ήταν πραγματικά ένα σύμβολο ελευθερίας για τους Ανατολικοευρωπαίους και φιλοδοξούσαν να ακολουθήσουν τις αρχές που διέπουν την αμερικανική πολιτική, υποστηρίζει το Bloomberg.

Παραδέχεται βέβαια ότι οι ΗΠΑ έχουν κατά καιρούς πείσει τους συμμάχους να κάνουν πράγματα που δεν ήθελαν να κάνουν. Αλλά οι Ρεπουμπλικάνοι του Τραμπ είναι το κόμμα του Ρόναλντ Ρίγκαν, του προέδρου που είπε στη Σοβιετική Ένωση να «γκρεμίσει» το Τείχος του Βερολίνου στο όνομα της ελευθερίας. Τώρα συντάσσονται με τις προσπάθειες των Ρώσων επιτιθέμενων να στερήσουν από τους Ουκρανούς τη ζωή και την ελευθερία τους.

Η πρόκληση για την Ευρώπη

Το να προχωρήσει μόνη της θα αποτελούσε μια άνευ προηγουμένου πρόκληση για τα ευρωπαϊκά έθνη, αλλά θα ήταν επίσης πιθανότατα επιζήμια για την ευημερία και την ασφάλεια των ΗΠΑ.
Η εμπορική σχέση μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ είναι η σημαντικότερη στον κόσμο, φτάνοντας τα 1,6 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2023, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ οι επιχειρήσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ έχουν επενδύσεις αξίας 5,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ στις αγορές της άλλης χώρας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζει ήδη καταλόγους προϊόντων που θα στοχοθετήσει εάν ο Τραμπ κάνει πράξη την απειλή του να επιβάλει δασμούς στις εξαγωγές της ΕΕ.

Πέρα από αυτό, η συμμαχία μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ – και κατ’ επέκταση μεγάλο μέρος της παγκόσμιας ισχύος της Αμερικής – κράτησε τόσο πολύ επειδή βασίστηκε στην εμπιστοσύνη και στο γεγονός ότι οι σύμμαχοι επέλεξαν να είναι μέλη της. Οι σύμμαχοι ήταν σε ένα σύμφωνο που ήταν ουσιαστικά εθελοντικό και ο Τραμπ διέλυσε την εμπιστοσύνη που το στήριζε.

Τώρα η ΕΕ προσπαθεί να ενισχύσει τους δεσμούς της με ομοϊδεάτες της, όπως ο Καναδάς, που επίσης έχουν στοχοποιηθεί από τον Τραμπ, και θα επιδιώξει νέες εμπορικές σχέσεις με χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Το μπλοκ θα μπορούσε επίσης να είναι λιγότερο πρόθυμο να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ στο ζήτημα της Κίνας και αλλού στην Άπω Ανατολή και πολλοί από τους συμμάχους της Αμερικής θα αναρωτιούνται αν θα μπορούσαν να είναι οι επόμενοι.

Η κρίση με τις ΗΠΑ έφερε επίσης το Ηνωμένο Βασίλειο και πάλι πιο κοντά στην ΕΕ, μετά από χρόνια πικρίας για το Brexit. Την Τρίτη, ο Βρετανός πρωθυπουργός δήλωσε ότι το μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο σημαίνει ότι θα χρειαστεί μια «νέα συμμαχία» μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρώπης.

Βραχυπρόθεσμα, υπάρχουν κενά στις δυνατότητες της Ευρώπης που καλύπτονται από τις ΗΠΑ. Και ακόμη και αν μπορέσουν να συγκεντρώσουν τα κεφάλαια και την παραγωγική ικανότητα για να προμηθεύσουν την Ουκρανία, η ικανότητα των ΗΠΑ σε τομείς όπως οι πληροφορίες, το διάστημα και οι επικοινωνίες στο πεδίο της μάχης θα είναι δύσκολο αν όχι αδύνατο να αναπαραχθεί αν ο Τραμπ σταματήσει κάθε υποστήριξη.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένοι ηγέτες, όπως η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, ζητούν τη διεξαγωγή συνόδου κορυφής με τις ΗΠΑ για να προσπαθήσουν να διασώσουν τη σχέση και οι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα πρέπει να κάνουν ό,τι μπορούν τα επόμενα τέσσερα χρόνια για να συνεργαστούν με ομοϊδεάτες τους για να διατηρήσουν ζωντανή τη διατλαντική συμμαχία. Αλλά ενώ θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τον Τραμπ, η προσοχή της Ευρώπης μετατοπίζεται στο τι μπορεί να κάνει χωρίς τις ΗΠΑ.