Ευρωπαϊκή Ένωση: Οι επενδυτές λένε «Make Europe Great Again»

Δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο φαίνεται να είναι το σχέδιο ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανάκτηση του χαμένου εδάφους έναντι των ΗΠΑ Σε σχετικό δημοσίευμά της Wall Street Journal, διαπιστώνει πως η απειλή της απώλειας της στρατιωτικής υποστήριξης των ΗΠΑ είναι μια ευπρόσδεκτη αλλαγή για την ΕΕ, αλλά θα αποτελέσει επίσης μια δύσκολη δοκιμασία.

Η εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ θεωρήθηκε το κύκνειο άσμα για τα ευρωπαϊκά assets που ασθενούν εδώ και καιρό, όμως οι επενδυτές στοιχηματίζουν ότι μπορεί να σημαίνει και το ακριβώς αντίθετο.

Ευρωπαϊκή Ένωση – ΗΠΑ: Το οικονομικό μπρα ντε φερ

Ήδη από το 2008 οι ευρωπαϊκές μετοχές υπολείπονταν συνεχώς των αμερικανικών. Στην εικόνα ήρθε να προστεθεί τα  τελευταία χρόνια, η άνθηση της τεχνητής νοημοσύνης που  ωφέλησε τους αμερικανικούς και κινεζικούς τεχνολογικούς γίγαντες και ο πόλεμος στην Ουκρανία αύξησε δραματικά το κόστος ενέργειας στην Ευρώπη. Επιπλέον  η στροφή προς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα άφησε τη γερμανική βιομηχανία αυτοκινήτων πίσω από την Tesla και την κινεζική BYD.

Για να ολοκληρωθεί η εικόνα, η κυβέρνηση Τραμπ ήρθε να επιβάλλει δασμούς στα ευρωπαϊκά αγαθά και να απομονώσει τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία.

Πώς αντέδρασε το ευρωπαϊκό χρηματιστήριο

Με αυτές τις πιέσεις και ενώ αναμενόταν η κατάρρευση, ο δείκτης Euro Stoxx 50 αυξήθηκε κατά 12% από τις εκλογές των ΗΠΑ, σε σύγκριση με το 3,5% του S&P 500. Τα ευρωπαϊκά κεφάλαια μετοχών κατέγραψαν τη μεγαλύτερη εισροή από την αρχή του 2022 κατά την τρίτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου, σύμφωνα με την αναλυτική εταιρεία EPFR.

Ένα σκέλος της εξήγησης είναι ότι η Ευρώπη είναι το προφανές μέρος για διαφοροποίηση σε μετοχές «αξίας», καθώς οι υπερβολικές αποτιμήσεις των «Επτά Μεγαλοφυών» τεχνολογικών γιγάντων άρχισαν να φαίνονται υπερβολικές. Βάσει της εκτίμησης για την απόδοση κερδών του επόμενου 12μήνου, οι ευρωπαϊκές μετοχές προσφέρουν ένα πλεονέκτημα 6% σε σχέση με τα κρατικά ομόλογα που προστατεύονται από τον πληθωρισμό, δηλαδή δύο φορές περισσότερο από τις αμερικανικές μετοχές.

Η ύφεση στη βιομηχανία της Γερμανίας μπορεί να τελειώσει σύντομα, τουλάχιστον αν δεν υπάρξει νέο σοκ από τους δασμούς

Επιπλέον, οι τελευταίοι δείκτες διευθυντών προμηθευτών, αν και μάλλον μέτριοι, υποδεικνύουν ότι η ύφεση στη βιομηχανία της Γερμανίας μπορεί να τελειώσει σύντομα, τουλάχιστον αν δεν υπάρξει νέο σοκ από τους δασμούς. Οι αναλυτές της Wall Street αναμένουν ότι οι κατασκευαστές αυτοκινήτων Volkswagen, BMW και η Stellantis, που ανήκει στην Chrysler, θα αρχίσουν να αναφέρουν θετική ανάπτυξη κερδών ανά μετοχή – τον δείκτη που συνήθως συσχετίζεται καλύτερα με τις τιμές των μετοχών τους – στο δεύτερο εξάμηνο του έτους.

Ωστόσο, αυτό που κάνει αυτό το ράλι  στην Ευρώπη ξεχωριστό είναι ότι, δεν φαίνεται απλώς να αντικατοπτρίζει μια ανάκαμψη από το πάτο, αλλά μια πιο βιώσιμη μεταμόρφωση. Αυτό είναι το όραμα του στρατηγού της Mizuho, Τζόρνταν Ρότσεστερ για το MEGA, ή “Make Europe Great Again” trade.

Η έκθεση Ντράγκι

Υπενθυμίζεται πως ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, παρουσίασε μια έκθεση στην οποία κάλεσε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, να μειώσουν τη μεγάλη ποσότητα γραφειοκρατίας που μπλοκάρει την εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσής. Τώρα αυτές οι φωνές πληθαίνουν. Την περασμένη εβδομάδα, για παράδειγμα, οι κεντρικές τράπεζες στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία έγραψαν μια επιστολή ζητώντας από την Κομισιόν να «αραιώσει» τους νέους κανόνες κεφαλαίου για τις τράπεζες που τέθηκαν σε εφαρμογή τον Ιανουάριο.

Μία σημαντική περιοχή μεταρρύθμισης που εξετάζει η ΕΕ είναι η δυνατότητα των τραπεζών της να καταθέτουν περισσότερα από τα περιουσιακά τους στοιχεία εκτός των ισολογισμών τους. Σχετικά με την οικονομική παραγωγή, η έκδοση τιτλοποιήσεων στην Ευρώπη είναι 1/13 του μεγέθους εκείνης των ΗΠΑ. Οι πρόσφατες δυσκολίες στις διασυνοριακές συγχωνεύσεις, όπως η προσπάθεια της UniCredit να εξαγοράσει την Commerzbank, είναι ζητήματα που βρίσκονται στην εξουσία των αξιωματούχων να λύσουν.

Οι πρώην «ταλαιπωρημένοι» δανειστές της ευρωζώνης, όπως η UniCredit και η Banco de Sabadell, έχουν επαναξιολογηθεί για να διαπραγματεύονται πάνω από την πραγματική αξία του «βιβλίου» τους, ενώ πριν από ένα χρόνο ήταν σημαντικά κάτω από αυτήν. Παρά την πρόσφατη άνοδο, μεγάλες επενδυτικές τράπεζες όπως η Deutsche Bank και η BNP Paribas διατηρούν μεγαλύτερες εκπτώσεις και μπορεί να έχουν περισσότερο έδαφος για ανάπτυξη, ιδιαίτερα αν υπάρξουν σημαντικές τραπεζικές μεταρρυθμίσεις.

Η πορεία της πράσινης μετάβασης

Ο Ντράγκι έχει επίσης υποστηρίξει την προώθηση βασικών τομέων, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και τα τσιπ. Μερικές μέρες πριν, οι Βρυξέλλες ενέκριναν κρατική βοήθεια 920 εκατομμυρίων ευρώ, που ισοδυναμεί με περίπου 960 εκατομμύρια δολάρια, για να βοηθήσουν τον μεγαλύτερο κατασκευαστή τσιπ της Γερμανίας, Infineon, να κατασκευάσει ένα νέο εργοστάσιο ημιαγωγών.

Αν και τέτοιες επενδύσεις πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερης κλίμακας, οι κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν μεγάλο εμπόδιο. Το μόνο κόστος για τις χώρες που είναι στο ΝΑΤΟ από την ευρωζώνη που αυξάνουν τις δαπάνες τους για άμυνα στο 3% του ΑΕΠ τους, θα είναι περίπου το 1% της παραγωγής του ευρωενωσιακού μπλοκ, εκτιμά η Capital Economics. Για να δημιουργηθούν χώροι για αυτό, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ενδέχεται να χρειαστεί να δημιουργήσουν εξαιρέσεις στους κανόνες που δεσμεύουν τις χώρες ή να επιτρέψουν επιπλέον δανεισμό σε επίπεδο ΕΕ.

Στροφή στην πολεμική οικονομία

Όπως δείχνουν προηγούμενα παραδείγματα, όπως η περίοδος μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και η εποχή του Ronald Reagan, δεν είναι σπάνιο οι οικονομικές ανακατατάξεις να αρχίζουν με μεγάλες στρατιωτικές προμήθειες και η ανάγκη αντιστάθμισης μιας αμερικανικής υποχώρησης μπορεί να θέσει ένα χρήσιμο προηγούμενο για τις ευρωπαϊκές δαπάνες αλλού.

Πράγματι, η ώθηση για άμυνα αναγκάζει ήδη τους αξιωματούχους να σχεδιάσουν μια νέα βιομηχανική στρατηγική, διότι οι ευρωπαϊκοί στρατιωτικοί εργολάβοι κάλυψαν μόνο το 22% των αμυντικών αναγκών της ΕΕ μεταξύ του 2022 και του 2023, ενώ ο στόχος είναι το 50% μέχρι το 2030. Το ειδικό ταμείο των 100 δισεκατομμυρίων ευρώ της Γερμανίας, που ξεκίνησε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, χρησιμοποίησε κυρίως για την αγορά των μαχητικών αεροσκαφών F-35 της Lockheed Martin.

Βραχυπρόθεσμα, οι επιπλέον δαπάνες θα επικεντρωθούν στις άμεσες ανάγκες όπως τα πυρομαχικά και οι πύραυλοι. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρειαστεί επίσης να ευθυγραμμίσει αργά τα σχέδια ανάπτυξης και προμηθειών διαφορετικών κυβερνήσεων για αεροπλάνα, πλοία και άρματα μάχης, και να προωθήσει τη συγχώνευση και συνεργασία μεταξύ εταιρειών. Αυτό είναι ευνοϊκό για τις μετοχές εταιρειών όπως η Leonardo, η Thales, η Safran και η Rheinmetall, οι οποίες αποδίδουν πολύ καλά το 2025.

Τι θα γίνει με την Γερμανία;

Το κρίσιμο ερώτημα για τις αγορές είναι αν η Γερμανία – η χώρα που μέχρι τώρα έχει εμποδίσει τις δημοσιονομικές δαπάνες εντός της και σε όλη την ήπειρο καθώς και την στρατηγική αυτονομία της ΕΕ – θα αλλάξει πορεία. Στις 24 Φεβρουαρίου Δευτέρα, επόμενη μέρα των γερμανικών εκλογών, ο ηγέτης του κεντροδεξιού κόμματος και μακροχρόνιος Ατλαντιστής, Friedrich Merz, υποστήριξε δημόσια την ασφάλεια ανεξαρτησία από τις ΗΠΑ.

Η κρίση του ευρώ και οι συνέπειες της πανδημίας έχουν ήδη δείξει ότι η Ευρώπη μπορεί να αντιδράσει όταν χρειάζεται να απομακρυνθεί από το χείλος της καταστροφής. Αυτό που πρέπει να θυμούνται οι επενδυτές είναι ότι πάντα φαίνεται να ισορροπεί στην άκρη του.