Η «Δύση», όπως την ξέραμε, δεν υπάρχει πια

Σχεδόν οκτώ δεκαετίες μετά την υπογραφή του Σχεδίου Μάρσαλ και τη μετέπειτα ίδρυση του ΝΑΤΟ, λίγα φαίνεται να έχουν απομείνει πια που να θυμίζουν τη μεταπολεμική στενή συμμαχία ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη.

Μόλις στον πρώτο μήνα της εποχής Τραμπ 2.0 το ρήγμα στο ευρωατλαντικό μοντέλο δείχνει να γίνεται όλο και πιο επικίνδυνα βαθύ, ακόμη κι αν δεν καταλήξει τελικά σε πλήρη ρήξη.

Υπό τη βαριά «σκιά» της εκατέρωθεν δυσπιστίας, δείχνουν να μην είναι πολλά -από συμφέροντα, έως αξίες- αυτά που θα μπορούσαν να διατηρήσουν ζωντανή τη μέχρι σήμερα στρατηγική και εταιρική σχέση.

Ολοένα και περισσότεροι αναλυτές μιλούν με βεβαιότητα για το τέλος μιας σημαντικής, μακράς περιόδου της ιστορίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μπορεί στις συναντήσεις που είχαν μέσα στην εβδομάδα με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσιγκτον ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ να μην εκδιώχθηκαν κακήν κακώς από τον Λευκό Οίκο, όπως συνέβη την Παρασκευή με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όμως για τους Ευρωπαίους ηγέτες γίνεται όλο και πιο πιεστικό ένα θεμελιώδες πια ερώτημα για την αρχιτεκτονική ασφαλείας της Γηραιάς Ηπείρου.

Στην τραμπική εποχή «Πρώτα η Αμερική», παραμένουν οι ΗΠΑ σύμμαχος της Ευρώπης;

Αν και ο αμερικανικός προστατευτισμός και ηγεμονισμός δεν αποτελεί νέο φαινόμενο, τώρα πλέον συνδυάζεται με τον άκρατο αναθεωρητισμό και επεκτατισμό της δεύτερης θητείας Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Με ρεβιζιονισμό, ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ μετατρέπει τη Ρωσία από παρία σε εταίρο στις διαπραγματεύσεις για τον  τερματισμό της πλήρους -συνεχιζόμενης για τέταρτο έτος πια- εισβολής της στην Ουκρανία.

Αξιώνει από το εμπόλεμο Κίεβο συνεκμετάλλευση ορυκτού πλούτου και υποδομών και από τους Ευρωπαίους την παροχή των μεταπολεμικών -και δη πολυδάπανων- εγγυήσεων ασφαλείας.

Λέει ότι «στηρίζει» το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ περί συλλογικής άμυνας, αλλά εκτιμά ότι δεν θα χρειαστεί να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση που κλείσει «ντιλ» με τον -έτερο μέγα αναθεωρητή- Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν.

Γιατί «τον γνωρίζω εδώ και πολύ καιρό», υποστήριξε, και «πιστεύω ότι θα κρατήσει το λόγο του» σε μια ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία…

Για το Κίεβο -υπό την υφιστάμενη ή όχι ηγεσία του- το τίμημα θα είναι η συνεκμετάλλευση με τις ΗΠΑ των ουκρανικών ορυκτών σπάνιων γαιών, ενεργειακών πόρων και έργων υποδομής, καθώς και η απώλεια εδαφών.

Για την Ευρώπη της πολυκρίσης, που υφίσταται μια βίαιη «αφύπνιση» έπειτα από δεκαετίες «επανάπαυσης» στην -ουδόλως δεδομένη πια- βεβαιότητας της συμμαχικής «ομπρέλας» των ΗΠΑ, οι δύσκολες μέρες φαίνεται ότι δεν έχουν ακόμη έρθει.

Η πολυσυζητημένη, πολυαναβαλλόμενη, αλλά τώρα όψιμα επιταχυνόμενη -κόντρα στο χρόνο, στους πόρους και στις ευρωπαϊκές αμυντικές δυνατότητες- στρατηγική αυτονομία της αποτελεί μόνο μέρος μιας δύσκολης νέας γεωπολιτικής «εξίσωσης» στις σχέσεις με τις ΗΠΑ.

Η προαναγγελία Τραμπ για την επιβολή δασμών 25% στην ΕΕ «που δημιουργήθηκε για να πηδ@ξ@@ την Αμερική», όπως και οι ωμές πολιτικές παρεμβάσεις υπέρ της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς από τον τεχνο-ολιγάρχη Έλον Μασκ (ευρέως χαρακτηριζόμενο πια «σκιώδη» πρόεδρο των ΗΠΑ) και τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς, βάζουν την Ευρώπη σε νέο «κάδρο».

Κατά τη θεώρηση του νέου «ενοίκου» του Λευκού Οίκου -που βλέπει τις διεθνείς σχέσεις σαν business και το διεθνές δίκαιο ως περιττό… εμπόδιο στην επιβολή του «νόμου του ισχυρού»- η Ευρώπη θα πρέπει να αρκεστεί στο ρόλο του πειθήνιου υποτελή, εάν δεν θέλει να βρεθεί στη θέση του αδύναμου αντιπάλου.

Μετά την πρωτόγνωρα επεισοδιακή συνάντηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και το κύμα αλληλεγγύης από Ευρωπαίους ηγέτες προς τον Ουκρανό πρόεδρο, η Εσθονή επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, απεφάνθη ότι «ο ελεύθερος κόσμος χρειάζεται έναν νέο ηγέτη».

«Εναπόκειται σε εμάς, τους Ευρωπαίους, να ανταποκριθούμε σε αυτήν την πρόκληση», συμπλήρωσε.

Δεν διευκρίνισε όμως το πώς, με ποιους στο «τιμόνι» της διχασμένη ΕΕ -που τώρα συσκέπτεται σε… δόσεις μίνι συνόδων- ή με ποια μέσα.

Ένα πρώτο τεστ ρεαλισμού και αποφασιστικότητας μάλλον δεν αργεί.

Θα έρθει με τη νέα σύνοδο κορυφής Τραμπ-Πούτιν.

«Η ειρωνεία», παρατηρεί στην εφημερίδα Les Echos ο Γάλλος πολιτικός αναλυτής Ντομινίκ Μουαζί, «είναι ότι, περιθωριοποιώντας την Ευρώπη, η Αμερική επιτάχυνε και εμβάθυνε τη διαδικασία περιθωριοποίησης της Δύσης σε παγκόσμια κλίμακα».

Όμως «τι θα γινόταν αν ο Ντόναλντ Τραμπ δεν ήταν -όπως έχει την αλαζονεία να πιστεύει- ο νέος ρυθμιστής, αλλά μάλλον ο “χρήσιμος ηλίθιος” του Πούτιν σήμερα, πριν γίνει αύριο του [Κινέζου προέδρου] Σι Τζινπίνγκ;»

Πηγή: in.gr