Φυσικό αέριο: Το σχέδιο ΗΠΑ-Ρωσίας για επανεκκίνηση του Nord Stream 2

Ένας πρώην κατάσκοπος και στενός φίλος του Βλαντιμίρ Πούτιν σχεδιάζει την επανεκκίνηση του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 προς την Ευρώπη με την υποστήριξη Αμερικανών επενδυτών, μια κάποτε αδιανόητη κίνηση που δείχνει το εύρος της προσέγγισης του Ντόναλντ Τραμπ με τη Μόσχα.

Όπως γράφουν οι Financial Times, επικαλούμενες πηγές με γώση του θέματος, η ιδέα αυτή αποτελεί «πνευματικό τέκνο» του Ματίας Βάρνινγκ, ενός πρώην αξιωματικού της Stasi στην Ανατολική Γερμανία, ο οποίος μέχρι το 2023 διηύθυνε τη μητρική εταιρεία του Nord Stream 2 για τον γίγαντα φυσικού αερίου Gazprom που ελέγχεται από το Κρεμλίνο.

Το σχέδιο του Βάρνινγκ περιελάμβανε επικοινωνία με την ομάδα Τραμπ μέσω αμερικανών επιχειρηματιών, είπε αναφέρουν οι πηγές, στο πλαίσιο παρασκηνιακών προσπαθειών να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία με παράλληλη εμβάθυνση των οικονομικών δεσμών μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας.

Πηγές αναφέρουν ότι οι ηγέτες πολλών ευρωπαϊκών χωρών ανησυχούν και έχουν συζητήσει το θέμα.

Ορισμένα εξέχοντα στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ γνωρίζουν την πρωτοβουλία να προσελκύσουν Αμερικανούς επενδυτές, σύμφωνα με αξιωματούχους στην Ουάσιγκτον, και τη βλέπουν ως μέρος της ώθησης για την ανοικοδόμηση των σχέσεων με τη Μόσχα.

Ενώ υπήρξαν αρκετές εκδηλώσεις ενδιαφέροντος, μια κοινοπραξία επενδυτών υπό την ηγεσία των ΗΠΑ έχει συντάξει τα περιγράμματα μιας συμφωνίας μετά τις κυρώσεις με την Gazprom.

Ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ ενημερώθηκαν για τη συζήτηση για το Nord Stream 2 τις τελευταίες εβδομάδες. Πηγές αναφέρουν ότι οι ηγέτες πολλών ευρωπαϊκών χωρών ανησυχούν και έχουν συζητήσει το θέμα.

Ένας από τους δύο αγωγούς του Nord Stream 2 ανατινάχθηκε σε επιθέσεις δολιοφθοράς τον Σεπτέμβριο του 2022 που κατέστρεψαν και τους δύο αγωγούς του παλαιότερου αδελφού του έργου Nord Stream 1. Ο άλλος αγωγός Nord Stream 2, ο οποίος έχει ετήσια χωρητικότητα 27,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ.

Το τελευταίο σχέδιο θα έδινε θεωρητικά στις ΗΠΑ απαράμιλλη επιρροή στον ενεργειακό εφοδιασμό στην Ευρώπη, αναφέρουν οι FT, αφού οι χώρες της ΕΕ άρχισαν να τερματίζουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο μετά την εισβολή.

Τα σημαντικά εμπόδια

Όμως τα εμπόδια είναι σημαντικά. Θα απαιτούσε από τις ΗΠΑ να άρουν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η Ρωσία να συμφωνήσει να επαναλάβει τις πωλήσεις που διέκοψε κατά τη διάρκεια του πολέμου και η Γερμανία να επιτρέψει τη ροή του φυσικού αερίου σε οποιονδήποτε υποψήφιο αγοραστή στην Ευρώπη.

«Οι ΗΠΑ θα έλεγαν, «Λοιπόν, τώρα η Ρωσία θα είναι αξιόπιστη γιατί αξιόπιστοι Αμερικανοί βρίσκονται στη μέση», είπε ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ, ο οποίος γνώριζε ορισμένες από τις προσπάθειες σύναψης συμφωνιών. Οι αμερικανοί επενδυτές θα εισπράξουν «χρήματα για το τίποτα», πρόσθεσε.

Η Nord Stream 2 AG, η μητρική εταιρεία του αγωγού με έδρα την Ελβετία, έλαβε έκτακτη αναστολή στη διαδικασία πτώχευσης τον Ιανουάριο για τουλάχιστον τέσσερις μήνες.

Οι συνομιλίες έρχονται καθώς η κυβέρνηση Τραμπ αγωνίζεται να επισφραγίσει μια ειρηνευτική συμφωνία μέσω διμερών συζητήσεων με τη Ρωσία που έχουν αποκλείσει την Ευρώπη και την Ουκρανία, τρομάζοντας τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που φοβούνται ότι μια ύφεση των ΗΠΑ με τη Μόσχα θα μπορούσε να απειλήσει την ήπειρο. Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί βαθύτερη οικονομική συνεργασία με τη Ρωσία εάν καταστεί δυνατή η επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας.

Ο Πούτιν, ο πρόεδρος της Ρωσίας, μίλησε για τα οικονομικά οφέλη που λέει ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποκομίσουν με το Κρεμλίνο σε περίπτωση διευθέτησης στην Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι «αρκετές εταιρείες» είχαν ήδη επαφή για πιθανές συμφωνίες.

Η Nord Stream 2 AG, η μητρική εταιρεία του αγωγού με έδρα την Ελβετία, έλαβε έκτακτη αναστολή στη διαδικασία πτώχευσης τον Ιανουάριο για τουλάχιστον τέσσερις μήνες.

Σύμφωνα με δικαστικό έγγραφο, ο μέτοχος του Nord Stream 2 — Gazprom — υποστήριξε ότι η νέα κυβέρνηση Τραμπ, καθώς και οι γερμανικές εκλογές τον Φεβρουάριο του 2025, «προφανώς μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες στις συνθήκες του Nord Stream 2» που δικαιολογούν καθυστέρηση. Η υποβολή αναφερόταν σε «σύνθετες γεωπολιτικές υποθέσεις» και το καθεστώς κυρώσεων.

Τι δηλώνει ο Βάρνινγκ

Ο Βάρνινγκ είπε στους Financial Times ότι «δεν συμμετείχε σε καμία συζήτηση με αμερικανούς πολιτικούς ή εκπροσώπους επιχειρήσεων», προσθέτοντας ότι «ακολουθούσε από αυτή την άποψη τους κανόνες [ως] πρόσωπο υπό κυρώσεις από τις ΗΠΑ».

Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, δήλωσε ότι δεν έχει πληροφορίες για συνομιλίες σχετικά με τον αγωγό. Η Gazprom αρνήθηκε να σχολιάσει. Ένας δικηγόρος που εκπροσωπεί το Nord Stream 2 σε ελβετικές διαδικασίες αφερεγγυότητας και ένας διορισμένος από το δικαστήριο θεματοφύλακας των πιστωτών του Nord Steam 2 δεν απάντησαν στα αιτήματα της FT για σχολιασμό.

Ο 69χρονος, Βάρνινγκ  είπε ότι έγινε στενός φίλος του Πούτιν τη δεκαετία του 1990 αφού ίδρυσε ένα γραφείο για τη δανείστρια Dresdner Bank στην Αγία Πετρούπολη, όπου ο άγνωστος τότε Πούτιν ήταν επικεφαλής της επιτροπής εξωτερικών σχέσεων της πόλης.

Οι δυο τους ήρθαν τόσο κοντά που ο Πούτιν ζήτησε από τον Warnig να κρατήσει τις κόρες του στο σπίτι του τραπεζίτη στο Rödermark όταν η μητέρα τους τραυματίστηκε σοβαρά σε τροχαίο.

Ο Πούτιν, ο οποίος μιλά άπταιστα γερμανικά, δίδαξε στα παιδιά του Βάρνινγκ να κάνουν σκι στο Νταβός και τον προσκάλεσε στην κηδεία του πατέρα του, σύμφωνα με μια συνέντευξη του 2023 με τον πρώην αξιωματικό της Στάζι στην Die Zeit.

Όμως ο Βάρινγκ χαρακτήρισε την εισβολή του Πούτιν «απερίγραπτο λάθος» και παραιτήθηκε από τα διοικητικά συμβούλια δύο εταιρειών ενέργειας που διοικούνται από το Κρεμλίνο μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία το 2022.

Είπε στην Die Zeit ότι έκανε προσωπική έκκληση στον Πούτιν να τερματίσει την εισβολή πριν από λίγους μήνες και είπε ότι ο Ρώσος πρόεδρος ήταν τόσο απομονωμένος που «το μόνο άτομο που μπορεί ακόμα να του πει κάτι είμαι εγώ».

Αποχώρησε από τη Nord Stream 2 AG, τη ρωσική εταιρεία που διαχειρίζεται τον αγωγό, το 2023, αλλά είπε στην Die Zeit ότι ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, Alexei Miller, είχε εγγυηθεί να καλύψει το κόστος της με την ελπίδα να σώσει ό,τι είχε απομείνει.

Η αμερικανική κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν του επέβαλε κυρώσεις το 2022.