Γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί: Η ναυτιλία εμπλέκεται όλο και περισσότερο

Ο γεωστρατηγικός ρόλος της ναυτιλίας αναδεικνύεται από την εμπορική σύγκρουση των υπερδυνάμεων ΗΠΑ και Κίνας αλλά και το «πλασάρισμα» της Ινδίας ως νέου μεγάλου παίκτη της διεθνούς οικονομίας. Ενα ρόλο, τη σημασία του οποίου στη διακίνηση και εξασφάλιση αγαθών και ενέργειας, δεν παύουν να επισημαίνουν χρόνια τώρα οι θεσμικοί εκπρόσωποι του κλάδου, μηδέ εξαιρουμένης της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών. Οι Κινέζοι χρειάσθηκε να περάσουν σχεδόν 600 χρόνια από την περίοδο 1400-1500 μ.Χ. που οι αυτοκράτορές τους αποφάσισαν να καταστρέψουν τον στόλο τους, τον μεγαλύτερο στον κόσμο εκείνη την εποχή για να εστιάσουν και πάλι σε μια νέα ναυτιλιακή στρατηγική. Από τις αρχές του 2000 με την ένταξη της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, το Πεκίνο υλοποίησε με συνέπεια μια στρατηγική που εκτός των άλλων στόχευε και στη δημιουργία ενός μεγάλου εμπορικού στόλου.

Επανασύσταση

Οι πρόσφατες αμφιλεγόμενες πρωτοβουλίες επιβολής δασμών του προέδρου Τραμπ που συνοδεύονται και από επιθετικές πολιτικές δηλώσεις κατά της κινεζικής υπεροπλίας στη θάλασσα δεν είναι τυχαίο ότι συνοδεύονται από μία νέα στρατηγική επανασύστασης ουσιαστικά της αμερικάνικης εμπορικής ναυτιλίας. Για πάρα πολύ καιρό, οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμέλησαν τη ναυτιλιακή βιομηχανία. Αυτό τελειώνει με τον νόμο SHIPS for America Act, δήλωνε τον Δεκέμβριο το μέλος του Κογκρέσου John Garamendi που στόχο έχει την αναζωογόνηση της αμερικάνικης ναυτιλίας και ναυπηγικής βιομηχανίας, σε μία εποχή που λιγότερα από 200 ποντοπόρα πλοία φέρουν την αμερικανική σημαία.

Σήμερα μόλις περίπου 80 πλοία υπό αμερικανική σημαία δραστηριοποιούνται στο διεθνές εμπόριο σε σύγκριση με πάνω από 5.500 πλοία υπό κινεζική σημαία. Η Κίνα που εγκαλείται από τη Δύση ως προς την παραβίαση διεθνών κανόνων ανταγωνισμού μέσω κρατικών επιδοτήσεων, έφτασε σήμερα να ελέγχει με 6.600 πλοία το 13,3% του παγκοσμίου στόλου, με μόνο τη «μικρή» Ελλάδα να την ξεπερνά που ελέγχει το 16,9% (Unctad, 2024).

Η Ινδία από την πλευρά της αρχίζει να αντιλαμβάνεται και αυτή τον ρόλο της ναυτιλίας και θέτει σε εφαρμογή το σχέδιο «Maritime India Vision 2030». Το Νέο Δελχί που διαθέτει ένα στόλο από μόλις 1.530 πλοία, σχεδιάζει να επεκτείνει τον στόλο του κατά τουλάχιστον 1.000 πλοία εντός μιας δεκαετίας, μέσα από μια συνεργασία κρατικών και ιδιωτικών κεφαλαίων.

Σε αυτό το πλαίσιο που η ναυτιλία εμπλέκεται όλο και περισσότερο στους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς και τη μάχη για την επικράτηση μεταξύ των μεγάλων υπερδυνάμεων, η ΕΕ έχει το στρατηγικό πλεονέκτημα στον τομέα καθώς ελέγχει το 40% του παγκοσμίου στόλου και με την ελληνόκτητη ναυτιλία να αποτελεί την «υπεροπλία της Ευρώπης» όπως τονίζει σε κάθε ευκαιρία η πρόεδρος της ΕΕΕ Μελίνα Τραυλού, καθώς ελέγχει το 60% του ευρωπαϊκού στόλου.

Η ισχυρή ναυτιλία ίσως είναι το μόνο πλεονέκτημα που έχει αυτή τη στιγμή η ΕΕ έναντι των ανταγωνιστών της και προφανώς θα πρέπει να το διατηρήσει. Από την άποψη αυτή δεν μπορούσε να ήταν πιο επίκαιρη η αναγνώριση έμπρακτα του ρόλου της ευρωπαϊκής ναυτιλίας στις νέες πρωτοβουλίες της Κομισιόν για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, όπως είναι η «Πυξίδα της ανταγωνιστικότητας» και η «Καθαρή βιομηχανική συμφωνία».

H μεγάλη αλλαγή στην Ευρώπη υπέρ της ναυτιλίας είναι πλέον εμφανής. Μια πραγματικότητα που καταγράφεται με την ευρεία αποδοχή του αναντικατάστατου ρόλου της ναυτιλίας, αλλά και με τη συνειδητοποίηση ότι το μέλλον της ευρωπαϊκής ναυτιλίας είναι άρρηκτα συνυφασμένο με την ανταγωνιστικότητά της, ειδικά στο σύγχρονο περιβάλλον, όπου οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις, οι εμπορικές αντιπαραθέσεις και οι έντονες τάσεις προστατευτισμού εντείνονται στον πλανήτη, τόνιζε μιλώντας στη γενική συνέλευση της ΕΕΕ η πρόεδρός της Μελίνα Τραυλού.

Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ