Οι χώρες της Ευρωζώνης με το υψηλότερο δημόσιο χρέος – Πόσο ευάλωτη είναι η Ελλάδα;

Τα τελευταία χρόνια, ο κίνδυνος που σχετίζεται με το δημόσιο χρέος στην Ευρωζώνη έχει μεταβληθεί σημαντικά, με ορισμένες χώρες να επιδεινώνουν τη δημοσιονομική τους θέση και άλλες να σημειώνουν εντυπωσιακή ανάκαμψη. Παρά τις βελτιώσεις από την περίοδο της κρίσης χρέους, η ανησυχία παραμένει υψηλή, ιδίως καθώς οι αυξημένες αποδόσεις των ομολόγων και η δημοσιονομική χαλάρωση επηρεάζουν τη μακροοικονομική σταθερότητα.

Η Ελλάδα εξακολουθεί να θεωρείται η πιο ευάλωτη οικονομία της Ευρωζώνης, καθώς το δημόσιο χρέος της παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Ωστόσο, η μεγάλη αλλαγή έγκειται στη Γαλλία, η οποία πλέον βρίσκεται πλέον μεταξύ των πιο ευάλωτων χωρών, κυρίως λόγω του υψηλού ελλείμματος και της πολιτικής αστάθειας που εμποδίζει την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Το Βέλγιο, η Ιταλία και η Αυστρία συμπληρώνουν τη λίστα των κρατών με τις μεγαλύτερες μακροοικονομικές προκλήσεις, καθώς οι χώρες αυτές αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος δανεισμού και στασιμότητα στη μείωση του χρέους τους.

Διάγραμμα 1. Δημόσιο χρέος και δημοσιονομικό ισοζύγιο ως ποσοστό του ΑΕΠ (2024)

Αντίθετα, ορισμένες χώρες που στο παρελθόν βρίσκονταν στο επίκεντρο της κρίσης χρέους, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, έχουν αντιστρέψει την πορεία τους και πλέον κατατάσσονται στις πιο ανθεκτικές οικονομίες. Οι δύο αυτές χώρες πέτυχαν σημαντικές μειώσεις στα επίπεδα του δημόσιου χρέους τους, χάρη στην ισχυρή οικονομική τους μεγέθυνση και τις αυστηρές δημοσιονομικές πολιτικές.

Ο κίνδυνος που σχετίζεται με το δημόσιο χρέος δεν διαμορφώνεται από ένα μόνο στοιχείο, αλλά από έναν συνδυασμό οικονομικών, δημοσιονομικών και χρηματοπιστωτικών παραγόντων. Ένας βασικός παράγοντας είναι το υψηλό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει το υψηλότερο επίπεδο χρέους, ξεπερνώντας το 190% του ΑΕΠ, ενώ η Ιταλία ακολουθεί με περίπου 150%. Η Γαλλία, που δεν αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα στο παρελθόν, βρίσκεται πλέον υπό πίεση, με χρέος που πλησιάζει το 130% του ΑΕΠ και δημοσιονομικό έλλειμμα που ξεπερνά το 6%.

Η δημοσιονομική πολιτική αποτελεί έναν ιδιαίτερα κρίσιμο παράγοντα. Ενώ χώρες όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία κατάφεραν να μειώσουν σημαντικά τα ελλείμματά τους, άλλες, όπως η Γαλλία και το Βέλγιο, παρουσιάζουν στασιμότητα ή και επιδείνωση στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών τους. Η αυξημένη δημοσιονομική χαλάρωση που παρατηρήθηκε σε πολλές χώρες μετά την πανδημία οδήγησε σε αυξημένα ελλείμματα, τα οποία τώρα γίνονται δυσκολότερο να ελεγχθούν. Τα τελευταία χρόνια, οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων έχουν αυξηθεί σημαντικά, κυρίως λόγω της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Εάν χώρες όπως η Γαλλία και το Βέλγιο δεν λάβουν αποφασιστικά μέτρα για τη μείωση των ελλειμμάτων τους, θα μπορούσαν να βρεθούν αντιμέτωπες με μεγαλύτερη αβεβαιότητα και πιθανή αναταραχή στις αγορές.