ΕΚΤ: Η τελευταία «εύκολη» μείωση επιτοκίων

Τη μείωση κατά 25 μονάδες βάσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχουν εκτιμήσει πλήρως οι αγορές για τη σημερινή συνεδρίαση, με το βασικό επιτόκιο να διαμορφώνεται στο 2,5% από το 4% που είχε βρεθεί στα μέσα του περασμένου έτους. Οι αγορές επίσης υπολογίζουν μια περαιτέρω μείωση στο 2% μέχρι το τέλος του 2025.

Πρόκειται για τη δεύτερη μείωση των επιτοκίων το 2025 και ενδεχομένως την τελευταία ομόφωνη καθώς οι διαφωνίες μεταξύ των μελών του δ.σ. αναμένεται να αυξηθούν εν μέσω της αβεβαιότητας για τους δασμούς και της  πιθανής αύξησης των αμυντικών δαπανών.

Τους τελευταίους εννέα μήνες αγορές και αναλυτές ανέμεναν η κεντρική τράπεζα να ακολουθήσει ένα σχετικά γοργό ρυθμό αποκλιμάκωσης των επιτοκίων, καθώς ο πληθωρισμός παρέμενε κάτω από το 3% ενώ η ανάπτυξη της ευρωζώνης ήταν αναιμική.

Το ουδέτερο επιτόκιο

Ωστόσο, η κεντρική τράπεζα φαίνεται τώρα να βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το «ουδέτερο επιτόκιο», στο οποίο η πολιτική δεν τονώνει ούτε περιορίζει την οικονομία, οπότε τα επιτόκια θα αναμενόταν να παραμείνουν σε αναμονή. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής διαφωνούν σχετικά με το πού ακριβώς βρίσκεται αυτό το επίπεδο και κατά πόσον τα επιτόκια ενδέχεται να χρειαστεί να μειωθούν ακόμη και κάτω από αυτό το επίπεδο ως απάντηση σε παράγοντες όπως η χαμηλή ανάπτυξη.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, μιλώντας στο CNBC τον Ιανουάριο σημείωσε ότι πιστεύει ότι το εύρος κυμαίνεται μεταξύ 1,75% και 2,25% έναντι της προηγούμενης εκτίμησής της ότι κυμαίνεται μεταξύ 1,75% και 2,5%.

Οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ στην έκθεση τους τον Φεβρουάριο όρισαν επίσης το ουδέτερο επιτόκιο μεταξύ του 1,75% και 2,25%. Ωστόσο, οι ερευνητές προειδοποίησαν για την υπερβολική εξάρτηση από το ουδέτερο επιτόκιο, το οποίο αντιπροσωπεύει ένα θεωρητικό επίπεδο για το κόστος δανεισμού που ούτε τονώνει ούτε περιορίζει την οικονομική δραστηριότητα.

Οι αναλυτές της Bank of America Global Research ανέφεραν σε σημείωμά τους την Τετάρτη ότι μετά τη σημερινή συνεδρίαση αναμένουν αυξημένες εσωτερικές διαφωνίες μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής.

«Αυτή είναι η τελευταία «εύκολη» μείωση επιτοκίων κατά την άποψή μας, καθώς οι διαφωνίες αυξάνονται» ανέφεραν. Ωστόσο, επανέλαβαν την άποψή τους ενόψει των προσδοκιών της αγοράς για μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ στο 1,5% έως τον Σεπτέμβριο.

«Η συζήτηση μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ έχει ενταθεί τις τελευταίες εβδομάδες» σημείωσαν οι αναλυτές της Goldman Sachs, που αναμένουν ότι η ψηφοφορία του δ.σ. θα επικεντρωθεί στο κατά πόσον οι ευρύτερες χρηματοπιστωτικές συνθήκες, οι συνθήκες τραπεζικού δανεισμού, οι επιχειρηματικές εκθέσεις και ο δανεισμός δείχνουν ότι τα επιτόκια εξακολουθούν να είναι περιοριστικά.

Αύξηση δαπανών

Στο μεταξύ, οι προοπτικές θολώνουν από μια σειρά παραγόντων που προκαλούν αναταραχή στις αγορές και την οικονομία. Ως εκ τούτου, οι επενδυτές θα εστιάσουν στις μακροοικονομικές προβλέψεις για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη διατηρώντας όμως επιφυλάξεις.

Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει δασμούς στους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους τους, οι οποίοι αναμένεται να προκαλέσουν επιβράδυνση σε παγκόσμιους κλάδους, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων  αλλά οι δασμοί ενδέχεται να περιοριστούν. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι η επόμενη στη σειρά για υψηλούς δασμούς με την προοπτική μιας διαπραγμάτευσης να παραμένει επίσης στο παιχνίδι. Ο αντίκτυπος αυτών των δασμών θα ήταν επίσης αβέβαιος, με την επιβράδυνση του εμπορίου να συμπαρασύρει την οικονομική δραστηριότητα, αλλά και ενδεχομένως να επιβαρύνει το ευρώ, αυξάνοντας το κόστος των εισαγωγών.

Την ίδια στιγμή οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ετοιμάζονται να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες, καθώς οι ΗΠΑ αποφάσισαν να αναστείλουν τις παραδόσεις στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία.

Το ράλι του ευρώ

Η συμφωνία για την μεταρρύθμιση του γερμανικού κανόνα για το χρέος αν και δεν έχει οριστικοποιηθεί εκτιμάται ότι θα τεθεί ως ερώτημα στην συνέντευξη Τύπου που θα ακολουθήσει την απόφαση της ΕΚΤ. Το ενδεχόμενο να ξεκλειδώσει κεφάλαια έως και 1 τρισ. ευρώ που θα χρηματοδοτήσουν άμυνα και υποδομές έδωσε καύσιμα να συνεχιστεί το ράλι στο ευρώ.

«Η μεγάλη αλλαγή που έχουμε δει στη γερμανική δημοσιονομική πολιτική παρέχει ένα σημαντικό είδος «ουράς» για το ευρώ, ώστε να ενισχυθεί περαιτέρω βραχυπρόθεσμα» εξηγεί στο Reuters ο Lee Hardman, ανώτερος αναλυτής νομισμάτων στην MUFG. «Σίγουρα η αγορά τιμολογεί τώρα … μια πιο θετική προοπτική για την ευρωπαϊκή οικονομία, με τα δημοσιονομικά κίνητρα να παρέχουν πιθανότατα μεγαλύτερη στήριξη στην ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια» πρόσθεσε.

Οι αναλυτές της Rabobank εκτιμούν ότι τα κέρδη του ευρώ «οφείλονται εν μέρει στις προσδοκίες ότι τα περιθώρια για περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ θα είναι πιο περιορισμένα», με τις μεταρρυθμίσεις και την αύξηση των δαπανών να φέρνουν την «υπόσχεση για μια ανάκαμψη της οικονομικής ανάπτυξης».

Εξακολουθεί να είναι περιοριστική;

Παρ’ όλη αυτή την αβεβαιότητα υπάρχουν και οι αναλυτές που δεν αναμένουν ότι η ΕΚΤ θα επικαιροποιήσει σημαντικά τις κατευθυντήριες γραμμές της, οι οποίες τον Ιανουάριο τόνιζαν ότι ο πληθωρισμός αναμένεται να συγκλίνει προς τον στόχο, η νομισματική πολιτική παραμένει περιοριστική και η κεντρική τράπεζα θα συνεχίσει την εξαρτώμενη από τα δεδομένα προσέγγισή της.

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στο κατά πόσον θα αλλάξει το μήνυμα ότι η πολιτική είναι «περιοριστική» και κατά πόσον θα υπάρξει μια υπόδειξη ότι μπορεί να υπάρξει συγκράτηση των επιτοκίων στην επόμενη συνεδρίαση του Απριλίου.

«Δεδομένης της ασυνήθιστης αβεβαιότητας που δημιουργείται από τις τρέχουσες πολιτικές και γεωπολιτικές εξελίξεις, αναμένουμε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα καθοδηγηθεί αυτή την εβδομάδα από την επιθυμία να μεγιστοποιήσει την προαιρετικότητα σχετικά με τις επόμενες κινήσεις», ανέφεραν οι αναλυτές της Citi την Τετάρτη.

«Πιστεύουμε ότι αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε μια πιο προσεκτική επικοινωνία, που δεν θα διαβεβαιώνει πλέον ότι η νομισματική πολιτική είναι περιοριστική. Ωστόσο, δεν θα το εκλαμβάναμε αυτό ως ένδειξη ότι επίκειται παύση της διαδικασίας χαλάρωσης. Η μεταβολή της γεωπολιτικής μπορεί τελικά να δημιουργήσει αναπληθωριστικές δημοσιονομικές πολιτικές, αλλά βραχυπρόθεσμα, πιθανότατα θα αυξήσει το επιχείρημα για τη νομισματική χαλάρωση».

Υπενθυμίζεται ότι στη συνεδρίαση του Ιανουαρίου στην ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας υπήρξε αλλαγή από την γερακίσια γλώσσα που υιοθέτησε τον Δεκέμβριο. Η ΕΚΤ εγκατέλειψε τη δέσμευσή της να «διατηρήσει τα επιτόκια επαρκώς περιοριστικά για όσο διάστημα είναι απαραίτητο» για να μειώσει τον πληθωρισμό σύμφωνα με τον στόχο της 2%.