Σύνοδος Κορυφής: Τα «βρήκαν» για Ουκρανία οι ηγέτες της ΕΕ – Η «παραφωνία» Ορμπάν

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν τη στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας, αλλά χωρίς την υποστήριξη του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν.

Στην παρούσα γεωπολιτική συγκυρία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σχέδιο για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης με την ενεργοποίηση πόρων ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ. Θα υπάρξει ενεργοποίηση ρήτρας διαφυγής προκειμένου τα ευρωπαϊκά κράτη να ξοδεύουν για την άμυνα τους χωρίς να υπόκεινται στους δημοσιονομικούς κανόνες για το χρέος και το έλλειμμα που διέπουν την Ένωση.

Μετά την ολοκλήρωση της συνόδου κορυφής της ΕΕ, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι «έγινε δεκτή η πρόταση της χώρας της, να μην υπολογιστούν οι αμυντικές δαπάνες στον λόγο του δημόσιου ελλείμματος προς το ΑΕΠ». «Σε ό,τι αφορά το δημόσιο χρέος υπάρχει κάποιος κίνδυνος, σκεφτόμαστε να υιοθετήσουμε εργαλεία προς εγγύηση των ιδιωτικών επενδύσεων, με πρότυπο το InvestEU», πρόσθεσε η Ιταλίδα πρωθυπουργός.

Η Μελόνι επανέλαβε πως «σε ό,τι αφορά την αποστολή ευρωπαϊκών δυνάμεων στην Ουκρανία, διατηρεί πολλές επιφυλάξεις και είναι κάτι το οποίο δεν θεωρεί αποτελεσματικό». «Αποκλείω ότι μπορεί να αποσταλούν Ιταλοί στρατιώτες, καλύτερα να σκεφθούμε μονιμότερες λύσεις. Η διεύρυνση του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ θα ήταν μια μονιμότερη λύση», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Σε σχέση με το πρόγραμμα αμυντικής θωράκισης της Ευρώπης, η Ιταλίδα πρωθυπουργός τόνισε ότι «ο εξοπλισμός δεν είναι η κατάλληλη λέξη», διότι «το θέμα της άμυνας αφορά πρώτες ύλες και πολλούς άλλους τομείς». «Δεν στέλνουμε ξεκάθαρα μηνύματα στους πολίτες», ολοκλήρωσε η επικεφαλής της κυβέρνησης της Ρώμης.

Το πλήρες κείμενο συμπερασμάτων

Στο κείμενο των συμπερασμάτων για την Ουκρανία που υπογράφουν οι 26 ηγέτης της ΕΕ -ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας άσκησε- το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι θα συνεχίσει να είναι στο πλευρό της χώρας. Επαναβεβαιώνει την ακλόνητη υποστήριξη στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, στα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορά της.
Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και διεθνή ασφάλεια» σημειώνεται και υπογραμμίζεται η ανάγκη για μια δίκαιη και σταθερή ειρήνη με βάση τον χάρτη του ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο.

Ενόψει της νέας δυναμικής των διαπραγματεύσεων που θα πρέπει να οδηγήσουν σε μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία των ακόλουθων αρχών:

• Δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία,
• Δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις που επηρεάζουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς τη συμμετοχή της Ευρώπης. Η ασφάλεια της Ουκρανίας, της Ευρώπης, η διατλαντική και η παγκόσμια ασφάλεια είναι αλληλένδετες,
• Οποιαδήποτε εκεχειρία ή κατάπαυση του πυρός μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο ως μέρος της διαδικασίας που οδηγεί σε μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία,
• Οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, οι οποίες θα συμβάλλουν στην αποτροπή μελλοντικών ρωσικών επιθέσεων,
• Η ειρήνη πρέπει να σέβεται την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.

Η επίτευξη της «ειρήνης μέσω της ισχύος» απαιτεί η Ουκρανία να βρίσκεται στην ισχυρότερη δυνατή θέση, με βασικό στοιχείο τις ισχυρές στρατιωτικές και αμυντικές ικανότητες της Ουκρανίας. Αυτό ισχύει πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου. Για τον σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει δεσμευμένη, σε συντονισμό με τους εταίρους και συμμάχους της, να παράσχει ενισχυμένη πολιτική, χρηματοπιστωτική, οικονομική, ανθρωπιστική, στρατιωτική και διπλωματική στήριξη στην Ουκρανία και τον λαό της και να εντείνει την πίεση στη Ρωσία, μεταξύ άλλων μέσω περαιτέρω κυρώσεων και με την ενίσχυση της επιβολής των υφιστάμενων μέτρων, προκειμένου να αποδυναμωθεί η ικανότητά της να συνεχίσει να διεξάγει τον επιθετικό της πόλεμο.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία τακτική και προβλέψιμη οικονομική στήριξη. Το 2025, θα παράσχει στην Ουκρανία 30,6 δισεκατομμύρια ευρώ, με τις εκταμιεύσεις από τη διευκόλυνση για την Ουκρανία να αναμένεται να φθάσουν τα 12,5 δισεκατομμύρια ευρώ και 18,1 δισεκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας G7 ERA που αποπληρώνεται από τα έκτακτα κέρδη που απορρέουν από τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να λάβει ταχέως όλα τα αναγκαία μέτρα για την εμπροσθοβαρή χρηματοδότηση στο πλαίσιο των ανωτέρω μέσων. Προτρέπει επίσης την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν όλες τις επιλογές στο πλαίσιο της διευκόλυνσης για την Ουκρανία για να αυξήσουν τη χρηματοδοτική στήριξη προς την Ουκρανία.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν σχετικά με την παροχή στρατιωτικής υποστήριξης στην Ουκρανία. Εκτός από τα κονδύλια που έχουν ήδη δεσμευθεί για την Ουκρανία για το τρέχον έτος, χαιρετίζει την ετοιμότητα των κρατών μελών να εντείνουν επειγόντως τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των πιεστικών στρατιωτικών και αμυντικών αναγκών της Ουκρανίας, ιδίως την παράδοση συστημάτων αεράμυνας, πυρομαχικών και πυραύλων, την παροχή της απαραίτητης εκπαίδευσης και εξοπλισμού για τις ουκρανικές δυνάμεις και άλλες ανάγκες που μπορεί να έχει η Ουκρανία. Επισημαίνει εν προκειμένω τον σημαντικό ρόλο της αποστολής στρατιωτικής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς υποστήριξη της Ουκρανίας (EUMAM Ukraine). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο να προωθήσει ταχέως τις εργασίες σχετικά με τις πρωτοβουλίες, ιδίως εκείνη της Ύπατης Εκπροσώπου, για τον συντονισμό της αυξημένης στρατιωτικής στήριξης της ΕΕ προς την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της συνιστώσας των στρατιωτικών αναγκών της πρωτοβουλίας G7 ERA.

Μια Ουκρανία ικανή να αμυνθεί αποτελεσματικά αποτελεί αναπόσπαστο μέρος οποιωνδήποτε μελλοντικών εγγυήσεων ασφαλείας. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη δεσμεύονται να συμβάλουν στην εκπαίδευση και τον εξοπλισμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και να εντείνουν τις εργασίες για την περαιτέρω στήριξη και ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας και την εμβάθυνση της συνεργασίας της με την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.

Υπό το πρίσμα των διαπραγματεύσεων για μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη είναι έτοιμα να συμβάλουν περαιτέρω στις εγγυήσεις ασφάλειας με βάση τις αντίστοιχες αρμοδιότητες και ικανότητές τους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μεταξύ άλλων με τη διερεύνηση της πιθανής χρήσης μέσων κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ). Οι εγγυήσεις ασφαλείας θα πρέπει να αναληφθούν από κοινού με την Ουκρανία, καθώς και με ομοϊδεάτες και εταίρους του ΝΑΤΟ.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι όλη η στρατιωτική στήριξη καθώς και οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία θα παρασχεθούν με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει το εγγενές δικαίωμα της Ουκρανίας να επιλέξει το δικό της πεπρωμένο, βάσει του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εντείνει τη στήριξη των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών της Ουκρανίας στην πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή, τη Σλοβακία και την Ουκρανία να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την εξεύρεση λειτουργικών λύσεων στο ζήτημα της διαμετακόμισης φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες που εξέφρασε η Σλοβακία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα αυτό κατά την επόμενη σύνοδό του.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει την πρόταση για χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τα συμπεράσματα για την Άμυνα, χαιρετίζοντας την πρόταση της Επιτροπής για ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ως άμεσο μέτρο, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο «σε όλα τα κράτη μέλη».

Στα συμπεράσματα επισημαίνεται ότι η ΕΕ θα επιταχύνει την κινητοποίηση των απαραίτητων μέσων και της χρηματοδότησης προκειμένου να ενισχύσει την ασφάλεια της ΕΕ και την προστασία των πολιτών της. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι «η ΕΕ θα ενισχύσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα, θα μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κρίσιμα κενά όσον αφορά τις δυνατότητές της και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση ανάλογα σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις απαιτούμενες ποσότητες και στον απαιτούμενο ρυθμό. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης και, μεταξύ άλλων: «χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει στο Συμβούλιο την ενεργοποίηση, με συντονισμένο τρόπο, της εθνικής ρήτρας διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως άμεσο μέτρο και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του Συμβουλίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο σε όλα τα κράτη μέλη». Καλωσορίζεται, επίσης, η πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει πρόταση για ένα νέο μέσο της ΕΕ που θα παρέχει στα κράτη μέλη δάνεια που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους έως 150 δισεκατομμυρίων ευρώ και καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει την πρόταση αυτή επειγόντως. όπως σημειώνει το ΑΠΕ.

Συμμαχία προθύμων

Νωρίτερα μέσα στην ημέρα, η Κάγια Κάλας, επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι ηγέτες εξετάζουν το ενδεχόμενο να δημιουργήσουν έναν «συνασπισμό των προθύμων, έτσι ώστε μια χώρα να μην μπορεί να μπλοκάρει όλες τις άλλες».

Οι φόβοι ότι η Σλοβακία θα μπορούσε μαζί με την Ουγγαρία να καθυστερήσει τη συμφωνία υποχώρησαν αφού ο λαϊκιστής πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο εξασφάλισε στο κοινό κείμενο διατύπωση που θα δέσμευε την ΕΕ να στηρίξει τη Μπρατισλάβα στις προσπάθειές της να πιέσει την Ουκρανία να επανεκκινήσει τους ρωσικούς αγωγούς φυσικού αερίου που διέρχονται από το έδαφός της.

Να σημειωθεί ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αποχώρησε πρόωρα από τη Σύνοδο Κορυφής, ενόψει της αυριανής παροχής ψήφου εμπιστοσύνης στη Βουλή. Η αποχώρησή του έρχεται την ώρα που οι ηγέτες στην αίθουσα επισφραγίζουν τα κοινά συμπεράσματα για την άμυνα και προχωρούν στη συζήτηση για το μέλλον της Ουκρανίας. Η Ελλάδα θα εκπροσωπηθεί από την Κύπρο στις υπόλοιπες συνομιλίες, αναφέρουν πηγές στο Euronews.

Με πληροφορίες από in.gr