Επιτροπή Ανταγωνισμού: Αιφνιδιαστικοί έλεγχοι σε ακτοπλοϊκές εταιρείες

Αιφνίδιους ελέγχους σε ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις πραγματοποίησε στις 5 και 6 Μαρτίου η Επιτροπή Ανταγωνισμού υπό το φως των συναντήσεων που είχε στις αρχές Δεκεμβρίου στο Υπουργείο Ναυτιλίας με τον Υπουργό Χρήστο Στυλιανίδη, αλλά και των τελευταίων καταγγελιών της ακτοπλοϊκής εταιρείας Fast Ferries για την Seajets του Μάριου Ηλιόπουλου.

Οι έλεγχοι αφορούσαν επιχειρήσεις δραστηριοποιούμενες στον κλάδο της ακτοπλοΐας και ιδίως στον κλάδο παροχής υπηρεσιών θαλάσσιας μεταφοράς επιβατών, ΙΧ οχημάτων και φορτηγών και σε ενώσεις επιχειρήσεων, αναφορικά με πιθανές αντι-ανταγωνιστικές οριζόντιες συμπράξεις ή/και ενδεχόμενη απόφαση ένωσης επιχειρήσεων, καθώς και αναφορικά με πιθανή πρόσκληση σε απαγορευμένη σύμπραξη και ανακοίνωση μελλοντικών προθέσεων τιμολόγησης μεταξύ ανταγωνιστών, κατά παράβαση των άρθρων 1 ν. 3959/2011 ή/και 101 ΣΛΕΕ και 1Α ν. 3959/2011 αντιστοίχως.

Υπενθυμίζεται ότι στις 9 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Ναυτιλίας συνάντηση του κ. Στυλιανίδη με την Επιτροπή Ανταγωνισμού  με αντικείμενο τις τιμές των εισιτηρίων για το 2025 στην ακτοπλοΐα και τη λειτουργία του ανταγωνισμού μεταξύ των ακτοπλοϊκών εταιρειών. Όπως ανακοίνωσε τότε το Υπουργείο στη συνάντηση συζητήθηκε η τιμολόγηση των εισιτηρίων και «το ενδεχόμενο να έχουν δεσπόζουσα θέση κάποιες ακτοπλοϊκές εταιρείες, με αποτέλεσμα ο ανταγωνισμός να μην είναι πλήρης».

Όπως επισημαίνει σε σχετική ανακοίνωσή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού, «η ακτοπλοΐα αποτελεί σημαντικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας και το συνδετικό κρίκο μεταξύ της ηπειρωτικής Ελλάδας και του νησιωτικού της πλέγματος. Η ακτοπλοΐα συνδέει 115 κατοικήσιμα νησιά στα οποία ζει το 14,6% του πληθυσμού της χώρας. Από αυτά τα νησιά, μόνο τα 25 διαθέτουν αεροδρόμιο,  ενώ το 85% των εμπορευματικών αναγκών των νησιών και το σύνολο της τροφοδοσίας τους καλύπτονται με τα ακτοπλοϊκά πλοία».

Σημειώνεται ότι η διεξαγωγή ελέγχων γίνεται σε επιχειρήσεις από τις οποίες μπορεί να συλλεχθούν στοιχεία για αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές στην ερευνώμενη αγορά και δεν προδικάζει ότι οι επιχειρήσεις έχουν εμπλακεί σε αντι-ανταγωνιστική συμπεριφορά ούτε προδικάζει το αποτέλεσμα της έρευνας.

Νομικό πλαίσιο

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού, ως θεματοφύλακας της εύρυθμης λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς, είναι επιφορτισμένη με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού βάσει του ν. 3959/2011 και των άρθρων 101/102 ΣΛΕΕ.

• Τα άρθρα 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ απαγορεύουν συμπράξεις μεταξύ επιχειρήσεων (συμφωνίες, αποφάσεις ενώσεων ή εναρμονισμένες πρακτικές) που έχουν ως αντικείμενο ή αποτέλεσμα τον περιορισμό του ανταγωνισμού.
• Το άρθρο 1Α του ν. 3959/2011 απαγορεύει μονομερείς πρακτικές που συνιστούν πρόσκληση σε απαγορευμένη σύμπραξη και ανακοίνωση μελλοντικών προθέσεων τιμολόγησης προϊόντων και υπηρεσιών προς ανταγωνιστές.
• Τα άρθρα 2 του ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ απαγορεύουν την καταχρηστική συμπεριφορά επιχειρήσεων με δεσπόζουσα θέση στην αγορά.

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού επισημαίνει ότι στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, θα παρεμβαίνει κατά άμεση προτεραιότητα όπου κρίνεται απαραίτητο και θα εξετάζει κάθε σχετική περίπτωση που θα υποπέσει στην αντίληψή της, με την υποβολή καταγγελίας, αίτησης επιείκειας ή ανώνυμων σχετικών πληροφοριών μέσω του ασφαλούς ψηφιακού περιβάλλοντος (whistleblowing) ή άλλως, και θα επιβάλλει αυστηρότατες διοικητικές κυρώσεις στις επιχειρήσεις που τυχόν μετέρχονται αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών βάσει των διατάξεων του ν. 3959/2011 και 101/102 ΣΛΕΕ.

Το πρόγραμμα επιείκειας της Επιτροπής Ανταγωνισμού

Η διαπίστωση συμμετοχής επιχείρησης σε συμφωνίες καρτελικής φύσεως, δηλαδή σε μυστικές συμφωνίες μεταξύ ανταγωνιστών, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο τον καθορισμό τιμών ή ποσοτήτων, κατανομή πελατών ή μεριδίων αγοράς, ή βάσει των οποίων λαμβάνει χώρα νόθευση διαγωνισμών, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά πρόστιμα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, σε ποινικές κυρώσεις των υπεύθυνων φυσικών προσώπων και σε αποκλεισμό των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων από δημόσιους διαγωνισμούς και συμβάσεις παραχωρήσεων για τρία (3) έτη από την έκδοση της απόφασης.

Η ένταξη στο πρόγραμμα επιείκειας της Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει σημαντικά πλεονεκτήματα για τις επιχειρήσεις, ενώσεις επιχειρήσεων και τα φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπλακεί σε τέτοιου είδους συμφωνίες, καθώς με αυτή επιτυγχάνεται:

• Ολική ή μερική απαλλαγή από τα διοικητικά πρόστιμα ή μείωση αυτών,
• Εξάλειψη του αξιοποίνου ή μειωμένη ποινή για τα υπαίτια φυσικά πρόσωπα,
• Πλήρης απαλλαγή της επιχείρησης από κάθε είδους διοικητικές κυρώσεις, και
• Μη αποκλεισμό των επιχειρήσεων από τους δημόσιους διαγωνισμούς ή τις συμβάσεις παραχώρησης.