PODCAST ΒΑΒΕΛ – Γ. Ποντίκας (πρ. ΕΣΥΦ -Syngenta): Μας σκοτώνουν αυτοί που φέρνουν παράνομα φυτοφάρμακα

«Μας σκοτώνουν αυτοί που φέρνουν τα παράνομα φυτοφάρμακα και η ποινή τους είναι κάποιο μικρό πρόστιμο ή μπορεί και να αθωωθούν»,  καταγγέλλει ο Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Φυτοπροστασίας και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Syngenta, Γιώργος Ποντίκας, σημειώνοντας ότι συνολικά ξεπερνούν το 15% τα συγκεκριμένα σκευάσματα που κυκλοφορούν χωρίς καμία άδεια.

Ο ίδιος προσθέτει, ότι «προσπαθούμε ως σύνδεσμος με μάρτυρες σε αυτές τις δίκες όποτε πηγαίνουμε να εξηγούμε τι είναι. Δυστυχώς, πολλοί από αυτούς σκοτώνουν και τον εαυτό τους, σκοτώνουν και τον καταναλωτή και το περιβάλλον. Κάποιοι νομίζουν ότι τα παράνομα είναι προϊόντα τα οποία κυκλοφορούν σε άλλες χώρες νόμιμα και δεν τα έχουμε εδώ. Υπάρχουν όμως και τα περίφημα πλαστά. Ότι εγώ πάω, να μην αναφέρουμε τις χώρες, από πολύ μακριά μέχρι και πιο κοντά σε εμάς, φτιάχνω ένα ωραίο εργαστήριο, βάζω κάτι από το δραστικό; Ό,τι επικίνδυνο υπάρχει από διάφορους διαλύτες και πρόσθετα συστατικά μέσα στο φάρμακο. Αυτά είναι που κάνουν το πρόβλημα».

Αναφερόμενος στο θέμα της ρευστότητας των αγροτών και συνακόλουθα του αγροτικού τομέα, θυμίζει ότι ακόμα δεν έχουν πληρωθεί στους αγρότες 900 εκατ. ευρώ περυσινών επιδοτήσεων. Άρα λείπουν λεφτά από την αγορά και συνακόλουθα από τις επιχειρήσεις του κλάδου φυτοπροστασίας ο οποίος κάθε χρόνο χρηματοδοτεί τους Έλληνες αγρότες με περίπου 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ προκειμένου να τρέξει η ελληνική παραγωγής. Διαφορετικά προσθέτει, «δεν θα είχαμε να φάμε»

Για το μέλλον της ελληνικής γεωργίας ο πρόεδρος του ΕΣΥΦ τονίζει ότι «πρέπει να έχει μια κατεύθυνση σε παραγωγές αξίας. Δεν μπορεί εύκολα να παίξει με κόστος. Ό,τι και να κάνουμε. Αν το καταφέρει αυτό και έχει μια στρατηγική προσέγγιση σε καλλιέργειες αξίας, αλλά και από τις στρατηγικές καλλιέργειες φτιάξει μια διάρθρωση, μια δομή με συνεταιρισμούς, με μεγάλους ίσως παραγωγούς, πιστεύω ότι έχει λαμπρό μέλλον».

Το low budget story των σιτηρών

Για την Ελλάδα τα σιτηρά είναι σημαντικότερη εκτατική καλλιέργεια, είναι αυτό που λέμε low budget story, αναφέρει ο κ. Ποντίκας. «Θα έλεγα ότι το σκληρό σιτάρι είναι για μία από τις στρατηγικές καλλιέργειες. Γιατί αν δούμε το ranking των χωρών η Ελλάδα είναι μέσα στις δέκα πρώτες. Άρα, έχει ένα διαφοροποιημένο προϊόν το οποίο όμως πρέπει να το δει λίγο καλύτερα. Ο παραγωγός μας στο σκληρό σιτάρι στην Ελλάδα, λόγω του ότι ανεβοκατεβαίνουν και οι τιμές παίζει με τα inputs. Δηλαδή δεν μπορώ την μια χρονιά να βάλω κάτι και την άλλη να μην το βάλω. Θα στερήσω την ποιότητα και την ποσότητα παραγωγής. Δεν πρέπει να είναι κόστος αυτό που λέμε ο οδηγός, δηλαδή πρώτα το κόστος. Πρέπει να έχω το σωστό προϊόν στην αγορά για να μπορέσω να κρατήσω σταθερές τιμές. Και να γλιτώσω όσο περισσότερο γίνεται από αυτό το παίξιμο των τιμών στο πάνω και στο κάτω».

Για το βαμβάκι και τα 500 εκ. εξαγωγών

«Αν πάμε μετά στις υπόλοιπες καλλιέργειες, η καλλιέργεια για την οποία έχουν ακουστεί πάρα πολλά είναι το βαμβάκι», σημειώνει ο πρόεδρος του ΕΣΥΦ. «Μας φέρνει πάρα πολλές επιδοτήσεις. Άρα, είναι ένα εισόδημα για τον παραγωγό μας. Και ταυτόχρονα, είναι μεγάλο κομμάτι του εξαγωγικού μας προϊόντος. Φεύγει έξω, μιλάμε για πάνω από 500 εκατομμύρια. Άρα, η εύκολη λύση, και πολλές φορές διαφωνώ και με την προσέγγιση, είναι ενεργοβόρο, θέλει πολύ νερό και όλα αυτά τα πράγματα τα οποία τα ακούμε και μας κάνουν να κλαίμε. Όχι, δεν είναι και η καλλιέργεια που τρώει το περισσότερο νερό. Άρα, γιατί να μην πάμε και με τις νέες τεχνολογίες σε μια διαχείριση καλύτερη του νερού και να μπορέσουμε να έχουμε μια καλλιέργεια που κι αυτή είναι στρατηγική. Είμαστε ο μόνος παραγωγός στην Ευρώπη. Δεν υπάρχει άλλος. Μόνο η Ελλάδα παράγει. Η Ισπανία είναι πάρα πολύ μικρή. Άρα, να κρατήσουμε, γιατί φοβάμαι ότι έτσι όπως θα γίνει η κλιματική αλλαγή θα αρχίσει το βαμβάκι να φεύγει προς τα πάνω. Θα μας το πάρουν πιθανώς οι φίλοι μας από την Βουλγαρία που έχουν μεγαλύτερες εκτάσεις και θα έχουμε μεγαλύτερο πρόβλημα μετά. Θα το χάσουμε σε οικονομική βάση. Άρα, είμαι υπέρ του να κρατάμε στρατηγικές καλλιέργειες και να μπορούμε να διαχειριστούμε τα υπόλοιπα».

Η περίπτωση του καλαμποκιού

Το καλαμπόκι το 1990 καλλιεργούνταν σε μια έκταση γύρω στα 2,5 εκατομμύρια στρέμματα, αναφέρει ο κ. Ποντίκας. Αυτή την στιγμή μάλλον έχουμε κάτω από ένα εκατομμύριο στρέμματα. Γιατί αυτό; Γιατί από την στιγμή που το καλαμπόκι αποσυνδέθηκε με τις επιδοτήσεις από το 2004-2005 και μετά με την τότε αναθεώρηση της ΚΑΠ δεν υπήρχε έξτρα κίνητρο. Η τιμή σε σχέση με τις οικονομίες κλίμακας που δεν έχει ο Έλληνας παραγωγός δεν μπορούσε να τον βοηθήσει να κρατήσει. Με αποτέλεσμα, η καλλιέργεια να πέσει. Άρα, έχει πέσει στα μισά, με την έννοια της παραγωγής από τις ανάγκες που έχουμε να καταναλώσουμε καλαμπόκι στην Ελλάδα. Έχει μέλλον; Μόνο κάτω από οργανωμένα σχήματα και οικονομίες κλίμακας και με χρήση της νέας τεχνολογίας για αριστοποίηση των εισροών, άρα έλεγχος κοστολογίου, παραγωγικότητα και το νερό μαζί, γιατί είναι ένα πρόβλημα το νερό, το ξέρουμε, γιατί δεν το διαχειριζόμαστε και σωστά.  Είναι μεγάλο μέρος του καλαμπόκι της κτηνοτροφίας μας. Δεν έχουμε καταφέρει να διαφοροποιήσουμε το ελληνικό καλαμπόκι για άλλες χρήσεις που θα μπορούσε να πάει. Με αποτέλεσμα, να μην έχεις διαφοροποιημένο προϊόν και να έχεις παραγωγούς μικρής κλίμακας. Και στην Ελλάδα μου δίνεις την ευκαιρία να πω για το κοστολόγιο, γιατί γίνεται πάρα πολλής λόγος, ειδικότερα για τα προϊόντα φυτοπροστασίας, αλλά και για τις υπόλοιπες εισροές. Είναι το μικρότερο κομμάτι, ειδικά η φυτοπροστασία σε όλο αυτό το κοστολόγιο ειδικά στις μεγάλες καλλιέργειες.

Τα ενεργειακά και το ηλιέλαιο

Έγινε όλη η προσπάθεια για το βιοντίζελ και βλέπουμε ότι έχουμε ανάγκη για μια έκταση ηλίανθου άλλη τόση, δηλαδή άλλα 800.000 στρέμματα για να καλύψουμε τις ανάγκες σαν καταναλωτές. Αυτό το λάδι που τρώμε. Όμως όλο πάει για βιοντίζελ. Είμαστε η μοναδική χώρα στον κόσμο που σχεδόν το 100% της παραγωγής ηλίανθου πάει για βιοντίζελ. Και εισάγουμε το ηλιέλαιο για να το καταναλώσουμε εμείς. Αυτό είναι το παράδοξο που θα έπρεπε να το αναζητήσει και η ελληνική βιομηχανία. Γιατί για μένα είναι κάτι καλό, γιατί έχουμε συμβολαιακή γεωργία για τον παραγωγό, αλλά είναι και λίγο παράδοξο το ότι δεν μπορώ να έχω άλλες τόσες χιλιάδες στρέμματα για να καλύψω το κομμάτι που έχουμε για την κατανάλωση του βρώσιμου λαδιού. Το περίεργο που φαίνεται στην ανάλυση που έκανα πριν είναι ότι ενώ η κυβέρνηση έδωσε 50 ευρώ στο καλαμπόκι για να έχουμε παραγωγή και ασφάλεια, είχαμε πτώση του καλαμποκιού κατά 20%. Είναι τρελό. Μια επιδότηση που δεν λειτούργησε καθόλου. Άρα, σημαίνει ότι έχει μια αφετηρία κόστους πάρα πολύ υψηλή που και αυτό το πενηντάρικο κατά στρέμμα δεν ήταν ικανό να βάλει τον παραγωγό και να καλλιεργήσει καλαμπόκι και να έχουμε περισσότερο καλαμπόκι.

Η σωστή φυτοπροστασία

Για να βρούμε ένα μεγάλο κοστολόγιο από πλευράς αναγκών φυτοπροστασίας, πρέπει να πάμε σε καλλιέργειες όπως είναι το μήλο, που έχει λόγω των προβλημάτων πάρα πολλούς ψεκασμούς και είναι και ένα παράδειγμα ασφάλειας για τον καταναλωτή, γιατί όλοι μας τρώμε πάρα πολλά μήλα κάθε μέρα. Δεν έχει πάθει κανένας τίποτα από τα μήλα που τρώει. Κάτω από τη σωστή φυτοπροστασία που είναι κι ένας από τους λόγους ύπαρξης και του ΕΣΥΦ. Στρατηγικός μας στόχος είναι να εξασφαλίσουμε μέχρι τον παραγωγό ότι η φυτοπροστασία θα γίνεται σωστά, ολοκληρωμένα και χωρίς πρόβλημα για τον τελικό καταναλωτή.

Θα είχαμε επάρκεια τροφίμων χωρίς φυτοφάρμακα;

Την πρώτη σελίδα να ανοίξουμε ή να γουγκλάρουμε, αν θέλετε ή να κάνουμε AI σήμερα και να το ψάξουμε να το δούμε, η κλασική χημική φυτοπροστασία συμβάλλει κατά 40% στην επίτευξη τροφής. Νομίζω δεν χρειάζεται να πω κάτι άλλο. Και με βάση όλες τις αναλύσεις οι οποίες γίνονται θα παραμείνει να είναι ο πυλώνας, ο ένας από τους πυλώνες. Σίγουρα βέβαια, και έτσι πρέπει να το κάνουμε, σαν μέρος της φυτοπροστασίας να έρθει όλο το κομμάτι αυτών που λέμε βιολογικά ή θα το έλεγα καλύτερα βιοφυτοπροστατευτικά ή βιοφυτοδιεγέρτες για να φτιάξουμε τα φυτά μας να αντιμετωπίσουν βιοτικό και αβιοτικό στρες, αλλά και αυτό που λέμε η λίπανση με ένα τέτοιο τρόπο, χωρίς να έχει περιβαλλοντική επιβάρυνση να είναι σε ωφέλεια των φυτών μας και σε καλύτερη παραγωγικότητα. Ναι, η βιομηχανία όλων των εφοδίων είναι μαζί σε αυτό και είναι και ένα ζητούμενο και για εμάς και από τους στόχους που και εγώ έχω βάλει στον ΕΣΥΦ ότι πρέπει να αποκτήσουμε συλλογικότητες, γιατί στη νέα μορφή γεωργίας που πρέπει να προετοιμάσουμε όλοι μας αυτές τις οργανώσεις, θα πρέπει να δουλέψουμε μαζί και δεν βάζω μόνο στους τρεις συνδέσμους που είμαστε πάρα πολύ κοντά ίσως και τα μηχανήματα σαν τέταρτος, δηλαδή φυτοπροστασία, σπόρος, λίπασμα, μηχάνημα, αυτά θα παίξουν μαζί στην επόμενη μέρα της γεωργίας, άρα πρέπει να βρεθούμε να δούμε τι είναι εκείνο που μπορεί να υπάρξουν συνέργειες και να μπορούμε να μιλάμε και όλοι μαζί και ταυτόχρονα μαζί και με την πολιτεία και οποιοδήποτε εμπλεκόμενο σε αυτό που λέμε αλυσίδα παραγωγής τροφής αξίας.

Η ανακύκλωση συσκευασιών φυτοφαρμάκων

Για τον στρατηγικό στόχο του ΕΣΥΦ την ανακύκλωση ανέφερε: «Τι έχουμε κάνει εμείς σαν ΕΣΥΦ; Έχουμε πρωτοστατήσει στη δημιουργία μιας νομικής οντότητας που λέγεται Κύκλος ΑΕ η οποία θα επιμεληθεί και θα πληρώσει όλη αυτή τη διαδικασία της ανακύκλωσης. Έχουμε καταθέσει πλήρες σχέδιο στον ΕΟΑΝ και περιμένουμε την υπογραφή μιας κοινής υπουργικής απόφασης ανάμεσα στο περιβάλλοντος και στο γεωργίας στο ΥΠΑΑΤ». Πρακτικά, από τον αγρότη, μετά από τριπλό ξέπλυμα, άρα έχουμε μια ακίνδυνη συσκευασία. Θα οδηγηθεί μέσα από μια σακούλα που θα μπουν όλα μέσα στο κατάστημα γεωργικών εφοδίων. Θα μπει σε ειδικό κάδο που κλειδώνεται και εκεί θα πάει ο operator, αυτός που θα πάρουμε εμείς σαν Κύκλος ΑΕ να πάρει όλες τις σακούλες και να του οδηγήσει στην ανακύκλωση. Η ανακύκλωση αφορά κυρίως σωλήνες αποχετεύσεων και τέτοια πράγματα, δεν έχει να κάνει, παρότι είναι ξεπλυμένα και δεν υπάρχει κίνδυνος θα πάνε σε αυτόν τον προορισμό. Κυρίως είναι σωλήνες για αποχέτευση και δεν είναι και ένα τεράστιο τονάζ. Μπορεί εύκολα να πάνε εκεί και να μην έχουμε κανένα πρόβλημα. «Μέχρι τώρα πήγαιναν, όπου μπορείτε να φανταστείτε. Και θλίβομαι να βλέπω ακόμα μετά από τόσα χρόνια που κυκλοφορώ στα χωράφια, να βλέπω παραγωγούς να τα καίνε, να βλέπω παραγωγούς να τα πετάνε μέσα σε κάδους».