Δημοπρασίες: Σπάνιες φανέλες των Μάικλ Τζόρνταν και Κόμπι Μπράιαντ θα πωληθούν τουλάχιστον 10 εκατ. ευρώ

Ο Χάρις Ρόσνερ είναι ένας αυτοπροσδιοριζόμενος συλλέκτης «μοναδικών στο είδος τους» αθλητικών αναμνηστικών. Ως επί το πλείστον, αυτό σημαίνει ότι αγοράζει αντικείμενα που, όπως λέει, θα μπορούσαν να θεωρηθούν το πρώτο αντικείμενο από την καριέρα ενός αθλητικού αστέρα. «Η πρώτη φορά που κάποιος φόρεσε μια φανέλα σε αγώνα της κανονικής περιόδου; Αυτό θα συμβεί μόνο μία φορά», λέει ο Ρόσνερ, ο οποίος ίδρυσε την εταιρεία VIP Tickets με έδρα το Λος Άντζελες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.

Και έτσι ο Ρόσνερ ήταν δικαιολογημένα ενθουσιασμένος όταν έμαθε για δύο φανέλες μπάσκετ που πρόκειται σύντομα να πωληθούν στον οίκο Sotheby’s. Σε μια ηλεκτρονική δημοπρασία που θα διαρκέσει από τις 12 έως τις 26 Μαρτίου, ο οίκος δημοπρασιών θα προσφέρει την υπογεγραμμένη φανέλα «preseason debut» των Chicago Bulls του Μάικλ Τζόρνταν, την οποία ο σταρ φόρεσε στην προετοιμασία της περιόδου 1984-85. Και σε μια ξεχωριστή διαδικτυακή πώληση που θα διαρκέσει από τις 10 έως τις 24 Απριλίου, διαθέτει τη φανέλα του Κόμπι Μπράιαντ «rookie debut» των Λος Άντζελες Λέικερς, την οποία ο αείμνηστος παίκτης φόρεσε κατά τη διάρκεια της σεζόν 1996-97. Κάθε φανέλα εκτιμάται ότι θα πουληθεί στην περιοχή των 10 εκατομμυρίων δολαρίων.

«Και οι δύο είναι σίγουρα αντικείμενα που θα πληρούσαν τα κριτήριά μου», λέει ο Ρόσνερ, προσθέτοντας ότι «Θέλω να πω, αγαπώ και τους δύο αυτούς τύπους πολύ και είναι και οι δύο μοναδικά αντικείμενα».

Είτε οι φανέλες ξεπεράσουν τις εκτιμήσεις είτε όχι, οι αποτιμήσεις των 10 εκατομμυρίων δολαρίων είναι ένα ασφαλές στοιχείο που δείχνει ότι η αγορά συλλεκτικών αντικειμένων έχει εισέλθει σε μια νέα φάση, όπου τα εξαιρετικά σπάνια αντικείμενα -συχνά από τις πρώτες σεζόν των παικτών- έχουν ανέβει σε μια ξεχωριστή και υψηλή στάθμη τιμών.

«Μπορεί να έχετε καταπληκτικούς αθλητές που είναι εξαιρετικά αγαπητοί και έχουν ζήτηση, αλλά οι φανέλες τους δεν αξίζουν πολλά, επειδή υπάρχει τόσο μεγάλος πληθυσμός» αντικειμένων, λέει ο Μπραμ Γουάχτερ, επικεφαλής των σύγχρονων συλλεκτικών αντικειμένων στον οίκο Sotheby’s. «Όσο πιο σπάνια είναι τα πράγματα, τόσο πιο πολύτιμα γίνονται. Όταν ασχολείσαι με αντικείμενα ρούκι, έχεις να κάνεις με ένα μόλις έτος στην καριέρα ενός αθλητή και μετά από αυτό το σημείο τελειώνει».

Μία επιταχυνόμενη αγορά

Αυτή η σχετικά σπάνια παρουσία των στοιχείων των πρωτάρηδων έχει γίνει πιο έντονη καθώς η βιομηχανία αθλητικών ενθυμίων έχει ωριμάσει και επεκταθεί. Ο Γουάχτερ αναφέρει την ολοένα και πιο διαδεδομένη πρακτική των παικτών να φορούν πολλές φανέλες σε ένα παιχνίδι, ώστε να έχουν περισσότερες «φθαρμένες» φανέλες για να πουλήσουν. «Αν σε κάθε παιχνίδι ο παίκτης ανταλλάσσει φανέλες, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός από αυτές και πωλούνται», εξηγεί. «Αν σκεφτείτε τις φανέλες που κάνουν ντεμπούτο οι νεοσύλλεκτοι, αυτό συμβαίνει μία φορά. Δεν είναι κάτι που μπορεί να επαναληφθεί. Και έτσι, υπό αυτή την έννοια, αποκτούν μια ορισμένη σημασία». Ένα μήνα μετά το ντεμπούτο του ανερχόμενου αστέρα Βίκτορ Γουεμπανιάμα με τους Σαν Αντόνιο Σπερς τον Οκτώβριο του 2023, για παράδειγμα, ο οίκος Sotheby’s πούλησε τη φανέλα από εκείνο το πρώτο παιχνίδι για 762.000 δολάρια.

Το φαινόμενο επεκτείνεται σε όλα τα αθλήματα. Το 2022, ο οίκος Heritage Auctions πούλησε μια κάρτα του 1952 Topps Mickey Mantle rookie για 12,6 εκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την την πιο πολύτιμη αθλητική κάρτα στον κόσμο που πωλήθηκε σε δημοπρασία. Και τον περασμένο Αύγουστο, η Heritage πούλησε μια φανέλα του Χανκ Άαρον Μιλγουόκι Μπρέιβς του 1954 -φορεμένη από το παιχνίδι και υπογεγραμμένη- για το ποσό ρεκόρ των 2,1 εκατομμυρίων δολαρίων. Στην ίδια δημοπρασία, ένα ρόπαλο του 1911 που χρησιμοποίησε ο «Shoeless Joe» Jackson πωλήθηκε για 2 εκατομμύρια δολάρια. «Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουμε δει μια πραγματική αύξηση της ζήτησης για μπάσκετ, καθώς η δημοτικότητα και ο διεθνής χαρακτήρας του ΝΒΑ συνεχίζει να επεκτείνεται», λέει ο Γουάχτερ. «Αλλά θα έλεγα ότι πολλά αθλήματα έχουν μεγάλη αξία».

Η αυξημένη σημασία της κατηγορίας των πρωτάρηδων γίνεται ολοένα και πιο εμφανής στον Έλιοτ Τέμπελε, έναν 34χρονο επιχειρηματία ψηφιακών μέσων ενημέρωσης, ο οποίος λέει ότι συλλέγει αθλητικά αναμνηστικά από τότε που ήταν παιδί. Σήμερα εικάζει ότι διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή παγκοσμίως από αθλητικά παπούτσια του Μάικλ Τζόρνταν που έχουν φορεθεί σε αγώνες. «Το αγαπημένο μέρος της συλλογής μου είναι τα πρώτα αθλητικά παπούτσια του Τζόρνταν», λέει για να προσθέσει πως «Αυτό είναι το καλύτερο μέρος της συλλογής μου και σχεδόν το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής μου από άποψη αξίας». Με την πάροδο των ετών, λέει, αυτή η αγορά έχει «αλλάξει δραστικά όσον αφορά τις αξίες και τον ανταγωνισμό».

Ισχυρή ανάπτυξη

Και οι δύο προαναφερόμενες φανέλες στον οίκο Sotheby’s συμπυκνώνουν αυτή την αλλαγή. Η φανέλα του Κόμπι, η οποία φορέθηκε στον πρώτο του αγώνα τόσο στην κανονική περίοδο όσο και στην προετοιμασία, πωλήθηκε τελευταία φορά το 2012 για μόλις 115.242 δολάρια. Αν πουληθεί στο ύψος της εκτιμώμενης τιμής της, θα αντιπροσωπεύει μια αύξηση περίπου 8.600% μέσα σε 13 χρόνια.

Η φανέλα του Τζόρνταν είναι η μοναδική φανέλα με φωτογραφία, που φορέθηκε σε παιχνίδι από την πρώτη του σεζόν. (Το photo matching είναι η διαδικασία σύγκρισης φωτογραφιών του αθλητή που φοράει τη φανέλα με την ίδια τη φανέλα, εντοπίζοντας μικρές ατέλειες που πιστοποιούν την αυθεντικότητα της φανέλας). Πωλήθηκε για τελευταία φορά το 2009 σε δημοπρασία του Basketball Hall of Fame για 50.000 δολάρια – και θα αντιπροσωπεύει μια αύξηση περίπου 20.000%, αν πιάσει την εκτίμησή της.

Ο Ρόσνερ, από την πλευρά του, έχει επίγνωση της ανοδικής πορείας της αγοράς, ακόμη και αν λέει ότι δεν είναι το κύριο μέλημά του. «Αν μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις, ένα εισιτήριο αξίζει όσο ένα εκατομμύριο αναμνήσεις», λέει, ενώ σημειώνει ότι «Έτσι, αν έχετε μια φανέλα κάποιου που παρακολουθήσατε στον αγώνα, και ίσως ακόμη και κατά τη διάρκεια του αγώνα να σας είπε ένα γεια ή να σας έδωσε ένα high-five, η εσωτερική αξία αυτού είναι πολύ βαθύτερη από το να ψάχνετε να αγοράσετε κάτι ως επένδυση».

Τούτου λεχθέντος, παραδέχεται: «Αν αγοράζω κάτι, ειδικά αν είναι πολύτιμο, τότε σίγουρα ελπίζω ότι κάποια στιγμή στο μέλλον θα αξίζει περισσότερο από αυτό που πλήρωσα γι’ αυτό».