Γάζα: Τα «εμπόδια» στο σχέδιο της Αιγύπτου για την ανοικοδόμησή της

Έναν οδικό χάρτη για την ανοικοδόμηση της Γάζας ως «συνολικό αραβικό σχέδιο», αποδέχθηκαν τα αραβικά κράτη με επικεφαλής την Αίγυπτο, αντικρούοντας την πρόταση του προέδρου Τραμπ να αναδιαρθρώσει τη λωρίδα, μετατρέποντας τη Γάζα σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» και να εκτοπίσει τους Παλαιστίνιους.

Ο Λευκός Οίκος από την πλευρά του απέρριψε το αραβικό σχέδιο, λέγοντας ότι «η τρέχουσα πρόταση δεν αντιμετωπίζει την πραγματικότητα ότι η Γάζα είναι επί του παρόντος μη κατοικήσιμη και οι κάτοικοι δεν μπορούν να ζουν ανθρωπίνως σε μια περιοχή καλυμμένη από συντρίμμια και μη εκραγέντα πυρομαχικά», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας Μπράιαν Χιουζ.

Το αραβικό σχέδιο, το οποίο είδε το CNBC, λέει ότι χρειάζονται 53 δισεκατομμύρια δολάρια για την ανοικοδόμηση της λωρίδας, αριθμός που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα από κοινή έκθεση ΟΗΕ-ΕΕ-Παγκόσμιας Τράπεζας. Το σχέδιο 100 σελίδων, που ονομάστηκε «Γάζα 2030», εξετάστηκε από τα αραβικά κράτη την Τρίτη σε έκτακτη σύνοδο κορυφής στο Κάιρο. Στόχος του είναι να παραγκωνίσει τη Χαμάς και προτείνει τον ενδεχόμενο έλεγχο της Παλαιστινιακής Αρχής.

Τα αραβικά κράτη, στο τελικό ανακοινωθέν της συνόδου προέτρεψαν τη διεθνή κοινότητα και διεθνείς και περιφερειακούς χρηματοδοτικούς θεσμούς να παράσχουν γρήγορα στήριξη για το σχέδιο. Η πρόταση δεν υποδεικνύει ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό, αλλά θα μπορούσε να τύχει ευρωπαϊκής συνεισφοράς καθώς και από τα πλουσιότερα κράτη του Κόλπου, όπως η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ.

Το σχέδιο έχει δεχθεί πυρά για παράλειψη βασικών απαντήσεων σε ζητήματα όπως η διακυβέρνηση, το μέλλον της Χαμάς και η χρηματοδότηση και αντιμετωπίζει «ορισμένα πραγματικά εμπόδια για να γίνει πραγματικότητα», είπε στο CNBC ο Πολ Μάσγκρειβ, αναπληρωτής καθηγητής διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν στο Κατάρ.

Υπέροχο έγγραφο, αλλά…

«Είναι ένα υπέροχο έγγραφο, αλλά είναι επίσης κάτι που δεν είμαι σίγουρος ότι είναι πραγματικά σοβαρό σχέδιο, γιατί αποφεύγει τα δύο μεγαλύτερα ερωτήματα. Πρώτον, θα συμφωνούσε ποτέ η Χαμάς με τις πολιτικές προϋποθέσεις για να γίνει πραγματικότητα αυτό το μεγάλο όραμα; Δεύτερο, θα συμφωνούσαν ποτέ οι Ισραηλινοί να επιτρέψουν το είδος της πολιτικής διευθέτησης με επιστροφή στη Γάζα της ενοποιημένης Παλαιστινιακής Αρχής», πρόσθεσε ο Μάσγκρειβ.

Το Ισραήλ επέκρινε την πρόταση και είπε ότι πριν προχωρήσουν οι συζητήσεις σχετικά με τη λήψη βοήθειας ή την παράταση της κατάπαυσης του πυρός, η Χαμάς πρέπει πρώτα να απελευθερώσει όλους τους εναπομείναντες ισραηλινούς ομήρους.

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ επέκρινε την πρόταση λέγοντας ότι «αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα της κατάστασης μετά την 7η Οκτωβρίου 2023, παραμένοντας ριζωμένη σε ξεπερασμένες προοπτικές», ενώ εκφράστηκε θετικά για το σχέδιο του Προέδρου Τραμπ.

Το ανακοινωθέν της συνόδου κορυφής, εν τω μεταξύ, εξέφρασε επίσης στήριξη για «μια διεθνή διάσκεψη για την ταχεία ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας», η οποία έχει προγραμματιστεί για αυτόν τον μήνα στο Κάιρο, σε συνεργασία με τον ΟΗΕ.

Τα αραβικά κράτη ανακοίνωσαν επίσης ότι θα εργαστούν για τη δημιουργία ενός «καταπιστευματικού ταμείου» υπό την εποπτεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το οποίο στοχεύει «να λάβει οικονομικές δεσμεύσεις από όλες τις χώρες δωρητές και χρηματοδοτικούς οργανισμούς, με σκοπό την υλοποίηση έργων ταχείας ανάκαμψης και ανασυγκρότησης».

Ανοικοδόμηση της Γάζας

Το προσχέδιο περιγράφει τρία στάδια, με ορίζοντα το 2030.

Η πρώτη φάση, με κόστος 3 δισ. δολάρια, θα διαρκέσει έξι μήνες, όταν και θα πραγματοποιηθεί απομάκρυνση των ερειπίων από ορισμένες περιοχές. Επτά τοποθεσίες προβλέπεται να φιλοξενήσουν περισσότερους από 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους με προσωρινή στέγαση, η οποία θα παρασχεθεί στους εκτοπισμένους κατά τη διαδικασία ανοικοδόμησης.

Η δεύτερη φάση, που θα διαρκέσει δύο χρόνια με κόστος 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων, θα κατασκευάσει κατοικίες για 1,6 εκατομμύρια ανθρώπους και θα αποκαταστήσει εγκαταστάσεις, υπηρεσίες και δίκτυα υποδομών.

Η τρίτη φάση, διάρκειας δυόμισι ετών με κόστος 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων, θα έχει ως στόχο να συνεχίσει τη διαδικασία «δημιουργίας των απαραίτητων εγκαταστάσεων, δικτύων, κτιρίων και υπηρεσιών», ενώ θα χτίσει επίσης κατοικίες για άλλα 1,2 εκατομμύρια άτομα. Η προσδοκία είναι ότι αυτές οι νέες μονάδες θα έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενήσουν 3 εκατομμύρια στους ανθρώπους.

Διακυβέρνηση στη Γάζα

Η πρόταση δεν περιλαμβάνει το μέλλον της Χαμάς στην λωρίδα, αλλά υπογραμμίζει ότι μια «διοίκηση θα αναλάβει τη διαχείριση των υποθέσεων της Λωρίδας της Γάζας σε μια μεταβατική φάση για 6 μήνες, μια ανεξάρτητη επιτροπή αποτελούμενη από αδέσμευτους τεχνοκράτες, υπό την ομπρέλα της Παλαιστινιακής κυβέρνησης».

Τα αραβικά κράτη έχουν δηλώσει ότι ο τελικός στόχος είναι να επιτραπεί στην «Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή να επιστρέψει πλήρως στη Λωρίδα της Γάζας».

Τα αραβικά κράτη έχουν ζητήσει «διεξαγωγή προεδρικών και βουλευτικών εκλογών σε όλες τις παλαιστινιακές περιοχές σε ένα χρόνο από τώρα, εάν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες». Σε δήλωσή του στο CNBC, ανώτερος πολιτικός αξιωματούχος της Χαμάς είπε ότι η ομάδα χαιρετίζει τις εκλογές, λέγοντας ότι ήταν ένα αίτημα εδώ και χρόνια, να δοθεί «στον παλαιστινιακό λαό η ευκαιρία να επιλέξει την αντιπροσωπευτική του ηγεσία και την πολιτική του πορεία».

Εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το πώς ή εάν η Χαμάς θα συμφωνήσει να αφοπλιστεί, αλλά η ομάδα είπε στο CNBC ότι το αραβικό σχέδιο περιείχε «θετικά στοιχεία καθώς και έναν οδικό χάρτη που είναι κατάλληλος για πρακτική πρόταση».