Φυσικό αέριο: Γιατί είναι δύσκολο να αρχίσουν οι ροές ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη

Η πιθανότητα να αρχίσει να ρέει εκ νέου ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη δεν φαίνεται να γίνεται άμεσα πραγματικότητα, καθώς η γεωπολιτική αντιπαράθεση με άξονα την Ουκρανία καθιστά τις σχέσεις Ρωσίας- ΕΕ τεταμένες. Η επέμβαση και η παροχή στρατιωτικής βοήθειας της Ευρώπης στην Ουκρανία έχει φέρει με τη σειρά της μια σειρά από αντίποινα.

Πριν από την κλιμάκωση της πολεμικής σύγκρουσης, το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου προερχόταν από την Ρωσία, η οποία με τη σειρά της έχει κλείσει την κάνουλα  βασικών αγωγών, όπως ο αγωγός Nord Stream, ενώ η Ευρώπη έχει αντιδράσει ενισχύοντας τις προσπάθειες διαφοροποίησης των προμηθευτών φυσικού αερίου, επιδιώκοντας να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία.

Οι αποφάσεις του OPEC+

Οι οκτώ χώρες του OPEC +(Σύνδεσμος Πετρελαιοπαραγωγών Κρατών) που υποσχέθηκαν επιπλέον εθελοντικές μειώσεις παραγωγής το 2023, ανακοίνωσαν ότι θα προχωρήσουν με το σχέδιό τους για σταδιακή αναστροφή των μειώσεων. Σε δήλωση που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του OPEC, αποκαλύφθηκε ότι η Σαουδική Αραβία, η Ρωσία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ιράκ, το Κουβέιτ, το Καζακστάν, το Ομάν και η Αλγερία θα αρχίσουν να αναστρέφουν τη μείωση των 2,2 εκατομμυρίων βαρελιών ανά ημέρα από τον Απρίλιο, με βάση δημοσίευση του oilprice.com

Η ανακοίνωση τόνισε ότι η επιστροφή του πετρελαίου «μπορεί να ανασταλεί ή να αναστραφεί, ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς», απομακρύνοντας φόβους από τους εμπόρους που προηγουμένως θεωρούσαν την επιστροφή περισσότερων βαρελιών στην αγορά δεδομένη.

Οι αναλυτές ανέφεραν ότι οι τρέχουσες ισορροπίες της αγοράς υποδηλώνουν ότι η αναστροφή των μειώσεων δεν αναμένεται να δημιουργήσει σημαντικό πλεόνασμα, με ένα ήπιο πλεόνασμα να αναμένεται το τέταρτο τρίμηνο του 2025 και του 2026.

Επιβράδυνση της ζήτησης στις ΗΠΑ

Εν τω μεταξύ, η ισχυρή ανάπτυξη της ζήτησης και η συνεχιζόμενη επιβράδυνση της προσφοράς υγρών πετρελαίου στις ΗΠΑ θα δημιουργήσουν χώρο για την αναστροφή των μειώσεων. Η ανάπτυξη της αμερικανικής προσφοράς πετρελαίου επιβραδύνθηκε σημαντικά το 2024, με τα αναθεωρημένα δεδομένα να δείχνουν ότι η παραγωγή αργού πετρελαίου στις ΗΠΑ ανήλθε σε μέσο όρο 13,208 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως, σημειώνοντας αύξηση μόλις 274.000 βαρελιών ανά ημέρα σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, ακολουθώντας την αύξηση των 942.000 βαρελιών το 2023. Η StanChart προέβλεψε ότι η παραγωγή αργού πετρελαίου στις ΗΠΑ θα επιβραδυνθεί περαιτέρω στα 231.000 βαρέλια ημερησίως το 2025 και μόλις 66.000 βαρέλια το 2026.

Η μείωση του φυσικού αερίου στην Ευρώπη

Πριν την κλιμάκωση της πολεμικής σύγκρουσης, το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου προερχόταν από την Ρωσία, η οποία με τη σειρά της έχει κλείσει την κάνουλα βασικών αγωγών, όπως ο αγωγός Nord Stream, ενώ η Ευρώπη έχει αντιδράσει ενισχύοντας τις προσπάθειες διαφοροποίησης των προμηθευτών φυσικού αερίου, επιδιώκοντας να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία.

Οι αναλυτές έχουν επίσης εκτιμήσει τις τρέχουσες συνομιλίες για την ενδεχόμενη επιστροφή περισσότερου ρωσικού αερίου στις ευρωπαϊκές αγορές. Η Ευρώπη έχει μειώσει δραματικά τις εισαγωγές ρωσικού αερίου, με τις εισαγωγές να μειώνονται από περίπου 450 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ανά ημέρα (mcm/d) στα τέλη του 2021 σε περίπου 150 mcm/d σήμερα. Υπήρξαν πολλές συζητήσεις για το θέμα κατά τη διάρκεια της τελευταίας Εβδομάδας Διεθνούς Ενέργειας του Λονδίνου (IE Week)

Οι Financial Times έγραψαν ότι ο πρώην επικεφαλής της μητρικής εταιρείας του Nord Stream 2 προτείνει την επανεκκίνηση του αγωγού μέσω της συμμετοχής αμερικανικών επιχειρήσεων, οι οποίες θα αναλάμβαναν τον ρόλο των ενδιάμεσων μεταξύ της Ρωσίας και των ευρωπαϊκών καταναλωτών, με την ελπίδα ότι αυτό θα έκανε τις ροές αερίου να φαίνονται πιο αξιόπιστες. Ωστόσο, η Standard Chartered σημειώνει ότι ένα τέτοιο σχέδιο θα απαιτούσε εγκρίσεις από πολλές δικαιοδοσίες και ότι η εμπλοκή αμερικανικών συμφερόντων δεν θα βελτίωνε απαραίτητα την αξιοπιστία και την ασφάλεια της προμήθειας ρωσικού αερίου.

Αντικρουόμενα σενάρια

Όλα τα σενάρια είναι στο τραπέζι και οι προτάσεις πολλές αλλά και αντικρουόμενες για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Ορισμένα σενάρια περιλαμβάνουν την πρόταση για την επανεκκίνηση του Nord Stream 2, μέσω της εμπλοκής αμερικανικών επιχειρήσεων ως ενδιάμεσων, καθώς υπάρχει πια από πλευράς Τραμπ ένα εύρος προσέγγισης με την Ρωσία, που όμως κι αυτή είναι εξαιρετικά εύθραυστή.

Η άποψη για την  αποκατάσταση των ροών ρωσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας να γίνεται παράλληλα με υποστήριξη από  άνθρακα ως εφεδρικό μέσο, θεωρείται επίσης μη εφαρμόσιμη ενώ οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η αυξανόμενη εξάρτηση από το ρωσικό αέριο θα ήταν στρατηγικό λάθος, δεδομένου του ιστορικού της Μόσχας να χρησιμοποιεί τις προμήθειες ενέργειας ως γεωπολιτικό εργαλείο.

Βελτίωση στις αποθήκες φυσικού αερίου

Τα θεμελιώδη στοιχεία για τις αποθήκες φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν βελτιωθεί τελευταία, λόγω των θερμότερων καιρικών συνθηκών στις κύριες περιοχές κατανάλωσης της τελευταίας εβδομάδας, αν και οι αντλήσεις παραμένουν υψηλότερες από τον μέσο όρο. Σύμφωνα με τα δεδομένα της Gas Infrastructure Europe (GIE), τα αποθέματα της ΕΕ ήταν 44,58 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) στις 2 Μαρτίου, δηλαδή 28,13 bcm χαμηλότερα σε σύγκριση με πέρυσι και 12,29 bcm κάτω από τον μέσο όρο των πέντε ετών.

Η εβδομαδιαία αντλητική ποσότητα ήταν 3,11 bcm- πολύ χαμηλότερη από τις 7,7 bcm που καταγράφηκαν στα μέσα Ιανουαρίου και τις 5,4 bcm στα μέσα Φεβρουαρίου- αλλά εξακολουθεί να είναι 23% περισσότερο από τον μέσο όρο των πέντε ετών για την ίδια εβδομάδα. Εάν συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός, το επίπεδο των αποθεμάτων στο τέλος Μαρτίου θα είναι 38,5 bcm, ενώ αν τα αποθέματα ακολουθήσουν τον μέσο όρο των πέντε ετών, το επίπεδο στο τέλος Μαρτίου θα ήταν 39,7 bcm.