Δασμοί Τραμπ: Σε αναμονή η Ελλάδα – Οι σκέψεις του οικονομικού επιτελείου

Στάση αναμονής τηρεί η ελληνική κυβέρνηση σχετικά με το εξαιρετικά πιθανό ενδεχόμενο να εφαρμοστούν οι δασμοί Τραμπ και στην Ευρώπη. «Προς το παρόν δεν έχουμε λόγο να αλλάξουμε τις μακροοικονομικές μας προβλέψεις» ανέφερε μία πηγή του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στον ΟΤ, προσθέτοντας ότι το ελληνικό οικονομικό επιτελείο αναμένει: Πρώτον, τον χρόνο και τον τρόπου εφαρμογής του εξαγγελθέντος αυτού μέτρου από τον Ντόναλντ Τραμπ και δεύτερον, τον τρόπο που θα αντιδράσει η ΕΕ. «Σε περίπτωση που η Κομισιόν αλλάξει τις προβλέψεις της, τότε και εμείς, με τη σειρά μας, θα προχωρήσουμε σε αλλαγές ανέφερε το ίδιο στέλεχος στον ΟΤ, συμπληρώνοντας ότι «ούτως ή άλλως η ελληνική αγορά είναι ελαφρώς εκτεθειμένη σε εκείνη των ΗΠΑ».

Δασμοί Τραμπ: Τι συμβαίνει με τις ελληνικές εξαγωγές

Για του λόγου το αληθές, σύμφωνα με το δελτίο «7 Ημέρες Οικονομία» της Ομάδας Ανάλυσης και Έρευνας της Eurobank, το εμπορικό ισοζύγιο Ελλάδας-ΗΠΑ για το 2024 παρουσίασε πλεόνασμα 203,5 εκατ. ευρώ, καθώς οι ελληνικές εισαγωγές από τις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν στα 1,99 δισ. ευρώ. Το 2024, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτέλεσαν σημαντικό εμπορικό εταίρο της Ελλάδας, με τις ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ να ανέρχονται στα 2,193 δισ. ευρώ το πρώτο ενδεκάμηνο του έτους, αντιπροσωπεύοντας το 4,8% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας. Σε όρους ΑΕΠ, οι εξαγωγές εμπορευμάτων στις ΗΠΑ αγγίζουν το 1%, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 20%. Συνεπώς, αποτυπώνεται πλήρως ότι η ενδεχόμενη επιβολή δασμών στην Ευρώπη θα πλήξει -σε πρώτη φάση τουλάχιστον- άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες. «Αυτό το οποίο κοιτάζουμε είναι οι έμμεσες συνέπειες που αφορούν την Ελλάδα» σημείωσε στον ΟΤ στέλεχος του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, δείχνοντας ότι υπάρχει μια συγκρατημένη αισιοδοξία σε ό,τι αφορά την Ελλάδα.

Στο ίδιο μήκος κινείται και η Τράπεζα της Ελλάδος, καθότι πηγές της κεντρικής τράπεζας ανέφεραν στον ΟΤ  σημείωναν με νόημα πως «Η Ελλάδα δε μπαίνει στην εξίσωση», καθώς «Είναι ελάχιστες οι εξαγωγές μας» για να συμπληρώσουν ότι «Θα μας επηρεάσει όσο επηρεάσουν και τους άλλους».

Ποια είναι όμως τα βασικά προϊόντα που εξάγει η Ελλάδα στις ΗΠΑ. Όπως καταγράφεται στην προαναφερθείσα μελέτη της Eurobank, οι κατηγορίες προϊόντων με το μεγαλύτερο πλεόνασμα ήταν τα τρόφιμα και τα ζωντανά ζώα (+521,6 εκατ. ευρώ), ενώ το μεγαλύτερο έλλειμμα καταγράφηκε στον τομέα των ορυκτών καυσίμων και λιπαντικών (-399 εκατ. ευρώ).

Ανάμεσα στις ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, τα τρόφιμα και τα ζωντανά ζώα κατέχουν τη μεγαλύτερη βαρύτητα (7,7% των συνολικών εξαγωγών), ακολουθούμενα από τα λάδια και λίπη ζωικής και φυτικής προέλευσης (7,2%), τα μηχανήματα και υλικά μεταφορών (6,5%) και τα βιομηχανικά προϊόντα (5,1%). Αντίστοιχα, χαμηλότερο ποσοστό καταλαμβάνουν οι εξαγωγές ποτών, καπνού (2,6%) και χημικών προϊόντων (2,1%).

Οι επιπτώσεις στην Ελλάδα

Οι έμμεσες επιπτώσεις θα μπορούσαν να προκύψουν μέσω της αλυσίδας εφοδιασμού, καθώς μέρος των ελληνικών εξαγωγών αποτελεί ενδιάμεσα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στην ευρωπαϊκή παραγωγή πριν εξαχθούν στις ΗΠΑ. Επιπλέον, αν μειωθούν οι συνολικές εξαγωγές της ΕΕ στις ΗΠΑ, αυτό θα επηρεάσει αρνητικά τα έσοδα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, με αντίκτυπο και στις ελληνικές εξαγωγές.

Ωστόσο, δεν είναι μόνο αυτό. Η ήδη ανακοινωθείσα επιβολή δασμών 20% στην Κίνα ενέχει τον κίνδυνο να στρέψει το βλέμμα τους σε άλλες αγορές, στις οποίες απευθύνονται και ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να πλήξει τα βιομηχανικά της Ελλάδας σε ένα βαθμό.

Παράλληλα, εάν οι ευρωπαϊκές χώρες χάσουν «εισόδημα» λόγω των δασμών, τότε κάτι τέτοιο ενδέχεται να επηρεάσει τον ελληνικό τουρισμό, ο οποίος περιμένει πάρα πολλά -κάθε χρόνο- από τους Ευρωπαίους πολίτες.

Οι δυσκολίες για την Ευρώπη

Η κατάσταση είναι αρκετά δύσκολη για την Ευρώπη. Το 2023, οι εξαγωγές αγαθών όλων των χωρών της ΕΕ μαζί προς τις ΗΠΑ έφτασαν τα 503,8 δισ. δολάρια και οι εισαγωγές τους τα 347,1 δισ., σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Διαπιστώνεται εμπορικό πλεόνασμα περίπου 157 δισ. ευρώ υπέρ των «27».

Σύμφωνα με το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ, το πλεόνασμα ανέρχεται σε 201,6 δισ. δολάρια ή 193,5 δισ. ευρώ για το 2024 (χωρίς τα στοιχεία Δεκεμβρίου).

Ξεπερνώντας τη Βρετανία και την Κίνα, η ΗΠΑ είναι έτσι, μακράν, ο μεγαλύτερος πελάτης της ΕΕ για τα αγαθά: το 20% των εξαγωγών του μπλοκ προοριζόταν για τις ΗΠΑ το 2023, αύξηση 6 μονάδων σε σύγκριση με το 2013.

Όσον αφορά τις εισαγωγές στην ΕΕ, οι ΗΠΑ έρχονται δεύτερες, πίσω από την Κίνα: περίπου το 14% των εισαγωγών στο μπλοκ προέρχεται από τις ΗΠΑ και, σύμφωνα με τη Eurostat, στα τρία τέταρτα αυτών των εισαγόμενων προϊόντων δεν επιβάλλονταν δασμοί το 2023.

Η Γερμανία είναι μακράν η χώρα με το μεγαλύτερο εμπορικό πλεόνασμα έναντι των ΗΠΑ, σε μεγάλο βαθμό χάρη στις πωλήσεις αυτοκινήτων στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού αλλά και λόγω των κολοσσών χημικών και φαρμακευτικών προϊόντων, όπως είναι οι εταιρείες Bayer και BASF. Την ακολουθεί η Ιταλία (εξαγωγές αυτοκινήτων και εξοπλισμού) και η Ιρλανδία (ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς φαρμάκων παγκοσμίως).