Ντόναλτ Τραμπ: Σε σταυροδρόμι οι παγκόσμιες αγορές – Τι έρχεται σε οικονομίες και χρηματιστήρια 

Νέα δεδομένα για την παγκόσμια οικονομία, το γεωπολιτικό τοπίο και τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές δημιουργεί η ανατροπή της διατλαντικής σχέσης από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, που οδήγησε στην αντίδραση της Ευρώπης μέσω του ReArm Europe, το οποίο μπορεί να κινητοποιήσει έως και 800 δισ. ευρώ για αμυντικές δαπάνες, παράλληλα με δυνητικές επενδύσεις σε υποδομές 500 δισ. ευρώ και συνολικά άνω του 1 τρισ. ευρώ μαζί με τις αμυντικές δαπάνες της Γερμανίας.

Οι εξελίξεις αυτές οδήγησαν ωστόσο στο μεγαλύτερο ξεπούλημα των ομολόγων της χώρας από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, φέρνοντας αναταράξεις στην παγκόσμια αγορά ομολόγων. Το συνολικό ευρωπαϊκό πακέτο των 800 δισ. ευρώ αφορά μία επιπλέον αύξηση των αμυντικών δαπανών της ΕΕ κατά 1,1% του ΑΕΠ για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, ώστε αυτές να φθάσουν στο 3% του ΑΕΠ από 1,9% το 2024.

Οι γερμανικές επενδύσεις αλλά και ο επανεξοπλισμός της Ευρώπης θεωρούνται ένα σχέδιο «Whatever It Takes» 2.0, για τη Γηραιά Ηπειρο, με τους οικονομολόγους της Citigroup να αναμένουν πως βραχυπρόθεσμα το σχέδιο των 800 δισ. ευρώ για την άμυνα της Ευρώπης, που θα προέλθει στο μεγαλύτερο μέρος του από τους εθνικούς προϋπολογισμούς και όχι από κοινό χρέος, θα οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ της ευρωζώνης κατά 0,2% το 2026 και 0,5%-0,7% το 2027-2029.

Το sell-off στα γερμανικά ομόλογα είχε αντίκτυπο στις παγκόσμιες αγορές χρέους

Πέρα από τα δάνεια, φέρεται να υπάρχουν και άλλες πιθανές επιλογές για την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών, όπως η ανακατανομή υφιστάμενων κονδυλίων της ΕΕ, η χρήση της ΕΤΕπ ή η αξιοποίηση του ESM, ενώ προς το παρόν φαίνεται απίθανο να ανακοινωθεί ένα νέο εργαλείο χρηματοδότησης σε όλη την ΕΕ, παρόμοιο, για παράδειγμα, με το Next Gen EU του 2020, εκτιμά η αμερικανική τράπεζα.

Η Γερμανία από την πλευρά της ανακοίνωσε σχέδια για μία από τις μεγαλύτερες δημοσιονομικές αλλαγές στη μεταπολεμική της ιστορία, που μοιάζουν μόνο με την περίοδο της επανένωσης πριν από 35 χρόνια, πιέζοντας το κόστος δανεισμού της, ενώ συνολικά ενδεχόμενος κοινός δανεισμός για τις νέες επενδύσεις στην άμυνα στην Ευρώπη θα είναι κρίσιμης σημασίας για τα κρατικά ομόλογα των πλέον χρεωμένων χωρών.

«Ντόμινο» που έφτασε στην Ιαπωνία

Το sell-off στα γερμανικά ομόλογα είχε αντίκτυπο στις παγκόσμιες αγορές χρέους, με τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της Ιαπωνίας να φτάνουν στα υψηλότερα επίπεδα εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία, τις ιταλικές αποδόσεις να ξεπερνούν το 4% για πρώτη φορά από τον περασμένο Ιούλιο και τα βρετανικά ομόλογα (gilts) να διευρύνουν τις απώλειές τους, ενώ συνολικά το κόστος δανεισμού των ευάλωτων οικονομιών στην ευρωζώνη αυξήθηκε κατά περίπου 30 μονάδες βάσης. Στο 3,65% κυμαίνεται η απόδοση της ελληνικής δεκαετίας, από 3,23% στο τέλος του Φεβρουαρίου.

Οι traders ωστόσο εκτιμούν ότι μετά την αναμενόμενη μείωση των επιτοκίων κατά 0,25% από την ΕΚΤ την Πέμπτη οι αξιωματούχοι θα μπορούσαν να χαλαρώσουν τον ρυθμό μείωσης των επιτοκίων

Η Γερμανία προχωρεί και σε χαλάρωση του περίφημου «φρένου χρέους». Για σαρωτική αλλαγή, που χαλαρώνει άμεσα τον δημοσιονομικό ζουρλομανδύα, έκανε λόγο η Berenberg Bank, εκτιμώντας πως η Γερμανία αναλαμβάνει τον ηγετικό ρόλο τον οποίο, με δεδομένα το μέγεθος και τα δημοσιονομικά περιθώριά της, θα έπρεπε να είχε παίξει εδώ και χρόνια. Η Capital Economics παρατηρεί πάντως, μεταξύ άλλων, πως οι αμυντικές δαπάνες έχουν πολύ χαμηλό πολλαπλασιαστή, ενώ οι δαπάνες για τις υποδομές χρειάζονται πολύ χρόνο.

Η αύξηση των δαπανών της Γερμανίας θα μπορούσε να αυξήσει τη διασπορά και το μέγεθος των γερμανικών Bunds, αυξάνοντας τις αποδόσεις ειδικά εάν συνδυαστεί με τον βραχυπρόθεσμο κίνδυνο από τη δασμολογική πολιτική Τραμπ, που υποδηλώνει περαιτέρω απότομη κλίση της καμπύλης, δεδομένης μάλιστα και της πορείας μείωσης των επιτοκίων από την ΕΚΤ.

Οι traders ωστόσο εκτιμούν ότι μετά την αναμενόμενη μείωση των επιτοκίων κατά 0,25% από την ΕΚΤ την Πέμπτη οι αξιωματούχοι θα μπορούσαν να χαλαρώσουν τον ρυθμό μείωσης των επιτοκίων, απόρροια του πληθωριστικού κινδύνου από το κύμα αμυντικών δαπανών στην περιοχή. Παράλληλα, οι δασμοί σε Καναδά, Μεξικό και Κίνα που θα επιβαρύνουν αμερικανικές εισαγωγές σημερινής αξίας 1,5 τρισ. δολαρίων, αλλά και η περαιτέρω αναμενόμενη κλιμάκωση των εμπορικών πολέμων με την Ευρώπη, προκαλούν προβληματισμό στους αναλυτές, καθώς ορισμένοι εκτιμούν ότι η δασμολογική πολιτική της νέας Administration ενδέχεται να οδηγήσει σε φαινόμενα στασιμοπληθωρισμού.

Η Morgan Stanley εκτιμά ότι οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ στην Κίνα, στο Μεξικό και στον Καναδά θα μπορούσαν να μειώσουν 0,7%-1,1% την ανάπτυξη των ΗΠΑ τα επόμενα τρίμηνα, να επιφέρουν πλήγμα 2,2% στην ανάπτυξη του Καναδά και να ωθήσουν το Μεξικό σε ύφεση, ενώ ο εμπορικός πόλεμος θα συνεχίσει να πιέζει τις κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως να συνεχίσουν να μειώνουν τα επιτόκια για να στηρίξουν την ανάπτυξη.

3,4 τρισ. έχασε ο S&P 500

Οι μετοχές των 500 μεγαλύτερων εταιρειών του δείκτη S&P 500 των ΗΠΑ διέγραψαν μάλιστα όλα τα μετεκλογικά κέρδη τους, χάνοντας 3,4 τρισ. δολάρια, καθώς οι επενδυτές που αρχικά πόνταραν ότι η ατζέντα του Τραμπ θα στηρίξει τα περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου με παρόμοιο τρόπο με την πρώτη του θητεία διαψεύστηκαν. Από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, στις 20 Ιανουαρίου, οι δασμολογικές πολιτικές του έχουν κλονίσει τις αγορές, έχουν υποβαθμίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων και έχουν δημιουργήσει φόβους ότι η δεύτερη θητεία του μπορεί να μην είναι τόσο φιλική όσο αναμενόταν.

Αντίθετα, οι ευρωπαϊκές μετοχές σημειώνουν σημαντικά κέρδη (άνω του 10% το ελληνικό χρηματιστήριο), με τις μετοχές του τομέα της άμυνας να υπεραποδίδουν. Ψήφο εμπιστοσύνης στις ευρωπαϊκές αγορές δίνει μάλιστα η Deutsche Bank, έπειτα από το σχέδιο «whatever it takes» που ανακοινώθηκε στη Γερμανία, αλλά και την πρόταση της Κομισιόν για το σχέδιο ReArm Europe.

Την ίδια στιγμή, η αγορά συνειδητοποιεί ότι οι δασμοί δεν είναι αρνητικοί μόνο για τις ευρωπαϊκές εταιρείες, αλλά και για τις αμερικανικές. Οι εταιρείες που παράγουν στις ΗΠΑ πρέπει τώρα να πληρώσουν δασμούς 25% στις εισαγωγές τους από το Μεξικό και τον Καναδά, 20% επιπλέον δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές και ενδεχομένως σύντομα και στις ευρωπαϊκές εισαγωγές. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες, από την άλλη πλευρά, παράγουν περίπου το 21% των εσόδων τους στις ΗΠΑ. Επομένως, το επιχείρημα ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες πλήττονται περισσότερο από τους δασμούς από τις αμερικανικές εταιρείες αποδυναμώνεται.

Οι ευρωπαϊκές μετοχές που σημείωσαν ράλι τους τελευταίους μήνες θα συνεχίσουν να υπεραποδίδουν, εκτιμά και η Citigroup, καθώς στη βελτίωση των θεμελιωδών μεγεθών, στις γερμανικές εκλογές, στις πιθανότητες κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία και στο αυξανόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον των διεθνών κεφαλαίων προστίθεται και η αύξηση των αμυντικών δαπανών στηρίζοντας το επενδυτικό story της περιοχής.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (ΟΤ) – ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ