Τράπεζες: Πώς θα κρατήσουν τα κέρδη στη ζώνη των 4,5 δισ. ευρώ 

Οι πιέσεις στο επιτοκιακό εισόδημα των τραπεζών, ως αποτέλεσμα της διαδικασίας χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής στην Ευρωζώνη είναι ήδη εμφανείς.

Μπορεί οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι να πέτυχαν καθαρή κερδοφορία ρεκόρ κατά την περυσινή χρήση, ωστόσο από εδώ και στο εξής ο στόχος διατήρησής της στη ζώνη των 4,5 δισ. ευρώ αθροιστικά, προϋποθέτει ότι θα κερδηθούν συγκεκριμένα στοιχήματα.

Αυτά σχετίζονται τόσο με την πιστωτική επέκταση, όσο και με την ανάπτυξη των μη τοκοφόρων εργασιών, ενώ θετική συνεισφορά θα έχουν στα αποτελέσματα και οι κινήσεις εξαγορών που υλοποιούν ή θα δρομολογήσουν το επόμενο διάστημα οι διοικήσεις τους.

Οι προβλέψεις

Σύμφωνα με τις προβλέψεις τους, το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) από το 2,5% σήμερα θα μειωθεί μέχρι το τέλος της εφετινής χρονιάς στο 2%, όπου και θα παραμείνει τουλάχιστον έως το 2027.

Υπό αυτήν την παραδοχή, εκτιμάται ότι τα καθαρά έσοδα τόκων από το υφιστάμενο απόθεμα χορηγήσεων, στα οποία στηρίζεται αυτήν την στιγμή περί το 80% της οργανικής τους κερδοφορίας, θα υποχωρήσουν το 2025, προτού εκκινήσει ένας νέος ανοδικός κύκλος από την επόμενη χρήση.

Η μείωσή τους στα επόμενα τρίμηνα θεωρείται αναπόφευκτη, λόγω της δομής του ενεργητικού και του παθητικού των τραπεζών.

Από τη μία πλευρά, η πλειονότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων είναι κυμαινόμενου επιτοκίου. Κάθε φορά λοιπόν που μειώνονται οι διατραπεζικοί δείκτες euribor, αυτό έχει άμεση επίπτωση στα έσοδά τους.

Η επίδραση αυτών των μεταβολών στα αποτελέσματα των τραπεζών  αποτυπώνεται στα μεγέθη του δ΄ τριμήνου 2024 που ανακοινώθηκαν πριν δύο εβδομάδες.

Συγκεκριμένα, οι 4 μεγάλοι του κλάδου εμφάνισαν καθαρά έσοδα από τόκους ύψους 2,17 δισ. ευρώ. Πρόκειται για επίπεδα μειωμένα κατά 2,5% σε τριμηνιαία βάση.

Αναμενόμενη εξέλιξη

Η εξέλιξη αυτή ήταν αναμενόμενη, μιας και την ίδια περίοδο τα μέσα επιτόκια στο σύνολο του στοκ χορηγήσεων υποχώρησαν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, που αφορούν τα δάνεια από την εγχώρια αγορά, καταγράφηκαν οι ακόλουθες μεταβολές:

- Στα δάνεια προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις από το 6% κατά μέσο όρο στο γ΄ τρίμηνο της περυσινής χρήσης, το μέσο επιτόκιο υποχώρησε στη ζώνη του 5,5% στο τελευταίο τρίμηνο.

- Στα δάνεια προς ελεύθερους επαγγελματίες από το 6,9% περίπου έπεσε στο 6,5%.

- Στα δάνεια ιδιωτών μειώθηκε κατά 5 μονάδες βάσης. Η μικρότερη υποχώρηση οφείλεται στο γεγονός ότι οι τράπεζες είχαν μέχρι πρότινος ενεργοποιημένα προγράμματα προστασίας των συνεπών δανειοληπτών, στη στεγαστική πίστη, ορίζοντας πλαφόν στο ετήσιο κόστος τους. Από εδώ και στο εξής όμως όλες οι μειώσεις στα euribor θα περνούν άμεσα στα δάνεια της κατηγορίας.

Από την άλλη, το τμήμα της ρευστότητας που αντλούν από τον αποταμιευτικό κοινό και είναι τοποθετημένο σε προθεσμιακές καταθέσεις, συνεχίζει να επιβαρύνει τις τράπεζες στον ίδιο περίπου βαθμό.

Κι αυτό διότι πρόκειται για προϊόντα με σταθερά επιτόκια καθόλη τη διάρκεια κάθε λογαριασμού προθεσμίας, τα οποία δεν επηρεάζονται από τις μεταβολές στους δείκτες euribor.

Μέχρι λοιπόν να λήξει το μεγαλύτερο μέρος των προθεσμιακών καταθέσεων που άνοιξαν κατά τη διετία του ακριβού χρήματος, η σχετική επιβάρυνση θα διατηρείται σε υψηλά επίπεδα.

Θα χρειαστεί χρόνος

Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο στα προϊόντα που αφορούν τους ιδιώτες, βρισκόταν τον Ιανουάριο του 2025 στο 1,76%.

Ήταν δηλαδή χαμηλότερο κατά μόλις 9 μονάδες βάσης σε σχέση με το υψηλό του 1,85% που είχε σημειωθεί την περίοδο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου 2024.

Θα χρειαστεί λοιπόν χρόνος για να επανέλθουν οι αποδόσεις από το χαρτοφυλάκιο των προθεσμιακών καταθέσεων σε επίπεδα συμβατά με την τρέχουσες τάσεις στη χρηματαγορά.

Σημειώνεται πάντως πως οι τράπεζες έχουν ήδη αναπροσαρμόσει τα επιτόκιά στους λογαριασμούς προθεσμίας, έτσι ώστε από εδώ και στο εξής όσοι τους επιλέγουν, να εξασφαλίζουν αποδόσεις που θα συμβαδίζουν με την πορεία του κόστους χρήματος.