Αντιμόνιο: Τέσσερις υποψήφιοι επενδυτές για εξορύξεις στη Χίο

Τέσσερις εταιρείες εκδήλωσαν ενδιαφέρον κατά την πρώτη φάση του διεθνούς διαγωνισμού που είχε προκηρύξει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για τα δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης μεταλλευτικών ορυκτών σε έκταση 9,02 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην Κέραμο Χίου.

Η προθεσμία εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την εκμίσθωση του Δημόσιου Μεταλλευτικού Χώρου στα βόρεια του νησιού έληξε χθες και η αποσφράγιση των μη δεσμευτικών αιτήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος αναμένεται αύριο Τετάρτη, ενώπιον της Επιτροπής του Διαγωνισμού η οποία και θα τις αξιολογήσει προκειμένου να προκρίνει όσες πληρούν τις προϋποθέσεις για να συνεχίσουν στη δεύτερη φάση της υποβολής δεσμευτικών οικονομικών και τεχνικών προσφορών, η οποία εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει περί το τέλος Μαρτίου.

Σε περίπτωση που αναδειχθεί προτιμητέος μισθωτής, θα πρέπει να συστήσει εταιρεία ειδικού σκοπού, υπό τη μορφή ανώνυμης εταιρείας, η οποία θα προχωρήσει τις έρευνες για αντιμόνιο και εάν οι ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές, θα συνεχίσει με τις εξορύξεις.

Τα παλιά μεταλλεία της Χίου εκτιμάται ότι είναι πλούσια σε αντιμόνιο (Sb), μια σπάνια πρώτη ύλη παγκόσμιας σημασίας, της οποίας η ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια

Οι τέσσερις ενδιαφερόμενοι

Στους τέσσερις ενδιαφερόμενους, σύμφωνα με αρμόδια κυβερνητικά στελέχη που παρακολουθούν την εξέλιξη του διαγωνισμού, περιλαμβάνονται η εταιρεία ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι, ο όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ – Lafarge, μια μεγάλη εξορυκτική επιχείρηση (σ.σ. βραχίονας κορυφαίας ενεργειακής και μεταλλευτικής εταιρείας της χώρας που δραστηριοποιείται και στο εξωτερικό) και μια εταιρεία από τη Βόρεια Ελλάδα, η οποία φέρεται να έχει την υποστήριξη σημαντικών ξένων κεφαλαίων.

Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, τις τελευταίες ημέρες υπήρξε ενδιαφέρον και από ξένους εξορυκτικούς ομίλους, ωστόσο τα χρονικά περιθώρια είχαν στενέψει και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ αποφάσισε να μην δώσει παράταση στον διαγωνισμό ώστε οι διαδικασίες να «τρέξουν» όσο γίνεται γρηγορότερα.

Τα παλιά μεταλλεία της Χίου εκτιμάται ότι είναι πλούσια σε αντιμόνιο (Sb), μια σπάνια πρώτη ύλη παγκόσμιας σημασίας, της οποίας η ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια, όπως και άλλων σπάνιων γαιών που θεωρούνται κρίσιμα μέταλλα για την παραγωγή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας όπως υπολογιστές, μπαταρίες, έξυπνα τηλέφωνα, οπλικά συστήματα κ.ά.

Σύμφωνα με τις εκθέσεις και μελέτες της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ), η Χίος διαθέτει ένα σημαντικό αριθμό εμφανίσεων αντιμονίου που ήταν ήδη γνωστές πολύ πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές ιδιωτικές εταιρείες είχαν, κατά καιρούς, εκμεταλλευτεί τα παλαιά μεταλλεία Κεράμου (π.χ. το 1918, το 1949, την περίοδο 1952-54).

Στις 6 Μαΐου η εκδίκαση της προσφυγής στο ΣτΕ

Σε κάθε περίπτωση, ο διαγωνισμός για την εκ νέου εκμετάλλευσή τους έχει διχάσει την τοπική κοινωνία της Χίου, με το μισό νησί να είναι υπέρ της αξιοποίησης και το άλλο κατά της εκμίσθωσης του Δημόσιου Μεταλλευτικού Χώρου. Ήδη εκκρεμεί προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) 49 κατοίκων των χωριών της Αμανής, οι οποίοι ζητούν την ακύρωση της απόφασης προκήρυξης του διεθνούς διαγωνισμού.

Η υπόθεση, όπως αναφέρει στον «ΟΤ» ο καθηγητής του Διοικητικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Πάνος Λαζαράτος, επικεφαλής της ομάδας νομικών που εκπροσωπεί τους κατοίκους στο ΣτΕ, αναμένεται να εκδικαστεί στις 6 Μαΐου σε επταμελή σύνθεση του 4ου Τμήματος του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου.

Εκτός από την αίτηση ακυρώσεως που είχε υποβληθεί στις 18.02.2025, την περασμένη Παρασκευή η ομάδα υπέβαλε και νέο δικόγραφο με πρόσθετους λόγους ακυρώσεως διότι αφενός θεωρούν ανεπίκαιρη την υφιστάμενη τεχνική έκθεση – μελέτη και ελλιπή την πληροφόρηση των αιτούντων για τον διαγωνισμό (παραβίαση του δικαιώματος προσβάσεώς τους σε πληροφορίες).

Σύμφωνα με τον καθηγητή, σκοπεύουν να προσφύγουν εναντίον κάθε διοικητικής πράξης που θα ακολουθήσει (π.χ. μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων κλπ).

Κρίσιμες γαίες στην Ελλάδα

Εκτός από τη Χίο, ενδείξεις για κοιτάσματα αντιμονίου υπάρχουν και στο Κιλκίς όπου αναμένεται να προκηρυχθεί και εκεί διαγωνισμός, ενώ ήδη στους Μολάους έχει δοθεί σε αυστραλιανών συμφερόντων εταιρεία άδεια για έρευνες, με τις πρώτες ενδείξεις να καταδεικνύουν αξιόλογα κοιτάσματα γερμανίου.

Όσο για το γάλλιο, η Metlen «σπάει» το μονοπώλιο της Κίνας σε κρίσιμα υλικά καθώς έλαβε την επενδυτική απόφαση και προχωρά σε παραγωγή βωξίτη, αλουμίνας και γάλλιου εντός των εγκαταστάσεων του ιστορικού εργοστασίου «Αλουμίνιον της Ελλάδος» στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας.

Ειδικά το γάλλιο θεωρείται ένα από τα πιο σπάνια μέταλλα στον πλανήτη, με την παγκόσμια παραγωγή του να υπολογίζεται σε περίπου 7.500 εκατ. τόνους ετησίως.