Startups: Η μεγάλη ευκαιρία της ΕΕ να φτάσει τις ΗΠΑ – Τι γίνεται στην Ελλάδα

Μια ιστορική ευκαιρία να κλείσει το κενό με τις αμερικανικές startups δίνει στην Ευρώπη ο εμπορικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ, ωθώντας την Γηραιά Ήπειρο σε μία μεγάλη έκρηξη καινοτομίας στην τεχνητή νοημοσύνη ώστε να μπορέσει να πλασαριστεί σε θέση ισχύος στη νέα αυτή τεχνολογία.

Στην έκθεση-ορόσημο για την ανταγωνιστικότητα, ο Μάριο Ντράγκι σημείωσε ότι η Ευρώπη είχε χάσει σε μεγάλο βαθμό την επανάσταση του διαδικτύου, επισημαίνοντας ότι η ΕΕ αντιπροσώπευε μόνο τέσσερις από τις 50 κορυφαίες εταιρείες τεχνολογίας στον κόσμο. «Η ΕΕ είναι αδύναμη στις αναδυόμενες τεχνολογίες που θα οδηγήσουν τη μελλοντική ανάπτυξη», έγραφε. «Η Ευρώπη πρέπει να επικεντρώσει εκ βάθρων τις συλλογικές της προσπάθειες για να καλύψει το χάσμα καινοτομίας με τις ΗΠΑ και την Κίνα».

Σε μία προσπάθεια που είναι ακόμα νωρίς να αξιολογηθεί, οι ευρωπαϊκές startups, μπαίνουν μπροστά στη νέα τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης με σκοπό η Ευρώπη να μη χάσει ξανά την ευκαιρία.

Οι ευρωπαϊκές startups επενδύουν πολλά στην τεχνητή νοημοσύνη – Θα γίνουν όμως οι ηγέτες του μέλλοντος;

Το «φλερτ» των ευρωπαϊκών startups με την τεχνητή νοημοσύνη

Τα 150 ευρωπαϊκά κέντρα νεοφυών επιχειρήσεων που αναγνωρίζονται σε έκθεση των Financial Times πρωτοστατούν στις προσπάθειες ενίσχυσης της καινοτομίας στην περιοχή.

Έχουν συμβάλει στην εκκόλαψη μιας νέας γενιάς φιλόδοξων επιχειρήσεων, όπως οι Klarna, Celonis, Isar Aerospace, Hugging Face, Alan και Pasqal, που καλύπτουν τους κλάδους του finance, του λογισμικού, του διαστήματος, της τεχνητής νοημοσύνης, των ασφαλίσεων και της κβαντικής βιομηχανίας και ορισμένες από αυτές είναι πιθανό να αναδειχθούν σε παγκόσμιους πρωταθλητές στους τομείς τους και να οξύνουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, όπως ονειρεύεται ο Ντράγκι, σημειώνουν οι Financial Times.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι και το γεγονός του πόσες από τις νεοφυείς επιχειρήσεις που αναπτύσσονται στην Ευρώπη είναι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης – ή χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να επαναπροσδιορίσουν επιχειρηματικά μοντέλα για παραδοσιακούς κλάδους.

Σε επίπεδο υλικού και υποδομών, η Ευρώπη μπορεί να έχει λίγες, αν όχι καθόλου, εταιρείες που μπορούν να ανταγωνιστούν αμερικανικούς ομίλους όπως η Nvidia, η Alphabet, η Microsoft και η OpenAI, αλλά έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες σε επίπεδο εφαρμογών. Δεκάδες νεοφυείς επιχειρήσεις ξεπηδούν σε όλη την Ευρώπη και προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη για να επανασχεδιάσουν τις ροές εργασίας σε σχεδόν κάθε κλάδο.

Ο Τάαβετ Χινρίκους, συνιδρυτής της Wise και τώρα εταίρος στον όμιλο επιχειρηματικών κεφαλαίων Plural, λέει ότι οι μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας έχουν σίγουρα ένα μεγάλο πλεονέκτημα στην τεχνητή νοημοσύνη σήμερα. «Πιστεύω όμως ότι κάθε εφαρμογή θα ανακατασκευαστεί με την ΤΝ και εκεί η Ευρώπη έχει μια φανταστική ευκαιρία να γίνει ανταγωνιστική».

Οι κόμβοι καινοτομίας ανά χώρα από τη λίστα των FT

Η θέση της Ελλάδας

Η Ελλάδα εντείνει τις προσπάθειές της να μπει και αυτή στον χορό των startups. Στη λίστα των Financial Times με 150 hubs για νεοφυείς επιχειρήσεις περιλαμβάνονται τρία ελληνικά: το Κέντρο Επιχειρηματικότητας & Καινοτομίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, η Θερμοκοιτίδα Υποστήριξης Νεοφυών Επιχειρήσεων και o επιταχυντής egg, στις θέσεις 105, 130 και 134 αντίστοιχα.

Τα κορυφαία hubs της Ευρώπης

Οι κορυφαίοι κόμβοι νεοφυών επιχειρήσεων περιλάμβαναν από παρακλάδια πανεπιστημιακών ιδρυμάτων έως πλήρως εμπορικά εγχειρήματα. Για δεύτερη συνεχή χρονιά, το UnternehmerTUM βρέθηκε στην κορυφή της κατάταξη των Financial Times.

Ο κόμβος με έδρα το Μόναχο ιδρύθηκε το 2002 ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός από την επιχειρηματία Σουζάν Κλάτεν, δισεκατομμυριούχο κληρονόμο της περιουσίας της οικογένειας Κουάντ, με στόχο την ανάπτυξη «μιας νέας κουλτούρας επιχειρηματικότητας» στη Γερμανία.

Ο κόμβος, ο οποίος είναι συνδεδεμένος με το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου, στηρίζεται σε ένα ευρύ δίκτυο επιστημόνων, επιχειρηματιών και επενδυτών, οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν στην υποστήριξη μιας εταιρείας από την έναρξη της λειτουργίας της έως την έξοδό της στο χρηματιστήριο. Απο τον κόμβο έχουν δημιουργηθεί περισσότερες από 1.000 εταιρείες, μεταξύ των οποίων ο όμιλος μεταφορών FlixMobility και η νεοφυής επιχείρηση τεχνητής νοημοσύνης Konux.

Δεύτερο στην κατάταξη ήταν το Station F με έδρα το Παρίσι, το οποίο ισχυρίζεται ότι είναι η μεγαλύτερη πανεπιστημιούπολη νεοφυών επιχειρήσεων στον κόσμο. Το Station F ιδρύθηκε το 2017 από τον Γάλλο επιχειρηματία Χαβιέ Νιλ και φιλοξενεί 1.000 νεοφυείς επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες επικεντρώνονται στην τεχνητή νοημοσύνη. Από τις 40 start-ups με τις καλύτερες επιδόσεις της θερμοκοιτίδας, 34 από αυτές έχουν την τεχνητή νοημοσύνη στον πυρήνα του επιχειρηματικού τους μοντέλου. «Η Ευρώπη μπορεί να δημιουργήσει ανταγωνιστικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης σήμερα», δήλωσε πρόσφατα ο Νιλ στους FT. «Νομίζω ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε μεγάλα πράγματα με μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ».

Στην τρίτη θέση βρέθηκε η Start2 Group, η οποία παραπέμπει σε έναν άλλο κόμβο με έδρα το Μόναχο και όχι σε μια συνθήκη μείωσης των στρατηγικών όπλων. Η Start2 συνεργάζεται στενά με το ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομικών Υποθέσεων και Δράσης για το Κλίμα της Γερμανίας, το οποίο χρηματοδοτεί τα περισσότερα από τα προγράμματα για τις τοπικές νεοφυείς επιχειρήσεις. Ωστόσο, ο όμιλος έχει έντονη διεθνή νοοτροπία με παρουσία σε 18 χώρες και παρακλάδια στις ΗΠΑ και την Ασία.

Η ευκαιρία για τις «πράσινες» startups

Με την επάνοδό του στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικά διατάγματα για την απομάκρυνση των ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και την παύση της χρηματοδότησης πράσινων υποδομών ύψους άνω των 300 δισ. δολαρίων από τον νόμο του Τζο Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού και τον διακομματικό νόμο για τις υποδομές.

Πέρα από τον άμεσο αντίκτυπο στις πράσινες επενδύσεις των ΗΠΑ και την παγκόσμια διπλωματία για το κλίμα, οι κινήσεις της διοίκησης Τραμπ είναι επιζήμιες για την κλιματική τεχνολογία, επειδή ενισχύει την «αντι-κλιματική αφήγηση … ότι η βιωσιμότητα είναι ένα οικονομικό βάρος και όχι ένας μοχλός καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας», προειδοποιεί ο Τζέιμς Κόουλ, επικεφαλής του επιταχυντή Canopy του Ινστιτούτου Βιώσιμης Ηγεσίας του Κέιμπριτζ.

Ορισμένοι επενδυτές και επιταχυντές βλέπουν τη διοίκηση Τραμπ ως μια πιθανή ευκαιρία για την ήπειρο. «Από ευρωπαϊκή άποψη, είναι μια πολύ ευπρόσδεκτη κλήση αφύπνισης», λέει η Λένα Τίντε, εταίρος στο επενδυτικό ταμείο πράσινης τεχνολογίας Planet A Ventures.

Ο ευρωπαϊκός τομέας της τεχνολογίας για το κλίμα, ο οποίος προηγουμένως υστερούσε πολύ σε σχέση με τις ΗΠΑ, μειώνει τη διαφορά με τις ΗΠΑ. Μια έκθεση της Sightline Climate τον Ιανουάριο διαπίστωσε ότι το χάσμα της Ευρώπης σε σχέση με τις ΗΠΑ, μια μέτρηση που βασίζεται στον αριθμό των νεοφυών επιχειρήσεων που έχουν ολοκληρώσει έναν γύρο χρηματοδότησης από το 2020, ήταν μόλις 7% το 2024, από σχεδόν 25% το προηγούμενο έτος.

Η ήπειρος έχει τώρα «περισσότερες πιθανότητες από ό,τι [είχε] υπό τον Ομπάμα, τον Μπάιντεν ή ακόμη και την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ» να ηγηθεί στην κλιματική τεχνολογία, λέει ο Έρικ Βέμπερ, διευθύνων σύμβουλος του γερμανικού επιταχυντή startups SpinLab.