Οι τρεις μεταβλητές για να βγούμε αλώβητοι

Κόβει μαζικά κρατικές δαπάνες, αναζητά ακόμα πιο μαζικά από παντού νέα έσοδα, βάζοντας δασμούς παντού και όλα αυτά πριν συμπληρώσει δύο μήνες στην ηγεσία των ΗΠΑ. Μάλλον σαν πρόγραμμα σταθεροποίησης της αμερικανικής οικονομίας, κάτι σαν τα παλιά ελληνικά μνημόνια που συνόδευαν τις δανειακές συμβάσεις διάσωσης, φαίνεται αυτό που εκτελεί ο πρόεδρος Τραμπ, παρά μια απλή αλλαγή πολιτικής. Τώρα αν θα οδηγήσει σε αυτό που είπε η εκπρόσωπός του αυτολεξεί την περασμένη εβδομάδα ότι «στόχος της πολιτικής μας είναι ο αμερικανικός λαός να έχει τόσα πολλά χρήματα στις τσέπες του, που δεν θα ξέρουν τι να τα κάνουν!» είναι κάτι που θα πρέπει να περιμένουμε. Αλλά για την ώρα φαίνεται δύσκολο.

Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος έχει να αντιμετωπίσει ένα τεράστιο χρέος άνω των 36,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, που χρειάζεται αναχρηματοδότηση και ένα δημοσιονομικό έλλειμμα που φτάνει το 7,2% του ΑΕΠ (1,2 τρισ. δολάρια). Ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Ρέι Ντάλιο, προειδοποίησε την προηγούμενη εβδομάδα ότι το διογκωμένο χρέος των ΗΠΑ και το πρόβλημα να καλυφθούν οι εκδόσεις ομολόγων του έτους θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρούς κλυδωνισμούς στην παγκόσμια οικονομία. Ενας άλλος γνωστός οικονομολόγος, ο Μοχάμεντ Ελ Εριάν, είπε ότι τα πλεονεκτήματα των ΗΠΑ, η προβλεψιμότητα και το κράτος δικαίου αμφισβητούνται και αυτό πλέον επηρεάζει την οικονομία, ενώ ο διευθύνων σύμβουλος της BlackRock Λάρι Φινκ δήλωσε ότι η οικονομία εξασθενεί συνεχώς. Το αμερικανικό δολάριο, που ενισχύονταν συνεχώς μετά την εκλογή Τραμπ, υποχωρεί, τα χρηματιστήρια πέφτουν και οι προβλέψεις επιβράδυνσης της οικονομίας αυξάνουν. Οι περικοπές φόρων έχουν εξαφανιστεί από την ημερήσια διάταξη. Προεκλογικά ο πρόεδρος Τραμπ είχε υποσχεθεί μειώσεις φόρων για τις επιχειρήσεις, ενώ το «υπερόπλο» στο νεανικό κοινό ήταν τα αφορολόγητα φιλοδωρήματα των εστιατορίων. Τίποτα από αυτά σε αυτή τη φάση δεν δείχνουν προτεραιότητα.

Η μεγάλη αμερικανική οικονομία γενικώς δείχνει να αντιμετωπίζει προβλήματα και να βρίσκεται σε «μετάβαση», τα οποία όπως όλες οι μεγάλες οικονομίες έχει τις δυνάμεις να τα αντιμετωπίσει αργά ή γρήγορα. Η κατάσταση που διαμορφώνεται σε πρώτη φάση δείχνει να ωφελεί την Ευρώπη, που εμφανίζει σημάδια αφύπνισης. Κεφάλαια μεταφέρονται με αυξανόμενο ρυθμό στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αγοράζοντας μετοχές και άλλες αξίες, που πριν δεν τους έδιναν σημασία. Μικρό μέρος αυτών των κεφαλαίων έρχονται και στην Ελλάδα. Το θέμα είναι αν όλη αυτή η κατάσταση είναι βιώσιμη ή είναι σαν τη βραχύβια μεταφορά καταθέσεων σε χώρες όπως η Ελλάδα το 2008 προκειμένου να προστατευτούν από το τότε τραπεζικό τσουνάμι.

Για την ελληνική οικονομία το σκηνικό που διαμορφώνεται κρύβει πολλές απειλές αλλά και ευκαιρίες. Το αν θα βγούμε όμως κερδισμένοι ή λαβωμένοι από την κατάσταση θα προκύψει από το άθροισμα τριών μεταβλητών: Αν θα πάει τόσο καλά όσο αναμένεται ο τουρισμός, αν θα μας επηρεάσουν τόσο λίγο όσο προβλέπεται οι δασμοί και τα αντίποινά τους και αν θα καταφέρουμε σε αυτό το σκηνικό να κλείσουμε τα αφτιά και να τρέξουμε τις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις.