Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή: Ψηφίζει στην Ελλάδα για νέο πρόεδρο – Τα διακυβεύματα για το μέλλον της

Σε ένα παραθαλάσσιο θέρετρο στη νότια Ελλάδα, ο κόσμος του αθλητισμού θα συγκεντρωθεί την επόμενη εβδομάδα για τη δική του εκδοχή του παπικού κονκλάβιου, καθώς η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή θα εκλέξει το νέο της πρόεδρο.

Μια μυστική ψηφοφορία στις 20 Μαρτίου, στην οποία θα συμμετάσχει μια ελίτ εκλεκτών λίγο μεγαλύτερη των 100 ατόμων, μεταξύ των οποίων η σταρ του Χόλιγουντ Μισέλ Γιο, ο εμίρης του Κατάρ και η φιλάνθρωπος σύζυγος του πλουσιότερου άνδρα της Ινδίας, θα κληθούν να αποφασίσουν για την πιο ισχυρή θέση στον παγκόσμιο αθλητισμό, τονίζουν οι Financial Times.

Επτά υποψήφιοι διεκδικούν την αντικατάσταση του Γερμανού δικηγόρου Τόμας Μπαχ, ο οποίος είναι πρόεδρος της ΔΟΕ εδώ και 12 χρόνια. Στους επικρατέστερους περιλαμβάνονται ο Βρετανός λόρδος Σεμπάστιαν Κόου, η υπουργός αθλητισμού της Ζιμπάμπουε, Κίρστι Κόβεντρι, που είναι και η μόνη γυναίκα στην κούρσα και ο Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ, ο  πατέρας του οποίου ηγήθηκε της ΔΟΕ για δύο δεκαετίες. Ο νικητής θα επιβλέπει έναν οργανισμό που λειτουργεί τόσο ως μια τεράστια πολυεθνική ΜΚΟ όσο και ως μια επιχείρηση μέσων ενημέρωσης και εκδηλώσεων πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Ο νυν πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής, Τόμας Μπαχ

Η ίδια η τοποθεσία των εκλογών, ένα πολυτελές ξενοδοχείο περίπου τέσσερις ώρες οδικώς από το πλησιέστερο διεθνές αεροδρόμιο της Αθήνας, έχει προκαλέσει γκρίνιες από τους δημοσιογράφους για την περιορισμένη πρόσβαση και έδωσε νέα πυρομαχικά σε όσους βλέπουν τη ΔΟΕ ως απόμακρη και σπάταλη, σημειώνουν οι Financial Times. Τα μέλη θα ταξιδέψουν αεροπορικώς από τις χώρες καταγωγής τους σε first class θέσεις, όπως είναι η πολιτική της ΔΟΕ.

Πολλά τα ερωτηματικά για το πως θα κινηθεί η ΔΟΕ – Αναγκαίες οι μεταρρυθμίσεις για το μέλλον

Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή: Μετά τα υψηλά του Παρισιού, η συνέχεια

Εκ πρώτης όψεως, το ολυμπιακό κίνημα -όπως το αποκαλούν οι εμπλεκόμενοι- βρίσκεται στα ύψη μετά την επιτυχία του Παρισιού 2024. Μετά τους καλοκαιρινούς Αγώνες στο Τόκιο και τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Πεκίνο, το Παρίσι προσέλκυσε ένα σημαντικό κύμα τηλεθέασης και αναζωογόνησε ένα εμπορικό σήμα που πολλοί φοβόντουσαν ότι είχε χάσει τη σημασία του για τα νεότερα ακροατήρια, όπως αναφέρουν οι FT.

Ωστόσο, ο επόμενος πρόεδρος θα αντιμετωπίσει τρομακτικές προκλήσεις. Οι αυξανόμενες παγκόσμιες εντάσεις και η αυξανόμενη πολιτικοποίηση του αθλητισμού έχουν αναβιώσει οδυνηρές μνήμες του πώς τα μποϊκοτάζ για θέματα από το απαρτχάιντ μέχρι τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν τράβηξαν τα πρωτοσέλιδα μακριά από το αθλητικό θέαμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Ένα νέο καυτό ζήτημα είναι και η ενδεχόμενη επιστροφή της Ρωσίας στους αγώνες μετά τις απαγορεύσεις για ντόπινγκ και την εισβολή της χώρας σε πλήρη κλίμακα στην Ουκρανία.

Μεγάλο μέρος της προεκλογικής εκστρατείας διεξήχθη για το ποιος είναι ο καταλληλότερος να αναζωογονήσει ένα επιχειρηματικό μοντέλο που παρουσιάζει όλο και περισσότερο τα σημάδια του χρόνου, καθώς ο αθλητισμός δυσκολεύεται να συμβαδίσει με τις ραγδαίες αλλαγές στα μέσα ενημέρωσης και την τεχνολογία.

Σε ένα πλήγμα για τον προϋπολογισμό της ΔΟΕ, υπήρξε έξοδος μεγάλων χορηγών, συμπεριλαμβανομένης της αυτοκινητοβιομηχανίας Toyota, η οποία έληξε πέρυσι μια προσοδοφόρα 10ετή συνεργασία. Σε μια καυστική επίπληξη, ο πρόεδρός της, Άκιο Τογιόντα, επέκρινε τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται τα χρήματα των χορηγιών. «Πάντα αναρωτιόμουν αν επικεντρώνονται στο να βάζουν … πρώτα τους αθλητές», δήλωσε πέρυσι.

Το οικονομικό μοντέλο της ΔΟΕ

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αναφέρει ότι έχει επί του παρόντος δεσμευμένα εμπορικά έσοδα ύψους 7,4 δισ. δολαρίων για τον τετραετή κύκλο που κορυφώνεται με τους Αγώνες του 2028 στο Λος Άντζελες, λιγότερα από 7,7 δισ. δολάρια από το Παρίσι, αλλά περισσότερα από 6,9 δισ. δολάρια από το Τόκιο.

Καθώς ο υψηλός πληθωρισμός συμπιέζει τους αθλητικούς φορείς που βασίζονται στη χρηματοδότηση της ΔΟΕ, όποιος και αν κερδίσει την επόμενη εβδομάδα θα δεχτεί άμεση πίεση για να αυξήσει τα έσοδα και να μειώσει το κόστος σε έναν οργανισμό του οποίου ο αριθμός των εργαζομένων έχει υπερδιπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία. Αν δεν τα καταφέρει θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο ολόκληρο το Ολυμπιακό οικοσύστημα, προειδοποιούν οι FT.

Συμβόλαια

Το μοντέλο εσόδων της ΔΟΕ είναι σχετικά απλό. Λίγο πάνω από το 60% των εσόδων της προέρχεται από μακροπρόθεσμα τηλεοπτικά συμβόλαια με τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς.

Η μεγαλύτερη από αυτές τις συμφωνίες είναι με το NBC, το οποίο έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα στις ΗΠΑ για τους θερινούς αγώνες από το 1988. Την Πέμπτη, ο ραδιοτηλεοπτικός φορέας συμφώνησε νέα συμφωνία με τη ΔΟΕ αξίας 3 δισ. δολαρίων για την επέκταση της κάλυψής του από το 2032 έως το 2036. Στην Ευρώπη, η Warner Brothers Discovery (WBD) έχει επί του παρόντος δικαιώματα σε 50 περιοχές, αν και πολλοί εθνικοί ραδιοτηλεοπτικοί φορείς μεταδίδουν επίσης περιορισμένο αριθμό ζωντανών μεταδόσεων.

Ενώ τα περισσότερα μεγάλα τηλεοπτικά συμβόλαια έχουν ακόμη αρκετά χρόνια διάρκεια, οι μέρες που απλώς υπογράφονταν τα δικαιώματα μετάδοσης με αντάλλαγμα ένα μεγάλο εφάπαξ ποσό πλησιάζουν στο τέλος τους. Η στροφή προς τη ζωντανή ροή έχει συμβάλει στην προσέλκυση νέων ακροατηρίων, αλλά έχει αμφισβητήσει τον τρόπο με τον οποίο οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς αξιοποιούν το περιεχόμενο.

Χορηγοί

Ένα άλλο 30% των εσόδων της ΔΟΕ προέρχεται από το πρόγραμμα Ολυμπιακών Συνεργατών (TOP) για παγκόσμιους χορηγούς, το οποίο ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 και πιστώνεται με την έναρξη μιας νέας εποχής στο αθλητικό μάρκετινγκ. Οι χορηγοί της ΔΟΕ πληρώνουν συνήθως εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια απλώς και μόνο για να συνδεθούν με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αποκτούν στην ουσία τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τους πέντε δακτυλίους σε προϊόντα και διαφημίσεις για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα.

Οι χορηγοί άλλων μεγάλων αθλητικών οργανισμών, όπως η Fifa, παίρνουν πολύ περισσότερα για τα χρήματά τους, συμπεριλαμβανομένης της διαφήμισης στο γήπεδο και της πρόσβασης στη φιλοξενία κατά τη διάρκεια των αγώνων.

Η διατήρηση της υψηλής αξίας των ολυμπιακών δικαιωμάτων σημαίνει ότι η ΔΟΕ ξοδεύει πολλή ενέργεια για την αστυνόμευση του τρόπου χρήσης τους, προκαλώντας καταγγελίες ότι στον εμπορικό της βραχίονα κυριαρχούν δικηγόροι αντί για ειδικούς του μάρκετινγκ. Αλλά σε ένα σημάδι των καιρών, τα προϊόντα της Samsung και της LVMH εμφανίστηκαν στο βάθρο στο Παρίσι, σπάζοντας το ταμπού της διατήρησης της περιοχής γύρω από τον αγωνιστικό χώρο «καθαρής».

Αλλά το πρόγραμμα TOP έχει συρρικνωθεί. Μετά τους Αγώνες του Παρισιού, δύο ακόμη χορηγοί από την Ιαπωνία ακολούθησαν τον δρόμο της Toyota και εγκατέλειψαν το πρόγραμμα, η εταιρεία ελαστικών Bridgestone και η κατασκευάστρια ηλεκτρονικών Panasonic, η οποία ήταν χορηγός του TOP για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες. Η Bridgestone δήλωσε ότι εστιάζει στον μηχανοκίνητο αθλητισμό, ενώ η επιχείρηση της Panasonic απομακρύνεται από τους καταναλωτές.

Μόνο ένας νέος χορηγός, ο κινεζικός όμιλος ηλεκτρονικών ειδών TCL, έχει προστεθεί στο ρόστερ από το Παρίσι, αν και η ΔΟΕ έχει συνομιλήσει και με άλλους πιθανούς εταίρους.

Οι κατηγορίες για σπατάλη και η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή

Όμως και ο τρόπος με τον οποίο η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή δαπανά τα χρήματα που συγκεντρώνει παραμένει πηγή έντασης, σημειώνουν οι FT. Κάποια από αυτά μεταβιβάζονται στις εκατοντάδες οργανώσεις που αποτελούν τις ρίζες του ολυμπιακού οικοσυστήματος.

Ένα μέρος των χρημάτων διανέμεται στις Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές (ΕΟΕ), οι οποίες πραγματοποιούν τα προγράμματα προπόνησης για τους αθλητές στις χώρες τους. Το ίδιο ποσό πηγαίνει στις διεθνείς ομοσπονδίες (ΔΟ), τους φορείς που διοικούν τα αντίστοιχα αθλήματα και διοργανώνουν τους αγώνες. Ενώ μερικές από αυτές διαθέτουν δικούς τους πόρους, οι περισσότερες βασίζονται στη χρηματοδότηση της ΔΟΕ.

Τα κύρια ποσά που δίνονται στις ΔΟ και τις ΕΟΕ αυξήθηκαν πρόσφατα, αφού παρέμειναν αμετάβλητα για περισσότερο από μια δεκαετία. Ειδικότερα λάβουν από 590 εκατ. δολάρια η καθεμία από τους αγώνες στο Παρίσι, σε σύγκριση με 540 εκατ. δολάρια για τους δύο προηγούμενους κύκλους. Ακόμα όμως και με αυτήν την αύξηση, τα χρήματα που εισρέουν στις ΕΟΕ και τις ΔΟ από τους θερινούς Αγώνες έχουν αυξηθεί μόλις κατά 13,5% από τους αγώνες στο Λονδίνο το 2012, μια περίοδο κατά την οποία η ΔΟΕ ανέφερε αύξηση των εμπορικών εσόδων κατά 60%.

Οι χρηματοδοτήσεις από τους χειμερινούς Αγώνες στο Πεκίνο το 2022 μειώθηκαν στα 201 εκατ. δολάρια, 7,5% χαμηλόρτερες από τις αντίστοιχες που εισπράχθηκαν από τους Αγώνες του Βανκούβερ το 2010. Εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ανά κύκλο καταβάλλονται επίσης στην Ολυμπιακή και Παραολυμπιακή Επιτροπή των ΗΠΑ (USOPC), μια ρύθμιση που χρονολογείται από την εποχή που το μεγαλύτερο μέρος των εμπορικών εσόδων προερχόταν από αμερικανικές εταιρείες.

Οι δαπάνες της ΔΟΕ σε ορισμένους τομείς αυξήθηκαν απότομα υπό τον Μπαχ. Οι μισθοί και οι βραχυπρόθεσμες παροχές σε εκτελεστικούς διευθυντές αυξήθηκαν από 7,9 εκατ. δολάρια το 2013 σε 15,4 εκατ. δολάρια το 2023, σύμφωνα με τις ετήσιες εκθέσεις της ΔΟΕ, ενώ ο αριθμός του προσωπικού που εργάζεται στην έδρα της ΔΟΕ στη Λωζάνη αυξήθηκε από 355 το 2012 σε 800 το 2023. Άλλοι 200 εργάζονται στην OBS με έδρα τη Μαδρίτη.

Το Ολυμπιακό Σπίτι, τα κεντρικά γραφεία της ΔΟΕ στη Λωζάνη, άνοιξε το 2019 και η κατασκευή του κόστισε περίπου 164 εκατ. δολάρια, ενώ εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια έχουν δαπανηθεί για το Olympic Channel, την πλατφόρμα streaming της ΔΟΕ. Οι επικριτές εντός του αθλητικού κόσμου βλέπουν και τα δύο εγχειρήματα ως έργα ματαιοδοξίας. Η ΔΟΕ επιμένει ότι δαπανά μόνο το 10% των εσόδων της για τη δική της διοίκηση. Ο αριθμός των υπαλλήλων έχει διπλασιαστεί επειδή «οι ευθύνες και οι δράσεις έχουν υπερδιπλασιαστεί», λέει ο Μπαχ.

Συγκεντροποίηση

Αλλά ένα άλλο βασικό θέμα της προεδρικής κούρσας ήταν το ζήτημα της κουλτούρας της ΔΟΕ. Υπό τον Μπαχ, η λήψη αποφάσεων ήταν σε μεγάλο βαθμό συγκεντρωτική, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου επιλογής των πόλεων υποδοχής. Οι επικριτές θεωρούν ότι αυτό συμβαδίζει με μια ευρύτερη τάση στον αθλητισμό να συσσωρεύεται η εξουσία στην κορυφή.

Ο Μπαχ λέει ότι «μπορεί να καταλάβει» κάποιες από τις επικρίσεις σχετικά με τη συγκέντρωση εξουσίας, αλλά αντέτεινε ότι τα δραματικά γεγονότα των τελευταίων ετών, συμπεριλαμβανομένης της πανδημίας, κατέστησαν αναγκαία την παράκαμψη της παράδοσης της σύγκλησης των μελών σε σύνοδο της ΔΟΕ, το «ανώτατο όργανο» της λήψης αποφάσεων στους Ολυμπιακούς Αγώνες.