Τραμπ: Θα είναι το δολάριο θύμα των πολιτικών του;

Ο νεοεκλεγείς Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου πρόκληση σε μια γεωπολιτική τάξη που επικρατούσε επί δεκαετίες και ένα πιθανό θύμα αυτής της αλλαγής στάσης είναι και το αμερικανικό δολάριο.

Όπως αναφέρει η Wall Street Journal, μέσα σε μόλις λίγες εβδομάδες, η απότομη αύξηση των δασμών και η αβεβαιότητα σχετικά με το εμπόριο έχουν προκαλέσει φόβους ότι η ανάπτυξη των ΗΠΑ θα επιβραδυνθεί.

Ταυτόχρονα, σημαντικές αλλαγές στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ οδήγησαν σε μια έξαρση της αισιοδοξίας για την ευρωπαϊκή οικονομία – οδηγώντας το δολάριο σε απότομη πτώση έναντι του ευρώ, στέλνοντας τις μετοχές στην Ευρώπη σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ και ωθώντας τις αποδόσεις των γερμανικών ομολόγων στο μεγαλύτερο άλμα από την εποχή αμέσως μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.

Κοσμογονικές αλλαγές φέρνει ο Τραμπ

Μια τέτοια οικονομική αναταραχή, αν διατηρηθεί, θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα, από τις παγκόσμιες επενδυτικές ροές μέχρι την κατεύθυνση του διατλαντικού τουρισμού.

Εδώ και πολλές γενιές, οι πολιτικοί ηγέτες των ΗΠΑ έχουν γενικά αγκαλιάσει την πρωτοκαθεδρία του δολαρίου στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, εν μέρει επειδή έχει οδηγήσει σε φθηνότερο κρατικό δανεισμό. Οι δαπάνες της χώρας για την άμυνα έχουν συμβάλει στην ενίσχυση αυτής της θέσης, αυξάνοντας το δημοσιονομικό έλλειμμα, το οποίο χρηματοδοτείται σε μεγάλο βαθμό από τους ξένους επενδυτές, οι οποίοι κατέχουν περίπου το ένα τρίτο του αμερικανικού χρέους.

Τώρα, ωστόσο, ο Τραμπ και ορισμένοι σύμβουλοί του καθιστούν σαφές ότι θέλουν να δαπανήσουν λιγότερους πόρους για την προστασία των συμμάχων των ΗΠΑ. Υποστηρίζουν επίσης ένα ασθενέστερο νόμισμα για να ενισχύσουν την εγχώρια μεταποίηση, καθιστώντας τα αμερικανικά προϊόντα φθηνότερα για τους ξένους αγοραστές.

Πολλοί στη Wall Street φοβούνται τα μειονεκτήματα αυτών των αλλαγών. Ένα ασθενέστερο δολάριο θα καθιστούσε τις εισαγωγές ακριβότερες, αυξάνοντας τον πληθωρισμό και καθιστώντας δυσκολότερη τη μείωση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Οι εκροές κεφαλαίων από αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε πτώση των τιμών των μετοχών και να οδηγήσουν σε υψηλότερο κόστος δανεισμού των ΗΠΑ.

Λίγοι πιστεύουν ότι επίκειται μια τεράστια πτώση του δολαρίου, εν μέρει επειδή τα επιτόκια των ΗΠΑ παραμένουν υψηλότερα από ό,τι στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, εξασφαλίζοντας τη συνέχιση των ξένων επενδύσεων.

Μειωμένες προσδοκίες

Αρχικά, οι προβλέψεις για ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη -σε συνδυασμό με ελαφρώς υψηλότερους δασμούς- βοήθησαν στην άνοδο των μετοχών και του δολαρίου μετά την εκλογική νίκη του Τραμπ. Ωστόσο, οι επενδυτές επανεξετάζουν τώρα αυτές τις υποθέσεις.

Ο Τραμπ έχει ήδη επιβάλει σημαντικούς δασμούς σε αγαθά από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής και έχει απειλήσει με περισσότερους, προκαλώντας άμεσα αντίποινα από τον Καναδά και την Κίνα. Η κυβέρνησή του έχει επίσης προχωρήσει σε απολύσεις χιλιάδων ομοσπονδιακών υπαλλήλων, ενώ η συζήτηση για φοροελαφρύνσεις έχει περάσει σε μεγάλο βαθμό στο παρασκήνιο.

Όλα αυτά έχουν μειώσει τις προσδοκίες για την ανάπτυξη των ΗΠΑ, με τους επενδυτές να ανησυχούν τόσο για την αβεβαιότητα που περιβάλλει τους δασμούς όσο και για τους ίδιους τους δασμούς, οι οποίοι αναμένεται να αυξήσουν τις τιμές καταναλωτή.

Αισιοδοξία στην Ευρώπη

Εν τω μεταξύ, η αισιοδοξία για την ευρωπαϊκή οικονομία έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Αυτό οφείλεται εν μέρει στα βελτιωμένα οικονομικά στοιχεία, αλλά πηγάζει επίσης από την απόφαση της Ευρώπης να ενισχύσει τις στρατιωτικές δαπάνες μετά τη δημόσια σύγκρουση του Τραμπ με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο στα τέλη Φεβρουαρίου.

Φοβούμενοι ότι δεν θα μπορούσαν πλέον να βασίζονται στις ΗΠΑ για την άμυνα, οι Γερμανοί ηγέτες ανακοίνωσαν ημέρες αργότερα ότι θα έρθουν σε ρήξη με την ιστορία δεκαετιών, απελευθερώνοντας τον δανεισμό για τη χρηματοδότηση της στρατιωτικής επέκτασης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε επίσης σχέδια για την άντληση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ για την άμυνα και τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων σε εθνικό επίπεδο.

Για τους επενδυτές, το βασικό συμπέρασμα από αυτές τις ανακοινώσεις είναι η υπόσχεση για συνεχείς επενδύσεις. Ενώ το ευρώ έχει κερδίσει προσωρινά έναντι του δολαρίου στο παρελθόν, αυτή τη φορά η μετατόπιση θα μπορούσε να είναι πιο διαρκής.

Μέχρι στιγμής, η πτώση της αξίας του δολαρίου είναι μέτρια – ελάχιστα αρκετή για να κάνει σημαντική διαφορά για τους αμερικανούς εξαγωγείς. Ωστόσο, η Wall Street δίνει μεγάλη προσοχή, καθώς η κίνηση ευθυγραμμίζεται με τις μακροχρόνιες φιλοδοξίες του Τραμπ. Ο Τραμπ έχει συχνά υποστηρίξει ότι το δολάριο θα έπρεπε να είναι πιο αδύναμο, υποστηρίζοντας πέρυσι ότι η ισχύς του νομίσματος ήταν «καταστροφή για τους κατασκευαστές μας».