Κύκλος Ιδεών – Μιχάλης Σάλλας: Βαρίδια για την Ελλάδα, η δικαιοσύνη και η δημόσια διοίκηση

Εξακολουθούν να παραμένουν οι παλιές προκλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο και το δυστύχημα είναι ότι φαίνεται πως επιδεινώνονται, όπως βλέπουμε και στην αμερικανική ήπειρο, όπου ένα κομμάτι απελπισμένων έδωσε την ψήφο του στον Ντόναλντ Τραμπ», επισήμανε ο Μιχάλης Σάλλας, πρόεδρος του ομίλου εταιρειών Lyktos, στο πλαίσιο των συζητήσεων του Κύκλου Ιδεών.

Άγνωστα μονοπάτια

Ο πολύπειρος τραπεζίτης μίλησε για το πώς έχει μεταστραφεί η φιλελεύθερη οικονομία όπου η μεσαία τάξη είχε το ρόλο της, αλλάζοντας την εικόνα του δυτικού κόσμου. «Η Αμερική θα επηρεάσει και τον ευρωπαϊκό χώρο. Εκεί τα προβλήματα υπήρχαν και δεν λύθηκαν από την ελίτ. Αυτό δημιούργησε αγανάκτηση και ένα κλίμα που έδωσε την πρωτοβουλία των κινήσεων σε μια ομάδα που έχει τελείως διαφορετική αντίληψη απ΄όσα γνωρίζαμε μέχρι τώρα», σημείωσε ο κ. Σάλλας.

«Ζούμε το (νεο) μερκαντιλισμό ύστερα από 200 χρόνια, καθώς γυρνάμε πίσω την οικονομία της δυτικής κοινωνίας 200 χρόνια. Ξαναβλέπουμε σήμερα προστατευτισμό και δασμούς, πρακτικές που η Ευρώπη και η Δύση είχαν εγκαταλείψει, την περίφημη οικονομία του εθνικισμού. Η Αμερική την επαναφέρει», πρόσθεσε ο κ. Σάλλας, κάνοντας λόγο για έναν απόλυτο νεοφιλελευθερισμό, την απόλυτη απορρύθμιση. «Φτάσαμε στο σημείο που θα καταργηθεί το υπουργείο Παιδείας», συμπλήρωσε.

«Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να δούμε πώς θα διαμορφωθούν οι νέοι ρόλοι όλων», σύμφωνα με τον πρόεδρο του ομίλου εταιρειών Lyktos, που βλέπει επιδείνωση της αμερικανικής οικονομίας και του συνόλου της δυτικής οικονομίας.

Τα βαρίδια

Για τον κ. Σάλλα, η ελίτ και το πολιτικό προσωπικό δεν κατάφεραν να διαγνώσουν τα προβλήματα ταχύτερα, να τα διαχειριστούν και να προασπίσουν έτσι τη δημοκρατία.

«Η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου σε λίγα χρόνια δεν θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσει ούτε τους τόκους των δανείων της. Έχω την απόλυτη αίσθηση ότι θα μπούμε σε νέους δρόμους που δεν θα λειτουργήσουν ως ενίσχυση της απασχόλησης και της μεσαίας τάξης. Θα πάμε σε δυσκολότερα μονοπάτια, σε κατευθύνσεις άγνωστες για όλους».

Όπως ανέφερε, το πολιτικό σύστημα της Ευρώπης και των ΗΠΑ λίγο πολύ είχε αυτοπεριοριστεί σε μια επαφή που δεν είχε να κάνει με την παραγωγή και την ανάπτυξη, την ευημερία του μέσου ανθρώπου.

«Στην Ελλάδα κανείς δεν έχει ασχοληθεί με τη δομή και την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης. Έχει γίνει ένα έργο από το 2019, έχουμε βελτιωθεί, αλλά παρόλα αυτά το κομμάτι της δημόσιας διοίκησης παραμένει πίσω. Αν το κρίνουμε με βάση τα θεμελιώδη στοιχεία της ελληνικής οικονομίας, η αναβάθμιση από την Moody’s θα μπορούσε να είχε έρθει 2-3 χρόνια νωρίτερα, γιατί το αξίζαμε. Ωστόσο βασικά κωλύματα ήταν οι θεσμοί και το πρόβλημα της ελληνικής δικαιοσύνης – το μεγάλο βαρίδι, που κρατάει την ελληνική κοινωνία και την οικονομία κάτω», συμπλήρωσε ο κ. Σάλλας.

Το θέμα της συναίνεσης

Την κύρια ευθύνη την έχει η κυβέρνηση, όπως αναφέρει ο κ. Σάλλας. «Τα 3-4 συστημικά κόμματα δεν έχουν ουσιώδεις διαφορές. Μιλάμε για ένα κόμμα που έχει κυρίαρχη τη ΝΔ και 2-3 ακόμη, με πολλά κοινά στις προτάσεις για τον τρόπο λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης και στον τρόπο συμπεριφοράς. Μπορεί να διαφωνούν σε μικρά ζητήματα, σε αξιακό επίπεδο όμως συμφωνούν. Οπότε λίγο πολύ στους βασικούς άξονες, πιστεύω ότι αν χρειαστεί, θα τα βρουν».

«Η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου σε λίγα χρόνια δεν θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσει ούτε τους τόκους των δανείων της»

Η δικαιοσύνη

Ο κ. Σάλλας επισημαίνει το μεγάλο έλλειμμα των ελληνικών ελίτ, όπου με εξαίρεση τον ΣΕΒ, συμμετέχουν λίγο οι εκπρόσωποι παραγωγικών τάξεων, χωρίς να έχουν σοβαρή δράση ή να μην τους φήνει να έχουν το πολιτικό σύστημα.

«Κάτι το οποίο βλέπουμε και στην ακαδημαϊκή κοινότητα παρά το γεγονός ότι έχουμε 25 πανεπιστήμια».

Η Ελλάδα δεν έχει μείνει πίσω στο πολιτικό επίπεδο, αλλά σε επίπεδο συνεννόησης, γιατί φθίνει σε επίπεδο γνώσης και επιχείρησης και εργασιακής εκπροσώπησης, κάτι που δεν με κάνει πολύ αισιόδοξο για το μέλλον».

Η Ευρώπη την εποχή Τραμπ

«Η Ευρώπη με άνεση μπορούμε να πούμε ότι πράγματι τα τελευταία 15-20 χρόνια τελεί σε υπερρύθισμη και όχι απορρύθμιση ακόμη και σε τομείς που δεν μπορεί να καταλάβει κανείς. Αυτό επιχειρούν να “σπάσουν” οι Αμερικανοί απλώς το πράττουν με υπερβολικό τρόπο, καταργούν δικαστήρια και υπουργεία, δημιουργούν νέα… Η Αμερική ξεκινά κάτι καινούριο και η Ευρώπη πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα σε αυτές τις αλλαγές», υπογραμμίζει ο κ. Σάλλας.

«Όλοι αυτοί οι διορισμένοι της ΕΕ με κέντρο τις Βρυξέλλες που λειτουργούν από το 2000 και μετά με μοντέλα σοβιετίας, ασχολούνται με δευτερεύοντα θέμα, συζητούν πολύ, με αποτέλεσμα να εμποδίζουν τη μεταποίηση. Κι αυτό πρέπει να αλλάξει».

Όπως αναφέρει, «οι Έλληνες έχουν χάσει πολλά λεφτά, ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας και της ευημερίας τους. Ξέρουν ότι δεν υπάρχει καμία ασφάλεια για έναν νέο άνθρωπο εδώ στην Ελλάδα κι αυτό είναι κάτι που σιγά σιγά συνειδητοποιείται όλο και περισσότερο. Βρίσκεται μέσα στην καθημερινή ατζέντα».

«Χώρα της πλάκας»

Βασικό πρόβλημα της χώρας είναι το μοντέλο λειτουργίας. «Στην Ελλάδα επιλέξαμε τις χωματερές αντί για την επιδότηση στη βιομηχανία για την αγροτική παραγωγή, χωρίς να θυμόμαστε από πού ξεκίνησε για παράδειγμα, ούτε δίνουμε την απαραίτητη έμφαση στο πώς συμβάλλει καθετί στην ανάπτυξη και την οικονομία. Η αγροτική παραγωγή (στο 4%), ναυτιλία στο 8%, ενώ οτουρισμός κινείται άμεσα και έμμεσα γύρω στο 30%».

Όπως επισημαίνει ο κ. Σάλλας, «αυτή η δομή μάς οδηγεί στο τι πρέπει να κάνουμε και να πριμοδοτήσουμε, να δημιουργήσουμε δηλαδή πλούτο για να βελτιώσουμε παραγωγικότητα. Είμαστε σοβαρή χώρα όταν ένας καθηγητής πανεπιστημίυ παίρνει 2000 ευρώ; Είμαστε λίγο χώρα της πλάκας… Αν δεν υπάρξει πίεση από τις ελίτ και τα παραγωγικά στρώματα, με ανθρώπους σοβαρούς με κύρος και έναν Τύπο που δεν είναι κολλημένος στρείδι με την πολιτική, τα κόμματα και την εξουσία, κάτι μπορεί να γίνει».

«Τα περισσότερα σενάρια για το μέλλον δεν είναι αισιόδοξα», κατέληξε ο κ. Σάλλας. «Η Ελλάδα χωρίς να υπάρξει αντίδραση, τα έδωσε όλα σε ξένες χώρες. Νομίζω ότι θα πρέπει να ζητήσουμε επίσης βοήθεια και με σοβαρότητα να φτιάξουμε και δημόσια διοίκηση και δικαιοσύνη. Δεν θα μας βοηθήσει η τεχνητή νοημοσύνη. Γιατί η βασική τεχνολογία είναι στο μυαλό μας».