Σούπερ μάρκετ: Πώς άλλαξαν τα ράφια – Ο κίνδυνος του συμπιεσμένου ελατηρίου

Στις εβδομάδες που ακολούθησαν την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το 2022, οι ευρωπαϊκές αγορές αναστατώθηκαν, τα κανάλια των logistics απορυθμίστηκαν, οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών αυξήθηκαν.

Ενα νέο κύμα ακρίβειας άρχισε να σαρώνει την αγορά – το κόστος ζωής αντιμήθηκε.

Προϊόντα σε μικρότερες συσκευασίες

Το σούπερ μάρκετ έγινε σημείο αναφοράς για μία ακόμη φορά. Οι επιχειρήσεις παραγωγής των καταναλωτικών προϊόντων αποσταθεροποιήθηκαν.

Η πρώτη εκδήλωση του πανικού τους στην εμπορική τους πολιτική ήταν να μειώσουν την ποσότητα ανά συσκευασία, χωρίς φυσικά να μειώσουν την τιμή του προϊόντος.

Ηταν μία έμμεση ανατίμηση. Η πρώτη, γιατί μετά ακολούθησαν κι άλλες, ιδιαίτερα από τα τέλη του 2022 και το 2023 – άμεσες πλέον.

Πότε έκλεισε ο κύκλος των ανατιμήσεων

Ο κύκλος των ανατιμήσεων – φαίνεται ότι – ολοκληρώθηκε εντός του 2024. Κι η αγορά κινείται σε αντίστροφη κατεύθυνση – σταθερότητα ή και πτώση τιμών.

Ωστόσο όμως η κατάσταση που διαμορφώθηκε το 2022 έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα. Οτι συνέβη τότε, συνέβη!

Πηγές της αγοράς με τις οποίες συνομίλησε ο ΟΤ έλεγαν πως δεν υπάρχει περίπτωση να «αποκατασταθούν» οι έμμεσες ανατιμήσεις του 2022.

Δηλαδή δεν πρόκειται να αποκατασταθούν οι ποσότητες που αφαιρέθηκαν από τις συσκευασίες. Για να συμβεί αυτό πρέπει να γίνει ένας νέος κύκλος … ανατιμήσεων! Κι αυτό δεν είναι ορατό στον ορίζοντα.

Ενώ παράλληλα δεν φαίνεται να απασχολεί ουδόλως τις διοικήσεις των επιχειρήσεων.

Ο κώδικας δεοντολογίας

Αυτά που τους απασχολούν στην παρούσα φάση τουλάχιστον δύο πράγματα. Το πρώτο είναι η νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στην αγορά με την εφαρμογή του κώδικα δεοντολογία σχετικά με τις προσφορές.

Οι επιχειρήσεις – προμηθευτές και λιανέμποροι – δεν γνωρίζουν πως θα συμπεριφερθούν οι καταναλωτές. Οπως λένε χαρακτηριστικά «εθισμένοι όπως είναι στις προσφορές, θα δεχθούν σοκ και δεν αποκλείεται να κινδυνεύσουν οι πωλήσεις»!

Το στοίχημα του Πάσχα

Το δεύτερο που τους απασχολεί είναι η πασχαλινή αγορά. Μία περίοδος αρκετά «ζεστή» για τις πωλήσεις, θεωρούν βέβαιο ότι θα υπάρξει «πόλεμος» προσφορών.

Αρκετές επιχειρήσεις που προχώρησαν σε ανατιμήσεις τον Ιανουάριο, έχουν τα περιθώρια να κάνουν προσφορές τον Απρίλιο.

Δεδομένου ότι μεσολαβεί η πασχαλινή αγορά, οι διοικήσεις των επιχειρήσεων θα χρειαστούν αρκετούς μήνες ακόμη για να διερευνήσουν την καταναλωτική συμπεριφορά, με βάση τα νέα δεδομένα.

Είναι βέβαιο ότι σαφή εικόνα θα έχουν από τον Σεπτέμβριο και μετά. Τα πρώτα μηνύματα θα τα έχουν μέχρι τον Ιούνιο και θα κινηθούν ανάλογα.

Το πλαφόν στο κέρδος

Όμως υπάρχει και ένα άλλο θέμα που βρίσκεται στο επίκεντρο της λειτουργίας των ίδιων των επιχειρήσεων.

Πρόκειται για το «πλαφόν» του μικτού περιθωρίου κέρδους. Στις 30 Απριλίου λήγει η νομοθετική ρύθμιση η οποία το επιβάλλει. Και το ερώτημα είναι ανοιχτό: θα παραταθεί η ρύθμιση ή θα απελευθερωθεί το μικτό περιθώριο κέρδους.

Η αγορά προς το παρόν δεν έχει κανένα μήνυμα από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης. Ομως η τετράμηνη αντί για εξάμηνη παράταση που έγινε τον περασμένο Δεκέμβριο, έχει εκληφθεί – από τους αισιόδοξους της αγοράς – «κλείσιμο του ματιού».

Αλλά κι αυτό όμως είναι ασαφές.

Θεωρείται βέβαιο ότι στην περίπτωση που το υπουργείο Ανάπτυξης προχωρήσει στην κατάργηση της ρύθμισης, τότε θα ζητήσει από τις επιχειρήσεις – προμηθευτές και λιανέμπορους – αυτή η εξέλιξη να μην πυροδοτήσει ένα νέο κύμα ακρίβεια.

Το συμπιεσμένο ελατήριο

Η πολιτική του «συμπιεσμένου ελατηρίου» πάντα κρύβει κινδύνους, λένε αρμόδιες πηγές.

Διότι ένας ακόμη κύκλος ανατιμήσεων, θα τονίσει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου, θα επαναφέρει το πλαφόν.

Αυτή όμως είναι η καλή εκδοχή των πραγμάτων, που ενισχύεται από τον αρνητικό πληθωρισμό των τροφίμων ή την σταθερότητα τους σε αρκετές περιπτώσεις.

Την κακή εκδοχή δεν θέλουν ούτε να την σκέφτονται.

Θετικό πρόσημο

Η αγορά πάντως στο πρώτο δίμηνο του έτους κινείται με καλές επιδόσεις, τόσο στην αύξηση του τζίρου, όσο και του όγκου των πωλήσεων. Κι υπάρχει μία διαχεόμενη αισιοδοξία….