Τραμπ: Ποιοι πανηγυρίζουν για τις δασμολογικές του… γκάφες

Δίνουν και παίρνουν οι προειδοποιήσεις για πιθανή ύφεση στις ΗΠΑ. Τα αμερικανικά ΜΜΕ έχουν βγει από μια τετραετή χειμερία νάρκη για να προειδοποιήσουν ότι η αβεβαιότητα που προκαλείται από τους δασμούς του Προέδρου Τραμπ ανησυχεί όλο και περισσότερο επιχειρήσεις και καταναλωτές.

Το ερώτημα που θέτει η Wall Street Journal, όμως, είναι τ υποστήριζαν οι αναλυτές όταν η ομάδα του Μπάιντεν συρρίκνωνε τις επιχειρήσεις και ο υψηλότερος πληθωρισμός των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών στρίμωξε τους καταναλωτές.

Υποστήριζαν την ατζέντα του Μπάιντεν και διαβεβαίωναν ότι ο πληθωρισμός που θα προέκυπτε θα ήταν παροδικός. Όταν αποδείχθηκαν ότι έκαναν λάθος και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα χρειάστηκε να αυξήσει τα επιτόκια, τότε διαβεβαίωσαν διαβεβαίωσαν ότι πλησίαζε μια ομαλή προσγείωση, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η WSJ.

Όταν εμφανίστηκαν προβλήματα σε αυτή την προσγείωση, ισχυρίστηκαν ότι ο Τραμπ θα ήταν χειρότερος για τον πληθωρισμό και την οικονομία από την Καμάλα Χάρις. Τώρα φαίνεται να απολαμβάνουν τη διόρθωση της χρηματιστηριακής αγοράς και τις αναφορές για μείωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών.

Το αφήγημα για τον Μπάιντεν

To αφήγημα ότι ο Τραμπ κληρονόμησε μια οικονομική άνθηση πρέπει να διαλυθεί, υπογραμμίζει η WSJ. Η οικονομία υπό τον Τζο Μπάιντεν ωθήθηκε από τα μη βιώσιμα επίπεδα κρατικών και καταναλωτικών δαπανών. Το τελευταίο τροφοδοτήθηκε από κρατικές παροχές, που ωφελούσαν τους φτωχούς, και ένα αφρισμένο χρηματιστήριο, που έκανε τους πλούσιους πλουσιότερους. Και η μεσαία τάξη στριμώχτηκε.

Μετά την προσαρμογή για τον πληθωρισμό, οι καταναλωτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 17% περισσότερο από τα εισoδήματα τα τελευταία τρία χρόνια και 44% περισσότερο τους τελευταίους 12 μήνες. Οι οικονομικές κρίσεις ήταν αναπόφευκτες καθώς οι Αμερικανοί ξόδεψαν τις αποταμιεύσεις τους για την πανδημία και έφτασαν στα όρια τις πιστωτικές κάρτες. Μέχρι τώρα,όμως, τα μέσα ενημέρωσης αγνόησαν τέτοια μηνύματα.

Δεν θυμήθηκαν πόσο σοβαρές είχαν γίνει οι καθυστερήσεις σε χρέη πιστωτικών καρτών και αυτοκινήτων πριν από την ύφεση του 2008-09. Ή πώς το ποσοστό προσωπικής αποταμίευσης κυμάνθηκε δυσοίωνα κάτω από το 5% για το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων τριών ετών. Οι δύο τελευταίες περίοδοι που συνέβη αυτό -στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και τα μέσα της δεκαετίας του 2000- προμήνυαν μια ύφεση.

Η ατελείωτη διαγραφή χρέους από τον Μπάιντεν αύξησε τις καταναλωτικές δαπάνες και ενθάρρυνε τους ανθρώπους να δανειστούν περισσότερα από όσα μπορούσαν να αποπληρώσουν

Οι καθυστερήσεις για στεγαστικά δάνεια είχαν επίσης αυξηθεί, ωστόσο οι αξιωματούχοι του Μπάιντεν διέσωσαν τους δανειολήπτες για να αποτρέψουν τις κατασχέσεις. Έκαναν το ίδιο με τα φοιτητικά δάνεια, παγώνωντας τις πληρωμές μέχρι τον Οκτώβριο του 2023, ενώ παρείχαν περίοδο χάριτος ενός έτους, έτσι ώστε οι δανειολήπτες να μην αντιμετώπιζαν συνέπειες για αθέτηση πληρωμών μέχρι τον περασμένο Οκτώβριο.

Ακόμα κι έτσι, οκτώ εκατομμύρια δανειολήπτες στο σχέδιο συγχώρεσης φοιτητικών δανείων Μπάιντεν, το οποίο έχει μπλοκαριστεί από τα δικαστήρια, δεν χρειάζεται να κάνουν πληρωμές μέχρι τον Δεκέμβριο. Η ατελείωτη διαγραφή χρέους από τον Μπάιντεν αύξησε τις καταναλωτικές δαπάνες και ενθάρρυνε τους ανθρώπους να δανειστούν περισσότερα από όσα μπορούσαν να αποπληρώσουν.

Εν τω μεταξύ, οι επιχειρηματικές επενδύσεις επιβραδύνθηκαν εν μέσω μιας αδυσώπητης ρυθμιστικής επίθεσης που δημιούργησε τεράστια πολιτική αβεβαιότητα. Οι ρυθμιστικές αρχές εξέδωσαν επαχθείς κανόνες, που απειλούσαν να ανατρέψουν ολόκληρες βιομηχανίες. Καμία, ούτε ακόμη και πολιτικά ευνοημένες εταιρείες πράσινης ενέργειας, δεν ήταν απρόσβλητη από αυτόν τον de facto φόρο.

Φούσκες και ηθικός κίνδυνος

Αυτό που στήριξε την οικονομία, ήταν ο ηθικός κίνδυνος. Τα προγράμματα διάσωσης των ανασφάλιστων καταθετών της Federal Deposit Insurance Corp. στις τράπεζες Silicon Valley και Signature που απέτυχαν είναι ένα τέτοιο παράδειγμα.

Όπως ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Citigroup, Τσακ Πρινς, ειρωνευόταν πριν από την οικονομική κατάρρευση του 2008-09, «όσο παίζει η μουσική, πρέπει να  χορεύεις». Όταν η κυβέρνηση σηματοδοτεί ότι δεν θα αφήσει τη μουσική να σταματήσει, οι επενδυτές έκαναν πάρτι όπως το 1999.

Ακόμη και πριν ο Τραμπ επενεκλεγεί, οι τιμές των μετοχών ήταν πολύ πιεσμένες. Η συνολική αναλογία τιμής προς κέρδη του δείκτη S&P 500 πλησίαζε τα επίπεδα της φούσκας dot.com, τροφοδοτούμενη σε μεγάλο βαθμό αν και όχι εξ ολοκλήρου, από τις περίφημες Magnificent Seven, δηλαδή τις Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia και Tesla.

Τότε οι υποσχέσεις του για απορρύθμιση και φορολογικές περικοπές εξαπέλυσαν τα «ζωικά πνεύματα». Η καταναλωτική εμπιστοσύνη, η αισιοδοξία για τις μικρές επιχειρήσεις και οι τιμές των μετοχών εκτινάχθηκαν στα ύψη μετά την εκλογή του. Δεδομένων των υπερβολικών τιμών των μετοχών, μια διόρθωση στο χρηματιστήριο μπορεί να ήταν αναπόφευκτη, αλλά ήρθε δύσκολα και γρήγορα καθώς ο Τραμπ έριξε τις επιχειρήσεις με δασμολογικές απειλές. Τη μια μέρα δασμοί, την επόμενη αναστολή δασμών.

Το μη χείρον, βέλτιστον;

Τι είναι χειρότερο, η αβεβαιότητα από τις δασμολογικές απειλές του Τραμπ ή από τους κανονισμούς Μπάιντεν; Τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης και οι επενδυτές της Wall Street φαίνεται να έχουν καταλήξει στο πρώτο. Αυτό μπορεί εν μέρει να οφείλεται στο ότι οι κεϋνσιανοί στοχαστές δεν κατανοούν ότι οι κανονισμοί είναι φόρος, παρόλο που είναι, όπως ακριβώς και οι δασμοί.

Αλλά ενώ η ομάδα Μπάιντεν προσπάθησε να μετριάσει τον οικονομικό «πόνο» των πολιτικών της, τονώνοντας την οικονομία με κρατικές δαπάνες, η ομάδα Τραμπ προσπαθεί να κλείσει την στρόφιγγα. Τώρα η πτώση των μετοχών θα μπορούσε να ωθήσει τους επενδυτές και τις επιχειρήσεις να σφίξουν τα λουριά.

Ο Τύπος με χαρά προειδοποιεί ότι ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα μπορούσε να προκαλέσει ύφεση, η οποία θα δικαιώσει τις προεκλογικές προβλέψεις τους. Οι ανησυχίες για μια ύφεση που πυροδοτούνται από τον Τύπο, θα μπορούσαν να οδηγήσουν εν τέλει σε αυτή την ύφεση. Ο Τραμπ μπορεί να θεωρήσει ότι κανείς δεν γιορτάζει κατ’ ιδία για τη δασμολογική του γκάφα περισσότερο από τους αντιπάλους του.